Рабочая программа по родной литературе (литературалык кычырыш) 2 класса

Замдиректора по УР Директор МБОУ

________________ «Беш-Озекская сош»

Трышпакова А.П. ________________

Ойношева Л.Ф.

Рассмотрено

на заседании МО

протокол № 1

от «27» 08. 2013 г.

Рабочая программа

по родной литературе (литературалык кычырыш)

2 класса

Составила Ойношева Ж.В.,

учитель начальных классов

с. Беш-Озек, 2013 г.

Программа баштамы класстардын федерал эл-тергеелик уреду стандартына ла Россиянын гражданининин когус –корумин тыныдып оскурери ле таскамал береринин Концепциязына тайанып тургузылган.

Баштамы класстарда литературалык кычырыштын тос амадулары:

- текстти чокым-jарт, кону кычырып, кычырганын когуске аларга уренери;

- эрмек-куучыннын бастыра будумдерин онон ару теренжидип, ол аайынча билгирлерин элбедип, башка-башка будумду тексттерле иштеерге уренери; бичиктерле jилбиркеп, кычырарын суурине таскамал алары; башка-башки бичиктерди jилбиркеп корорине ле ол бичиктердин ортозынан бойына керектузин талдап аларына уренери;

- кееркедим литература ажыра jакшы кылык-jанду кижи болорына таскап, килемjи, наjылык, чындык ла кандый ланемени учына jетире эдип турарына тазыктырары; торол калыгынын туукизиле, чум-jандарыла, кеендигиле (исскуство) jилбиреерге, анайда ок Россиянын ла оско до ороондордын калыктарынын jурумиле, кеендигиле jилбиркеерге тазыктырары;

Бичиктерде берилген произведениелерди кычырып тура, баштамы класстардын уренчиктери кееркедим чумдемелдердин тилине аjару салып уренет: кандый бир учуралды коргускенде, автор кандый состор ажыра кычыраачыны кородошко, суунчиге, килемjиге ле оскодо айалгага экелип турганын шиндеерине таскамал алат.

Уредунин тос (базисный) планында

«Литературалык кычырыш» курстын jери

2 класска 68 час берилген

Программа баштамы класстын уренчиктерин jеткилдейт: уренчиктин бойынын турултазы, кижилик jедимдери (личностные результаты), метапредметный турулталар, предмет аайынча турулталар (предметные результаты)

Уренчиктин бойынын турултазы

1. 
   торол калыгынын, Торолинин туукизиле оиоркоп, башка-башка эл jуртаган тергееде оско уктуалбатыны тооп, олорло нак болоры;
   
2. 
   кееркедим чумдемелдер ажыра ак-jарыктын устинде башка-башка ар-буткенду jерлер бар, ондо jузун-башка калык jуртайт, олордын чум-jандары, тилдери, тыш будумдери башка да болзо, jе ончо калыктардын амадулары, санаа-кундери туней деп билгирле jеткилдеери;
   
3. 
   кандый ла кижинин шуултези тооп угарына, башка укту элдин туукизиле, кеендигиле jилбиркеп, олорло нак jуруп, ондорго чырмайар улустар болуп озори;
   
4. 
   омоликте jуреринин баштапкы ченемелин алып, школдо ло оско до jерлерде бойын канайда тудынарын билери;
   
5. 
   jурумде уренчик кижинин тос амадузын чике ондоорго, уредуде jакшынак jедимдерге jедер куун-тапту болоры;
   
6. 
   jурумде эткен кажы ла кереги учун бойы каруулу болгоны, эл ортодо jарабас кылык этпеске тазыктырары;
   
7. 
   калыгынын ар-jоожозин, когус-корум шуултезин, торолинин ар-буткенин корулаары;
   
8. 
   jурум кажы ла кижиге jаныс катап берилген, кандый ла куч учуралда jурумди чеберлеп, уур-кучтери бийик куун-кучтерди бийик куун-тапту турумкай одори.
   

1. 
   уредунин тос сурактарын ла амадуларын терен ондоп, оны будурер аргаларды билгир тузаланыры;
   
2. 
   тургузылган сурактарды кажы ла jанынан шиндеп коруп, чумделге jайаандыгын тузаланып будурери;
   
3. 
   берилген ишти тургускан амадуларга ла будургедий айалгаларга келиштире пландап, турултазын шиндеп коруп, бийик турулта аларынын jолын табары;
   
4. 
   кычырган тексттин учурын ондоп, берилген коммуникатив амаду аайынча когуске алып, эрмек-куучыннын оос ло бичиир будумдерине келиштире тексттер тургузары.
   

1. 
   кеендиктин оско будумине коро, литература телекейлик jурумди, кажы ла калыктын чум-jанын ла онын баалап, корып турган ондомолдорын состин болужыла коргузип турганын ондооры;
   
2. 
   бичик кычырганы – бойынын билгирин бийиктедери, Тороли ле ондо jуртаган улустар керегинде, олордын ижи-тожы, jуруми, jедимдери, айландыра ар-буткен, ак-jарык, килемjи, оштожу, наjылык, ак-чек ле чындык деген ондомолдорды билип алары; бичиктерди jаантайын куунзеп кычырары;
   
3. 
   кычырарынын кемин онон ары бийиктеткенитекши эрмек-куучыннын озумине камаанын jетирет, jартын айтса, литературоведениенин ондомолдорын тузаланып, кееркедим, билим ле уредунин оско до тексттерин ун чыгарбай, бойында эмезе тыныда кычырып ылгаары.
   

Кычырары

Унле коргузип, кону, jарт кычырарга танынан белетеери.

Унле кычырып тура, ун чыгарбай, бойында кычырып уренери.

Башка-башка будумду тексттерле иштеери

Тексттер будумиле башка-башка болуп турганын билери: кееркедим, уредунин (учебный), билим – олорды тунейлештирери. Тексттер неле аныланып турганын билери.

Башка-башка эрмектерден текстти ылгаштырары. Бичиктин jуругын, адын аjаруга алып, не керегинде айдылганын келиштирери.

Диалог эрмек-куучыннын база бир будуми деп билери. Диалог эрмек-куучыннын аныларын билери: берилген сурактарды ондоп, олорго каруу jандырары ла бойы сурактар берери; куучындажып турган кижини успей угуп, блааш-тартыжу айалга тозобой, бойынын шуултезин айдары. Шуултезин тексттен алынган узуктерле чындыйлаары. Куучындажып тура, эрмек-куучын тударынын текши этикедин тузаланары. Торол калыгынын этикедиле кееркедим чумдемелдер ажыра таныжары, оны коштой jаткан калыктардын этикедиле тунейлеп, тунейин ле башказын билери.

Кычырарга берилген тексттер

1. 
   Алтай калыктын оос поэзиязы: кеп состор, табышкактар, кожондор, чорчоктор, кеп куучындар, модор состор, тооломоштор, каткырмалар, кокыр куучындар; оско калыктын фольклоры (чорчоктори).
   
2. 
   Балдарга бичип турган алтай бичиичилердин jурумиле кыскарта таныжары. Алтай, орус ла оско до бичиичилердин балдар, олордын jуруми, Тороли, онын ар-буткени, кижи ле ар-буткен ортодо колбулар, кижи ле тындулар, улус ортодо колбулар (наjылык, оштожу, jаман ла jакшы), jылдын ойлори, иш-тош керегинде чумдемелдери.
   

- текстти буткул состорло 1 минутта 60 состон тыныда чокым-jарт кычырып;

- jаан эмес тексттерди ун чыгарбай бойында 1 минутта 70 состон кычырып;

- кычырган произведениени берилген план аайынча толо куучындап;

- эске уренер 8-10 чумдемел (ол того кирер: улгерлер, алкыш состор, тооломоштор, модор состор, состор керегинде согуштер);

- чумдемелде геройдын эткен керектери, кылык-jаны керегинде бойынын шуултезин айдып;

- башка-башка тексттерде тос геройлордын кылык-jанын тунейлештирип;

- программада эске уренерге берген улгерлерди чокым-jарт унле коргузип эске айдып;

- танынан бичиктин эмезе чумдемелдин адын, авторын билип ле айдып;

- созликтерле, онон до оско керекту бичиктерле тузаланып;