Рецепт құрылымы және рецепт жазу қағидалары Рецепт (Receptum)
жүктеу/скачать 28.93 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Рецептің латын тіліндегі бөлігін жазу ережелері 6-бөлік
| Рецепт құрылымы және рецепт жазу қағидалары Рецепт (Receptum) – Рецепт-бұл науқасқа қолдану тәсілдері көрсетілген дәрі-дәрмек босату және жасалу жайында дәріханаға дәрігер тағайындаған пішін бойынша жасалған жазбаша өтініш қағазы.Рецепт арнайы бланкта жазылады.Рецепт жүйелі 9 бөліктен тұрады. Рецепт құрылымы. Рецептіде қолданылатын көмекші сөздер,үстеулер,есімдіктер. Inscriptio I-емдеу мекемесінің аталымы (мөрі) және коды. Inscriptio II –рецепт жазудың мерзімі (күні,айы,жылы). Nomen aegroti- науқастың аты-жөні. Nomen medici- дәрігердің аты-жөні. Invocatio- дәрігердің Recipe (ал) сөзімен дәріханаға жолдаған жазбаша ұйғарымы. Designatio materiarum- рецептуралық жазылым, дәрі дәрмектің аты, берілу саны. Бұл рецептің негізгілігі және латын тілінде жазылады. Subscriptio-дәрілік пішіндердің атауы (май,ұнтақ және т.б.) немесе фармацевтке басқа тапсырманың берілуі. Signatura- белгілеу, яғни ауруға түсінікті тілде дәріні қалай қабылдау туралы нұсқау. Nomen medici-дәрігердің мөрмен куәландырылған қолы. Осы міндетті жазылатын 9 бөліктің ішінен 5,6 және 7-бөліктер және 8-бөліктің алғашқы сөзі латын тілінде жазылады. Рецептің латын тіліндегі бөлігін жазу ережелері 6-бөлік – дәрілік заттардың белгісі және олардың саны (жазбаша) -рецептің латын бөлігі Rр.: (Recipe:-Ал) міндетті шартты қысқартумен басталады.Бұл «recipere-алу» (осы етістіктен шыққан «receptum» — сөзбе-сөз «алынған» деп аударылады) етістігінің бұйрық рай тұлғасы.Кейін дәрі-дәрмектің жасалуына қажетті дәрілік заттардың аты және олардың саны көрсетіледі. Рецепт жазғанда белгілі келесі талаптарды, ережелерді орындау керек: а) Әр заттың аты жаңа жолдан және бас әріппен жазылады.Дәрілік заттар, құралдар, және өсімдіктер атаулары бас әріппен жолдың ортасында жазылады. Оң жағынан саны белгіленеді. Мысалы: Recipe: Tincturae Valerianаe 10 ml Tincturae Convallariae 15 ml б) Әр заттың аты ілік септігінде тұрады (Genetivus),өйткені ол грамматика жағынан мөлшердің (саны ) белгілеуіне байланысты. Мөлшерді белгілейтін қалыптасқан сөз табыс септікте (Accussativus) тұрады ,яғни ол recipe – ал етістіктің тура толықтауыш қызметін атқарады. Мысалы: Ал (нені ?) үш тамшыны (табыс с. көпше т.) (ненің?) Жалбыз майының (ілік септік.) Recipe: Olei Menthae guttas III ( olei – ілік септігі , 2-септеу .). Қатты және сусымалы заттар граммен көрсетіліп , араб сандарымен жазылады, ал сұйық заттар миллилитр (араб санымен), тамшылармен (рим санымен) белгіленеді. Мысалы: Ал (нені ?) 10 миллилитрді (ненің ?) інжугүл тұндырмасының. Recipe: Tincturae Convallariae 10 ml. в) Егер екі немесе бірнеше дәрілік заттар бірдей мөлшерде жазылып берсе, санын тек бір рет қана көрсетеді-соңғы зат атауынан кейін, бірақ санның алдында шартты қысқарту аа (ana – бірдей) жазылады ; г) Граммдар және оның бөлшектері араб санымен ондық бөлшектер түрінде белгіленеді; мысалы : 3,0 ; 0,3 ; 0,03 және т.б; тамшылар рим санымен , олар «тамшы» (табыс септікте ) деген сөзден кейін тұрады : guttas I, guttas II, guttas III және т.б. д)Іс- әрекет, белсенділіктің биологиялық өлшемінде (қысқ ЕД ) дозаланған дәрілік заттарды жазғанда сандары ондық, жүздік, мыңдық, миллиондық араб санымен белгіленеді. Мысалы: Recipe: Phenoxymethylpenicilini ( ілік с. 2-септеу.) 100000 ЕД. е) Дайын дәрілік заттардың (таблеткалар, балауыздар) мөлшері стандарттық болып келсе көрсетілмеуі мүмкін. Бірақ рецепте дәрілік пішіннің аты көпше түрінің табыс септігінде (Acc.Pl )тұрады. Мысалы: Ал (нені?) «Пентальгин» таблеткаларды 20 санымен. Recipe: Tabulettas «Pentalginum» numero 20 Осыған ұқсас мөлшері көрсетілген бір ингредиентпен таблеткалар жазылуы мүмкін. Ал: Бромкамфора таблеткаларды 0,25 20 санымен . Recipe: Tabulettas Bromcamphorae 0,25 numero 20. жүктеу/скачать 28.93 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|