Реферат Тақырып: «сана, рух және тіл»

«ҚАЗАҚСТАН-РЕСЕЙ МЕДИЦИНАЛЫҚ 
УНИВЕРСИТЕТІ» МЕББМ 
NSEO «KAZAKH-RUSSIAN MEDICAL 
UNIVERSITY» 
Реферат 
Тақырып:
«САНА, РУХ ЖӘНЕ ТІЛ» 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Орындады: Сабырбай Аяулым 
Группа: 202А 
Факультет: Жалпы медицина 
Қабылдады: Оразхан Тайыржан 
Алматы, 2024

«ҚАЗАҚСТАН-РЕСЕЙ МЕДИЦИНАЛЫҚ 
УНИВЕРСИТЕТІ» МЕББМ 
NSEO «KAZAKH-RUSSIAN MEDICAL 
UNIVERSITY» 
1. «Үңгір аллегориясы: қазіргі оқылу» тақырыбына сараптау жұмысын 
(эссе, реферат, баяндама және т.б.) дайындау. 
Ежелгі Грекия, оның ілімі қазіргі заманғы ілімнің негізі болып келеді. 
Олардың еңбектері мындаған жылдар бойы өзінің маңыздылығын әлі күнге 
жойған жоқ. 
Платон 
казіргі 
тоталитарлық 
мемлекеттің 
теориялық 
негіздерін 
тұжырымдаған алғашқы философтардың бірі болса, Платон мен оның ұстазы 
Сократ моральдық, мәселелерді шешу үшін бірінші болып ақыл-ойды 
пайдаланды. Платон өзінің идеялар әлемін нақтылау үшін «Үңгір туралы 
аңызды» пайдаланады. Уақыт өте бұл аңыз метафизиканың, гносеологияның 
және диалектиканың символына айналды. Платон: «Біздің өміріміз кепілге 
алынған үңгір қабырғасындағы көлеңкелерді бақылап тұрады» деген. Бұл 
сұрақтардың барлығына жол бойымен алға жылжу немесе теңізде жүзу, тау 
шыңын бағындыру, кітап немесе ойын, мүмкіндіктер кеңістігі сияқты әртүрлі 
метафоралар арқылы жауап беруге болады. Платонның өмір - адам 
барымтадағы үңгір қабырғаларындағы көлеңкелердің жыпылықтауы деген 
пікірін айтқанына шамамен 2400 жыл өтті.Платон сипаттаған әңгімеде 
бірнеше тұтқындар дүниеге келген күннен бастап үңгірге қамалды және оның 
қабырғаларынан тыс әлемді мүлде көрсетпейді. Барлық тұтқындар 
шынжырмен байланған және бұрылу мүмкіндігінсіз кіреберіске арқаларын 
қойып отырады. Артындағы оттың жалыны үңгір ішіндегі кеңістікті аздап 
жарықтандырады. Кейде жануарлар үңгірдің жанынан жүгіріп өтіп, адамдар 
өтіп кетеді, олардан сәйкес көлеңкелер үңгір қабырғасында ойнай бастайды. 
Тұтқындар қабырғадағы көлеңкелердің билеріне қызыға қарап, оларды 
зерттеуге тырысады, бұл шынымен бар нәрселер екеніне шын жүректен 
сенеді.Күтпеген жерден үңгірге қамалғандардың бірі бостандыққа шығып, 
алғаш рет үңгірден шығады. Ол Күннің жарқыраған сәулесінен соқыр болады 
және ол өзіне бейтаныс жаңа ортаға тап болып, қатты адаса бастайды. Ал 
басқа адамдар оған шын мәнінде бұл шындық екенін және тұтқындар көрген 
көлеңкелер шындықты ғана көрсететінін айтқан кезде, ол оған сенбейді. 
Өйткені көлеңкелер оған әлдеқайда шынайы болды. Бұрынғы тұтқынның көзі 
күн нұрына бейімделе бастағанда, ол алдымен судағы жарқырау мен 
шағылысуды, сосын дүниенің айналасындағы заттарды, сайып келгенде, ол 
көрген нәрсенің бәрін жарықтандыратын Күннің өзін ажырата бастайды. 
Белгілі бір уақыттан кейін көргеніне таң қалған тұтқын өзінің таңғажайып 
жаңалығы туралы айту үшін үңгірге қайта келеді.Енді оның көзі ашық 
жарыққа үйреніп қалғандықтан, қабырғадағы өзіне нағыз зат болып көрінетін 
көлеңкелерді ажырата алмайды. Басқа тұтқындар оның үңгірлерінің 
сыртында көзін жоғалтқанына сенеді және соқыр болып қаламыз деп қорқып, 
үңгірден кеткісі келмейді. 
Үңгірдегі тұтқындардың оқиғасын мысалға келтіре отырып, Платон 
жұртшылыққа ғалымдар мен философтардың адамдарды ағарту жолында 
қандай қиындықтарға тап болатынын көрсеткісі келді. 
Көптеген адамдарға надандықта өмір сүру ыңғайлы болғандықтан, олар жаңа 
білім бергісі келетіндерді агрессиямен кездестіреді. 
Д.Джонстонның пікірінше, философ «шындықты көру үшін өмір сүретін