Сабақ Биология (8 сынып) Талап негізгі мектебінің биология пәні мұғалімі Сабиржанова Гульфира

1. 
   Оқушылардың сабаққа қатысуы;
   
2. 
   Оқушыларды топқа бөлу;
   

А) Үш топқа арналған сұрақтар.

1. 
   Сезімтал жүйкелер жиынтығы қалай аталады?
   
2. 
   Дыбыс сүйектері құлақтың қай бөлігінде орналасқан? (ортаңғы)
   
3. 
   Бас сүйек қаңқасына жатады: (ми сауыты, бет бөлімдері)
   
4. 
   Ми сауыты бөлімі қандай сүйектермен байланысқан? (маңдай, төбе, самай, шүйде)
   
5. 
   Жаңа туған нәрестенің маңдай бөлімі қалай аталады? (еңбек)
   
6. 
   Кеуде қуысын құрайтын сүйектер: (12 арқа омыртқа, 12 жұп қабырға, төс сүйегі)
   
7. 
   Омыртқа саны: (33-34)
   

1. 
   Көз алмасы қандай қабықшалардан тұрады? (сыртқы, ортаңғы, ішкі)
   
2. 
   Дыбыс сүйектері қалай аталады? (төс, балғашық, үзеңгі)
   
3. 
   Сүйек қанша жаста қатая бастайды? (екі)
   
4. 
   Қолбасы сүйектерін ата. (білезік, алақан, саусақ сүйектері)
   
5. 
   Білезікте қанша сүйек бар? (8)
   
6. 
   Қысқа сүйектерге жатады: (омыртқа, алақан, табан, саусақ)
   
7. 
   Омыртқаның құрылысы: (денесі, доғасы, қабаттары, өзегі)
   

1. Сипап сезу арқылы нені анықтаймыз? (пішінін, қаттылығын, тегістігін, жылы-суықты)

2. 
   Рефлекс дегеніміз не?
   
3. 
   Қалдық ретінде тұтасып кеткен омыртқа: (құйымшақ)
   
4. 
   Жалпақ сүйектер: (жауырын, бас сүйектері, қабырға, төс, жамбас сүйектері)
   
5. 
   Аяқ сүйектері: (ортан жілік, асықты жілік, шыбық сүйек, толарсақ, табан, башпай сүйектері)
   
6. 
   Аяқ бұлшықеттерінің әлсіз даму әрекетінен, табан сүйектерінің жерге толық тиіп тұруы қалай аталады? (жалпақ табандылық).
   

1. 
   Бас сүйек қаңқасы
   
2. 
   Қол сүйектері
   
3. 
   Аяқ сүйектері
   

2. Ми бөлімдеріне жатпайды:

А) сопақша ми Б) мишық

В) алдыңғы ми Г) үлкен ми сыңарлары

3. Мидан қанша жүп жүйке тарайды?

А) 12 Б) 10

В) 14 Г) 8

4. Көздің қосымша аттары:

А) көз алмасы Б) жас белдері

В) соқыр дақ Г) сары дақ

5. Құлақтың қай бөлігі түтік арқылы жұтқыншақпен жалғасады?

А) сыртқы құлақ Б) ішкі құлақ

В) ортаңғы құлақ Г) шытырман

6. 
   Адам қаңқасында қанша сүйек бар?
   

6. 
   Қанша сегізкөз омыртқасы бар?
   

8. Жалпақ сүйек

А) жілік Б) омыртқа

В) бас сүйектері Г) табан сүйектері

9. Омыртқа жотасында қанша иілім бар?

А) 4 Б) 2 В) 3 Г) 6

10. Денесі жалпақ, әрі үлкен омыртқа:

А) мойын Б) арқа В) бел Г) сегізкөз

Жаңа сабақ.

1. 
   Сүйектің құрылысы.
   
2. 
   Сүйек тығыз және борпылдақ дәнекер ұлпалардан түзіледі. Сыртында болатын сүйек қабы арқылы сүйек жуандап өседі, екі шетіндегі шеміршекті қабатындағы жасушаның бөлінуінен сүйек ұзарып өседі.
   

1. 
   Қозғалмайтын байланысқа - ми сауыты, сегізкөз сүйектері жатады.
   
2. 
   Жартылай қозғалмалы - шеміршектер арқылы омыртқалар жатады.
   

Буын - деп сүйектердің қозғалмалы байланысатын жерін айтады. Буын қапшығындағы сұйықтықтың қызметімен оқушыларды таныстыру.

IV. Сабақтағы жаңа материалдарды оқушылардың қалай меңгергенін тексеруін арналған тапсырмалар.

1) Сүйектің құрылысы

Тығыз ұлпа Борпылдақ ұлпа

Сүйек қабы Шеміршекті қабаты

Жуандап өсуі Ұзарып өсуі

Су оссейн минералды заттар май

серпімді иілгіштік морт сынғыштық
3) Сүйектердің байланысы

қозғалмалы жартылай қозғалмалы қозғалмайтын

20-25, 50%, 12,5%, 21,8%, 15,7%, 230.

1. 
   «Сөз сүйектен өтеді», «бес саусақ бірдей емес», «сүйек жаңғырту» деген сөздердің мағынасын қалай түсіндіресіңдер?
   
2. 
   Тақырыпқа байланысты қазақ халқының қандай мақал-мәтелдерін білесіңдер?
   

Сүйектің мықтылығына жілік басындағы сүйек талшықтарының айқаса орналасуы беріктік қасиет береді. Бұл қасиет көпір, мұнара салуда қолданылады екен.