Оңтүстік Қазақстан облысы Отырар ауданы Темір ауылы «С.Әлиев атындағы шағын жинақты жалпы орта мектеп» коммуналдық мемлекеттік мекемесінің биология пәні мұғалімі Сара Жанатаева
Қысқа мерзімді жоспар
Сабақтың тақырыбы: «Г. Мендельзаңдарына есептер шығару»
Мақсаты: Оқушылардың дигибридті шағылысту туралы сауаттылықтарын анықтау, генетикалық есептер шығара білуге үйрету, өзара бірлесіп жұмыс жасауға, бірін- бірі және өзін бағалауға үйрету.
Күтілетін нәтиже: Оқушылардың дигибридті шағылысту туралы білетін білімдерін әрі дамытады, генетикалық есептер шығруды үйренеді, өзара бірлесіп жұмыс жасау дағдысы қалыптасады, бірін- бірі және өзін бағалауды үйренеді.
Әдіс-тәсілдер: АҚТ, СТО технологиясының элементтері
Блум таксономиясы бойынша, Сыни тұрғыдан ойлау модулі, жеке жұмыс, ынтымақтастық және топтағы бірлескен жұмыс.
Ресурстар: слайд, генетикалық есептер жинағы, тест тапсырмасы.
Сабақ жоспары:
1. Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру.
2. Топқа бөлу.
3. Сабақ барысы.
4. Рефлексия.
5. Бағалау.
Кезеңдері
|
Мұғалім әрекеті
|
Оқушы іс-әрекеті
|
Топқа бөлу
|
«Ынтымастастық атмосферасын құру», салемдесу, оқушыларды түгелдеу.
|
Сандық әдіс бойынша топқа бөлу.
|
Білу
|
Үйтапсырмасын сұрау
«Өз жартыңды тап»
Карточкалар беріледі. Біреуінде –сұрақтар, екіншісінде- жауаптарға арналған тірек кестелер. Бір сұрақ пен оның жауабын алған карточкалардың түсі бірдей болады.
|
Оқушылар кез келген түсті карточканың біреуін таңдайды, өз серігін іздеп тауып, бірге отырып жұмыс жасайды.
|
Түсіну
|
♀ ̸ ♂
|
АВ
|
А
|
аВ
|
А
| |
|
АВ
|
ААВВ
|
ААВb
|
АаВВ
|
АаВ
|
Ab
|
ААВb
|
ААbb
|
АВb
|
Ааb
|
аВ
|
АaВВ
|
АаВb
|
ааВВ
|
ааВb
|
Ab
|
АаВb
|
Ааbb
|
ааВb
|
Ааbb
|
«Г. Мендельзаңдарына есептер шығару»
Пеннет торына салу
|
1-есеп
Берілгені түсі жасыл, терісі тегіс бақа мен түсі сарғыш, терісі бұжыр бақамен будандастырылған: а) егер бақаның жасыл түсі – доминантты, терісінің бұжырлығы –рецессивті екені белгілі болса; ә) бастапқы барлық бақалар гомозиготалы; белгілерді анықтайтын гендер әртүрлі хромосомаларды орналасса, нәтижесінде алынған будандардың белгілері қандай болады? Ондай гибридтерді өзара будандастырса, қандай нәтиже шығады?
Берілгені: жасыл түсті
Бақа -А
Терісінің тегістігі-В
Сарғыш түсті бақа-а
Терісі бұжыр-b
Шешуі: P ♂ ААВВ х ааbb♀
AВ ab
F1 AaВb
А) бақалардың барлығы жасыл түсті, терісі тегіс
Ә) Шешуі: P ♂ АаВb х АаВb♀
Г AВ Аb аВ аb AВ Ab aВ ab
F2: 9 жасыл, тегіс, 3 жасыл бұжыр, 3 сарғыш тегіс: 1 сарғыш бұжыр. Екінші буданда төрт түрлі фенотип түзіледі. Белгілердің ара қатынасы: 9:3:3:1
|
Қолдану
|
2-есеп
Адамда қой көзді белгі,көк көзге қарағанда басым,ал оңқайлық, солақайлыққа қарағанда доминантты белгі ретінде тұқым қуалайды. Бұ аталған жұп гендер әр түрлі хромосомада орналасқан. Көк көзді оңқай қыз, көк көзді солақай жігітке тұрмысқа шығады. Олардың екі баласы болған, біреуі көк көзді оңқай, екіншісі көк көзді солақай солақай. Шешесінің генотипін қандай ?
|
3-есеп
Шабдалыда түкті В жемісі, тегіске b қарғанда доминатты. Ал жұсмақ жемісінің ақ түсі D сарыдан d доминантты. Шабдалының екң гомозиготалы өсімідіктерін будандас-тырады: біреуінде жұмсақ жемісі, ақ түсті тегіс, екінші-сінде түкті сары жемісті, бірінші және екінші ұрпақ фенотипін қандай болады ?
|
Талдау
|
|
Фенотибі,генотибі бойынша есептеп тап.
|
Жинақтау
|
Тест
1.Генетика ғылымы зерттейді?
А) сұрыптауды; Б) эволюцияны;
с) тұқымқалаушылық пен өзгергішлтікті.
2.Мендельдің үшінші заңы қалай аталады?
А) Тәуелсіз ажырау заңы;
Б) Біркелкілік заңы; С) Ажырау заңы.
3.Басым гендер қалай аталады?
А) рецессивті; Б) доминантты;
С) аллельді.
4.Гендердің жиынтығы қалай аталады ?
А) генотип; Б) фенотип;
С) кроссинговер.
5. Дигибридті будандастыруды тап?
А) Аа ; Б) AaBbCc; С) AaBb.
6. Дигибридті будандастыруды ашқан
ғалым?
А) Морган; Б) Мендель;
С) Вавилов.
7. Мендельдің бірінші заңы қалай аталады?
А) Тәуелсіз ажырау заңы;
Б) Біркелкілік заңы; С) Ажырау заңы.
8. Бірдей гендер қалай аталады?
А) гетерогизоталы ; Б) эпистаз;
С) гомозигота.
9. Мендель қандай өсімдікке тәжірибе жүргізді?
А) бұршақ; Б) қызан;
С) намазшамгүл
10. Организдердің ішкі-сыртқы белгілерінің жиынтығы қалай аталады?
А) генотип; Б) фенотип;
С) кроссинговер.
|
Оқушылар ойланып жауап береді.
|
Бағалау
|
Бағалау парақшалары
|
Топбасшылары бағалайды
|
Рефлексия
|
«Б. Б. Ү.» әдісін қолдану.
|
Білемін, Білгім келеді, Үйрендім стратегиясы.
Сын тұрғысынан бағалау.
|
Үйге
Тапсырма
|
Мендель заңдарына есептер шығару.
1, 3, 4 есептерді шығару
|
Оқушылар күнделіктеріне үй тапсырмасын жазып алады
|
Достарыңызбен бөлісу: |
