7
3-сабақ.
2.2.тақырып.Құжаттама жүйесінің қалыптасуы.
Құжаттама жүйесінің қалыптасуы 18-ғасырдағы
қазақ даласында
қолданылған ресми іс қағаздарынан басталады. Бұл кезеңдегі ресми іс
қағаздарына
қазақ
хандарының,
сұлтандарының,
батырларының,
старшиналарының патшаға және орыс әкімшілік
орындарына жазған хаттары
жатады. Бұлардың бірқатары Қазақстан тарихына, қазақ-орыс қаты –
настарына,
қазақ хандықтарының тарихына, сол кезеңдегі саяси құрылыс
туралы т.б. жинақтарда жарияланды. Бұл ресми іс қағаздары сол кезеңдегі қазақ
даласының саяси,
әлеуметтік, экономикалық жағын бейнелеумен қатар,
бізге
18- ғасырдың екінші жартысы мен 19- ғасырдың бірінші жартысында қазақ
ресми іс қағаздарының тілі қандай болғанын да көрсете алады.Іс қағаздарының
стилі
өзіндік
ерекшелігімен
лексика-фразеологиялық
құрамында,
грамматикалық,
систаксистік құрылымында , орфографиясында көрінеді. Сол
кездегі ресми іс қағаздарда тұрақты эпитеттерді көп қолданған, бұл ерекшелікті
орыс тіліндегі ресми іс қағаздардан да көруге болады. 18-19 ғасырларда қазақ
тіліне араб, иран, парсы,татар (хандардың хаттарын жазған қазақтар емес татар
молдалары – патша үкіметінің агенттері болатын) сөздері көп келе бастаған.
Тағы бір лексикалық ерекшелігі – қазақ жерінің Россия империясына
бағынуына байланысты ресми іс қағаздарында
орыс сөздерінің қолданыла
бастауы. Іс қағаздарында жиі кездесетін орыс сөздері қатарына
старшина,
Достарыңызбен бөлісу: