ОРЫНДАҒАН:САБИТ Ж ТОБЫ:207А ТЕКСЕРГЕН:МАҚСУМ Ж.Ә ЖОСПАРЫ - КІРІСПЕ БӨЛІМ;
- НЕГІЗГІ БӨЛІМ;
- ЗООНАЗДАРДЫҢ ЭПИДЕМИОЛОГИЯСЫ;
- Егеуқұйрықтардың шағуынан болатын ауру (садоку)
- БОРРЕЛИОЗ
- ТОКСОКАРОЗ
- Мысықтың тырнау ауруы (фелиноз)
- ҚОРЫТЫНДЫ;
- ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР;
КІРІСПЕ БӨЛІМ - Зоонозды инфекция қоздырғыштары оба антропозооноз, дене қызуының көтерілуімен өте айқын улану белгілерімен, терінің лимфа түйіндерінің өкпе және басқада мүшелер мен жүйелердің зақымдалуымен сипатталатын жұқпалы ауру.
НЕГІЗГІ БӨЛІМ - Жұқпа көзі және қоздырғыштың резервуары шөп қоректі жануарлар (сиыр, жылқы, түйе, ешкі, қой, шошқа т.с.с.) Жануарларда ауру негізінен ішектік және сепсистік түрде өтеді. Қоздырғыш ауру малдың организмінен зәрімен және нәжісімен бөлінеді. Ауру мал залалдылығын жазылғанша немесе өлгенше (80% дейін) сақтайды. Өлген жануарлар эпидемиологиялық талаптарға сай көмілмесе үлкен қауіп төндіреді. Өлген малдың денесі 7 күнге дейін залалды
Зооноздар қоздырғыштарының қатарына микроорганизмдердің көптеген түрлері – бактериялар, вирустар, риккетсиялар, саңырауқұлақтар, қарапайымдар, құрттар, паразиттік жәндіктер жатады. Зооноздарды екі топқа бөледі: - Зооноздар қоздырғыштарының қатарына микроорганизмдердің көптеген түрлері – бактериялар, вирустар, риккетсиялар, саңырауқұлақтар, қарапайымдар, құрттар, паразиттік жәндіктер жатады. Зооноздарды екі топқа бөледі:
- 1) үй жануарларынан жұғатын зооноздар (сальмонеллез, сарып, аусыл, лептоспироз, маңқа, мелиоидоз, орнитоз, аспергиллез, трихофития, микроспория, балантидиаз, токсоплазмоз, т.б.);
- 2) жабайы жануарлардан жұғатын зооноздар (оба, туляремия, кене энцефалиті, риккетсиоз, трипаносомоз, т.б.).
Егеуқұйрықтардың шағуынан болатын ауру (садоку) - Егеуқұйрықтардың шағуынан болатын ауру қоздырғыштары (sadoku) — streptobacillus moniliformis және Spirillum minus, — егеуқұйрықтың шағуымен адам ағзасына енеді. Екі апталық инкубациялық кезең аяқталғаннан кейін шағу орнында қабыну ошағы пайда болады, ол лимфангитпен және аймақтық лимфаденопатиямен, жалпыланған дақ-папулярлы бөртпенің дамуымен бірге жүреді. Науқастар температураның жоғарылауына, бас ауруына және жалпы ауруға шағымданады. Ең ауыр асқыну — эндокардит. Өздігінен қалпына келтіру 2 ай ішінде болуы мүмкін, бірақ емделмеген жағдайда өлім 10% құрайды.
Оба жануарлардың инфекциясы ретінде-зоонозды инфекция - Обаның қоздырғышы-Yersinia pestis. Инфекция шалғайдағы ауылдық жерлерде кеміргіштер арасында эндемикалық болып табылады. Сирек жағдайда оба эпидемиясы бүкіл әлемде кең таралуы мүмкін ("қара өлім" деп аталады). Егеуқұйрықтардан адамға (және егеуқұйрықтар арасында) берілуді векторлар жүзеге асырады — егеуқұйрық бүргелері Xenopsylla cheopis. Ауру қысқа инкубациялық кезеңнен кейін кенеттен басталады және жоғары температура мен токсинемиямен сипатталады. Инфекция ошағына жақын лимфа түйіндерінің мөлшері күрт артады (бубондар), ал уақыт өте келе пайда болатын септицемия жалпыланған қан кетумен бірге жүреді. Обаның өкпе түрі-ауа тамшылары арқылы берілетін өте ауыр пневмония.
БОРРЕЛИОЗ - Лайма ауруы, кене боррелиоз (лайма боррелиоз, Лима ауруы)-иксод кенелері, сондай — ақ бұғы қансорғыштары тасымалдайтын Боррелия тұқымдасының бактериялары тудыратын жұқпалы ауру. Боррелия жұқтырған артроподтың шағуымен жәбірленушінің қанына түседі [3]. Лайма ауруы кене шағу арқылы берілетін аурулар арасында ең көп таралған
ТОКСОКАРОЗ - Токсокароздың қоздырғышы-иттердің денесінде паразиттік дөңгелек құрт (Toxocara canis). Жұмыртқалар ластанған жануарлардың нәжісімен топыраққа түседі. Адамның инфекциясы тамақ ластанған кезде немесе жеке гигиена ережелерін сақтамаған кезде пайда болады (лас қолдар). Дернәсілдер ішектегі жұмыртқадан шығып, өкпе мен бауырға ауысады. Олар ересек жыныстық жетілуге айнала алмайды, бірақ көші-қон кезінде қызба, гепатоспленомегалия, лимфаденопатия және ентігу пайда болады. Егер личинка көзге еніп кетсе, онда торлы қабықтағы қабыну процесінен туындаған көру қабілетінің тұрақты жоғалуы мүмкін.
Мысықтың тырнау ауруы (фелиноз) - 10 күннен кейін Bartonella henselae тудырған папулярлы фокус тістеген немесе тырналған жерде пайда болады. Ауру аймақтық лимфаденопатиямен бірге жүреді. Симптомдар 2 ай ішінде баяу жоғалады, бірақ кейбір жағдайларда ауру созылмалы түрге ауысады.
ЭХИНОКОККОЗ - Адамның гидатидозды эхинококкозының қоздырғыштары-Echinococcus granulosus және E. multilocularis. Соңғы иесі E. granulosus-денесінде паразит ересек таспа құртқа айналатын және нәжіспен бөлінетін жұмыртқа салатын иттер. Содан кейін жұмыртқалар аралық иелердің (қойлар, кеміргіштер) ағзасына енеді, нәтижесінде жануарлардың өкпесі мен бауырында эхинококктармен көптеген кисталар пайда болады.
ҚОРЫТЫНДЫ - Зооноздар – әр түрлі жабайы және үй жануарларынан жұғатын, адамдар мен жануарлардың жұқпалы аурулары. Зоонозды инфекция қоздырғыштары оба антропозооноз, дене қызуының көтерілуімен өте айқын улану белгілерімен, терінің лимфа түйіндерінің өкпе және басқада мүшелер мен жүйелердің зақымдалуымен сипатталатын жұқпалы ауру.
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР - ● Медициналық микробиология. Оқулық/Рамазанова Б.А.,Құдайбергенұлы.Қ., Котова.А.Л.ж.б-Алматы.-2010ж. 683 б.
- ●Иммунология.А.А.Ярилин
- ●Б.А.Рамазанова Медициналық микробиология
Достарыңызбен бөлісу: |
