Орындаған:Мералиева Айару
Сөз таптары
Сөз таптары дегеніміз не?
Сөз таптары орыс. части речи — өздеріне тән лексика-семантикалық, морфологиялық және синтаксистік ортақ белгілердің негізінде қалыптасқан категориялары бар сөз топтары.
Орыс тілі тиесілі славян тілдері үндіеуропалық тіл тармағына жатады.
3-ші аяғында - 2-мыңжылдықтың басында б.з.д. үндіеуропалық отбасынан славян тілдеріне негіз болатын протославян тілі бөлінді. X - XI ғасырларда. Протославян тілі 3 топқа бөлінді: батыс славян (одан поляк, чех, словак), оңтүстік славян (болгар, македон, серб-хорват тілдеріне енген) және шығыс славян тілдері.
Қазіргі орыс тілі ғылыми-техникалық прогрестің салдары болған арнайы лексиканың көбеюімен сипатталады. ХХ аяғы - ХХІ ғасырдың басында. шетелдік сөздердің арыстан үлесі біздің тілге ағылшын тілінен енеді.
Орыс тілінің шығу тарихы
1.Орыс тілі деген не?
2.Шығу тарихы
3.Орыс тілінің ерекшелігі
4.Сөздің қорының байлығы
5.Фонетикалық жүйесі
Жоспар
Орыс тілігінің ерекшелігі
Сөздік қорының байлығы. Орыс тілінде көптеген сөздер бар, олардың көпшілігі бірегей және басқа тілдерде баламасы жоқ. Бұл мағынаның ең кішкентай реңктері мен реңктерін көрсетуге мүмкіндік береді.
Көптеген фонетикалық және графикалық мүмкіндіктер. Орыс тілінде дыбыстар мен емлелердің күрделі жүйесі бар, ол шетелдіктер үшін қиын болуы мүмкін. Мысалы, дауыссыз және дауысты дыбыстардың бай таңдауы, сонымен қатар көптеген айтылу ережелері бар.
Грамматикалық күрделілік. Орыс тілінде көптеген грамматикалық ережелер мен ерекшеліктер бар, бұл шетелдіктердің үйренуін қиындатады. Мысалы, алты септік, түрлі септік пен шылаулар, күрделі грамматикалық құрылымдар бар.
Арнайы тілдік конструкциялар. Орыс тілінде белгілі бір мәдени және ұлттық ерекшеліктерді білдіретін көптеген ерекше фразеологиялық бірліктер, идиомалар мен сөйлеу тұлғалары бар.
Орыс тілінің бір ерекшелігі – оның жаңа сөздер жасау қабілеті. Соның арқасында орыс тілі үнемі байып, дамып келеді. Көбінесе орыс тілі префикстер мен жұрнақтардың көмегімен түбірден бар сөздерді жасау арқылы жаңа сөздер жасайды. Сөздерді құрудың бұл жолы күрделі және нақты сөз тіркестерін жасауға мүмкіндік береді. Мысалы, орыс тілінде ішімдікті толық бітірмеген адамды сипаттайтын «болды» деген сөз бар.
Орыс тілінің бір ерекшелігі – синонимдердің де көп болуы. Бұл контекстке және мағына реңктеріне байланысты дұрыс сөзді таңдауға мүмкіндік береді. Мысалы, орыс тіліндегі «ауырсыну» сөзін белгілеу үшін әртүрлі синонимдерді қолдануға болады, мысалы, «азап», «азап», «маза» және т.б.
Сөздік қорының байлығы
Сондай-ақ орыс тілінің айтылуында бірқатар ерекшеліктер бар. Мысалы, орыс тілінде жұмсақ, қатты таңба тәрізді дыбыстар басқа көптеген тілдерде кездеспейді. Орыс тіліндегі дыбыстардың жұмсақтығы мен қаттылығы оларды қоршаған дыбыстарға және олардың сөздегі орнына байланысты. Бұл да орыс тілін үйренетін шетелдіктер үшін қиындық туғызады. Сондай-ақ орыс тілінде сөздің басында, сөз ортасында және сөз соңында ерекше түрде айтылатын дыбыстар бар. Мысалы, сөз басындағы «е» дыбысы «е», сөз ортасында «и», сөз соңында «е» дыбысы болып айтылады. Бұл орыс тілінің фонетикалық жүйесінің тағы бір ерекшелігі.
Фонетикалық жүйе
Орыс тілі тек грамматикасы мен сөздік қорымен ғана емес, сонымен қатар диалектілердің алуан түрлілігімен де ерекшеленеді. Ресейдің әртүрлі аймақтары айтылу, грамматика және лексика ерекшеліктерін қолдана отырып, әртүрлі сөйлейді. Орыс тілінің ең танымал және стандартталған диалектісі - ресми құжаттарда, әдеби шығармаларда және бұқаралық ақпарат құралдарында қолданылатын әдеби тіл. Дегенмен стандартты тілмен қатар одан айтылуы, грамматикасы және сөздік құрамы жағынан ерекшеленетін көптеген аймақтық диалектілер бар.
Диалектілердің әртүрлілігі
- Ломоносов М. В. Предисловие о пользе книг церковных в россий-ском языке // Ломоносов М. В. Полн. собр. соч. — Т. 7. — М.; Л.: Изд-во АН СССР, 1952.
- ttp://www.ru.wikipedia.org
- Зализняк - Значение берестяных грамот для истории русского языка (philology.ru)
- И.И. Срезневский. Мысли об истории русского языка. www.ruthenia.ru
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Достарыңызбен бөлісу: |