Стоматология факультеті
Липидтердің тасымалдау формалары, құрамының ерекшелігі, тағдыры
жүктеу/скачать 266.17 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 26.Атеросклероз дамуы кезінде липопротеидтердің ролі. Атеросклероздың дамуы кезінде қазіргі теориясы.
- .Ішек қабырғасында белоктардың шіруі, шіру өнімдерінің химиялық табиғаты, шіру өнімдерінің усыздану жолдары және орны
| 25. Липидтердің тасымалдау формалары, құрамының ерекшелігі, тағдыры.
.Ішек қабырғасында ресинтезделген липидтер басқа мүшелер меен тканьдерге тасымалданады.Бұл процесс мынандай түрде жүреді: молекулалардың гидрофильдігіне байланысты фосфолипидтердің бір бөлігі қанға түседі де,бауырға жеткізіледі. Басқа фосфолипидтер,барлық урацилглицеридтер, бос холестерин және оның эфирлері өздерінің ерімейтіндігіне байланысты белоктармен комплекс түзіп,липопротеидтердің тасымалдаушы түрлерін –хиломикрондар түзеді.Май қышқылдары эстерифицирлі емес май қышқылдары мүшелерге тасымалданады және алмасу процесіне қатысады .Жасушалар май қышқылдарын энергия көзі және құрылыс материялы ретінде қолданады. 26.Атеросклероз дамуы кезінде липопротеидтердің ролі. Атеросклероздың дамуы кезінде қазіргі теориясы. 27. Қалыпты асқазан сөлінің химиялық құрамы, қасиеттері, асқазанда ас қорытылудағы тұз қышқылының маңызы. Асқазан сөлінің физико-химиялық қасиеттері, қышқылдықтың түрлері. Асқазан сөлін зерттеу. Тұз қышқылының дебит-сағатын анықтау. Асқазанда тағам химиялық өңдеуден өтеді. Ол үшін асқазан құрамы күрделі сөл шығарады. Бұны секрециялық қызметі деп атайды. Қарын сөлі құрамында тұз қышқылы, протеолиздік ферменттер, ішкі антианемиялық (Касл) факторы, су, фосфаттар, сүлфаттар, хлоридтер, калий, натрий, кальций және шырыш барАсқазан сөлі үш түрлі бездік жасушалармен (гландулоциттермен) өндіріледі:1. негізгі гландулоциттер пепсиноген мен химозин;2. мукоциттер-шырыш;3. париеталдық (іргелік) гландулоциттер — тұз қышқылын, ішкі антианемиялық факторды өндіреді.Асқазан сөлінің шығуы нервтік рецепторлардың қозуымен және ас қорыту жолдарының гормондарымен реттелуі бойынша үш сатыда өтеді:1. нейрогендік (кезбе нерв арқылы),2. қарындық (гастриндік) және 3. ішектік сатылар.Қалыпты жағдайда қарын тәулігіне 2 литр шамасында сөл шығарады.Асқазанның көп сөл бөлуін гиперсекреция, аз сол бөлуін гипосекреция деп атайды. Сөл бөлуінің өзгерістері оның қышқылдығы мен ферменттік белсенділігінің өзгерістерімен қабаттасады. Асқазан сөлінің қышқылдығы жоғарылауьш гиперацидтік жағдай немесе гиперхлоргидрия дейді. Бұл кезде асқазан сөлінің жалпы қышқылдығы 100 титрлік өлшемнен артық болады. Қышқылдықтың азайуын гипоацидтік жағдай немесе гипохлоргидрия, бос тұз қышқылының толық болмауын анацидтік жағдай немесе ахлоргидрия деп атайды.Асқазан сөлінің қышқылдығы тым көп болса, сөлдің ферменттік қасиеті қатты көтеріліп кетеді. Бұл кезде ұлтабарға асқазаннан түскен тамақ қойыртпасы тым қышқыл болғандықтан онда оны бейтараптауға ұзақ уақыт қажет болады. Сондықтан қарынның пилорустық қысқышы ұзақ мерзім жабық тұрады. Осыдан асқазанда тамақ тұрып қалады да, оның ашуы ұлғайады. Асқазанның қышқыл өнімдері өңешке өтіп, төс астында қыжыл сезіміне, кейде құсуға әкеледі.Асқазан сөлінің жалпы қышқылдығы - Асқазан сөлінің жалпы қышқылдығының құрамында еркін және біріккенхлорид қышқылы, сүт қышқылы және сірке қышқылдары болады. Асқазан сөлінің жалпы қышқылдығы асқазан сөліндегі ферменттерді күшейтіп, асқазандағы тағамды зиянсыздандыруға қатысады. Қандағы глюкоза құрамының өзгеруі.Эндокринді жүйенің зақымдануына байланысты организмде көмірсу алмасуының бұзылуы байқалады. Көмірсу алмасуының бузылуы кезінде қанның құрамында глюкоза жоғарлайды, яғни гиперглекемия деп атай-з. Ол егер қанның құрамында глюкозаның мөлшері төмендесе гипергликемия д. ат-з. қанның құрамында глюкоза жоғарлаған кезде глюкоза зәрмен бірге сыртқа шығарылады. Бұл кезді глюкозурия д. а-з. Қант диабетінің және инсулин тәуелді синдромының дамуының биохимиялық аспектілері.Қанның құрамындағы инсулиннің деңгейін және инсулинге сезімталдықты реттейтін дәрілерді қабылдау керек, бұл қандағы глюкоза деңгейін қалыпты шектерде ұстап тұруға көмектеседі. Қандағы глюкозаның деңгейін ұдайы өлшеп отыру міндетті болып табылады. Қанттың деңгейін төмендететін таблеткалармен немесе инсулинмен емделген кезде қанның құрамындағы глюкоза деңгейі қалыпты деңгейден төмен түседі. (4ммоль/л немесе 70мг/дл-ден төмен). Бұл гипогликемия деп аталады. 28.Ішек қабырғасында белоктардың шіруі, шіру өнімдерінің химиялық табиғаты, шіру өнімдерінің усыздану жолдары және орны. Декарбоксилдену және бүйір тізбектің тотығуы арқылы жүзеге асырылады.Амин қышқылы декарбоксилдену кезінде,мысалы,орнитин мен лизин декарбоксилденгенде путресцин мен кадаверин пайда болады.Бұл аминдер ішекте аз мөлшерде түзіледі және өлік шірігенде пайда болуы мүмкін,сондықтан оларды өлік белоктары деп атайды.Бұл аминдердің улылығы үлкен емес қанға сіңіп,зәр арқылы сол күйінде шығарылуы мүмкін. Ішектің шырышты қабатының клеткаларында липидтер қорытылуының сіңірілген өнімдерінен сәйкес липидтер синтезделеді.Бұл процес-ішек қабырғасында липидтердің ресинтезі деп аталады.Бұл процестің биологиялық мәні мынада:Ішек қабырғасында өзінің физико-химиялық қасиеттері жане құрамы бойынша тағам липидтеріне емес,адам ағзасына сәйкес келетін липидтердің түзілуі.Үшацилглицериндеодің ресинтезінің қайнар көздері-глицирин,моноацилглицирин жане май қышқылдары болып табылады.Сонымен қатар үшацилглиццериндеодің ресинтезі үшін ішектің эпителий клеткаларында синтезделетін май қышқылдары да пайдаланылады.Ресинтез глицерофосфаттың түзілуі жане май қышқылдарының белсенді түрі-ацилКоА-ның синтезінен басталады.Ары қарай ацилтрансферазаның қатысуымен глицерофосфат жане май қышқылдарының белсенді түрлерінен фосфатидті қышқыл синтезделеді ,ол үшацилглицериннің синтезі үшін немесе фосфолипидтедің синтезі үшін пайдаланылады.Сонымен қатар ішектің қабырғасында холестерин эфирлерде синтезделеді. Май тканьі- Адам мен жануарлар ағзасының басты қор липидтері-үшацилглтцеридтер болып табылады ,олар май тканінің липоциттердің клеткаларында жинақталадыМай ткандерінің ролі:Осы жерде липидтер қор ретінде жиналады.Мынандай реакциялар өтеді 1.липогенез 2.липонеогенез 3.липолиз.Соңғы прцесс кезінде БМҚ мен глицерин әрі қарай өзгерістерге ұшырамай қанға түседі.БМҚ улы зат,сондықтан да қанда альбуминге адсорбцияланып,осы күйінде қанда жүреді,клетка мен тканьдер қажет кезінде БМҚ-ын алып қалады.Энергия пайдалану төмендесе жане тағаммен бірге көп мөлшерде көмірсулар мен липидтер организмге түссе май тканьдерінде ТАГ-ның мөлшері көбейеді,себебі липогенездің жылдамдығы жоғарылайды,ал липолиз тежеледі. Қандағы глюкозаның мөлшері табиғаты көмірсу емес аралық заттардан (ПЖҚ лактат )глюкозаны синтездеп алу процесі глюконеогенез деп аталады.Бауыр глюкозаның қандағы мөлшерін тұрақты болуын реттеп отырады,яғни глюкостатикалық функция атқарады.Осы функцияны глюконеогенез ,гликогеногенез,гликогенолиз қамтамасыз етеді.Қандағы глюкозаны әр түрлі органдар тканьдер өзіне керек мөлшерде алып қалады да сол жерде глюкоза әрі қарай өзгеріске ұшырайды.Глюкозаны көп қолданатын ми ткані.Клеткаларда,әсіресе қарқынды жұмыс істеп жатқан қаңқа бұлшық еттерінде жинақталатын сүт қышқылы адам ағзасынан шығарылуы керек.Глюкозаның анаэробты дихотомиялық жолмен(анаэробты жолмен) ыдырауы жүріп жатқан клеткалардан лактат қанға түседі.Ары қарай қанның ағынымен лактат бауырға жеткізіледі,бұл жерде ол глюкозаның жаңа түзілуі-глкогеногенез үшін субстрат ретінде пайдаланылады.Бауырда лактатдегдрогназаның ЛДГ 1,2 әсерінен сүт қышқылы алғашында пируватқа дейін тотығады.Бауырда пируват катаболизімнің ортақ жолдарында жартылай тотығады да,жартылай глюкозаның синтезі үшін пайдаланылады.Глюконеогенез процесінде бауырда синтезделген глюкоза гликоген түрінде жинақталады немесе қайтадан қанға,ары қарай тканьдерге түседі де,метоболитикалық айналымның келесі кезеңдерге қосылады.Осы айналымдардың барлығы Кори циклы(глюкоза-лактатты циклы)депаталады.Кори циклы гипоксия әсерінен болған зақымдалуы бар гомесостазды қалпына келтіру үшінерекше маңызды болып табылады.Кори циклы Пируваттан глюконеогенездің жүруі анаэробты гликолиз жолдары сиқты,бірақ кері бағытта өтеді. 29. Биогенді аминдер, өкілдері, түзілуі, химиялық табиғаты, физиологиялық маңызы. 30.Сары ауру түрлері кезінде гемоглобиннің метобализмі, сары ауру (сарғыштану) лабораториялық диагностикасы. 31.Қан плазмасының белоктары, өкілдері, қасиеттері, қандағы қалыпты мөлшері. Қалыпты жағдайдан өзгеру себептері. Қан белоктарының маңызы. жүктеу/скачать 266.17 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|