Студентке арналған пәннің оқыту бағдарламасы

Мамандық: 5В070900 Метталургия

Пәннің кредиттер саны: 3 кредит

Өскемен

Усть-Каменогорск

Модульдік жұмыс оқу бағдарламасы және силлабус Жұмыс оқу жоспары, Эллективтік пәндер каталогі, және мамандықтың модульдік білім беру бағдарламасы негізінде «Энергетика және техникалық физика» кафедрасында әзірленді.

Ақпараттық технологиялар және бизнес факультетінің оқу-әдістемелік кеңесімен мақұлданды.
Төраға Г. Уазырханова
______________________ж. №____ хаттама

«Энергетика және техникалық физика» кафедрасының отырысында талқыланды.

Әзірлеген

Норма бақылаушы И.Фазылова

1 ПӘННІҢ СИПАТТАМАСЫ, ОНЫҢ ОҚУ ҮДЕРІСІНДЕГІ ОРНЫ

1. 
   Зерделенетін пәннің қысқаша мазмұны
   

Электрлік және магниттік тізбектің қондырылған және өтпелі процестерді оқу, ақпарат, дабыл беру, электротехника және электротехнология қиындықтарын шешу «Электр техника және электроника негіздері» курсына енеді, сондықтан осы облыстағы білім өте қажетті. Ол мамандарға өзінің тәжірибелік әрекетінде электроника және электротехникадағы білімін жете түсінуіне және тиімді қолдануына мүмкіндік береді. «Электр техника және электроника негіздері» курсы информатика және физика синтезінің, графикалық зерттеу әдісінің және математиканың негізі болып табылады, сондықтан бұл курс геодезия және картография бакалаврларын кәсіптік дайынауда маңызды дүниетанымдық роль атқарады.

Алған білімдері студенттердің шығармашылық мүмкіндіктерін кеңейтуі және ынталандыруы, алдағы мамандықтың пәндерін оқуына дайындау керек.

2. 
   Пәнді зерделеу мақсаты мен міндеттері
   

Пәнді оқыту мақсаты – өндірістік процестерді бақылау үшін автоматтандырылған құрылғылардың электрлік бөлшектерін өңдеуге электроэнергетика бакалаврларымен бірігіп техникалық тапсырмаларды құру және оларды қолдана білу, керекті электротехникалық және электр өлшеуіш құрылғыларды таңдап ала білу үшін электротехниканың электрлік емес мамандықта дәрежелі мамандарды теориялық және практикалық дайындау болып табылады..

Пәннің міндеттері:

- электрмен қамтамамасыз ету жүйелерінің негізгі қондырғыларын құрылымдық орындаумен студенттерді таныстыру;

- электрқондырғыны монтаждау және жөндеу туралы теориялық ақпараттаы алу;

- электрқондырғыларды тексеру, қызмет жасау, сынау және диагностикалау туралы негізгі ақпаратты алу.

3. 
   Пәнді зерделеу нәтижелері
   

Оқу нәтижелері тиісті білім беру деңгейінің Дублин дескрипторлары негізінде анықталады және құзыреттіліктер арқылы белгіленеді. Сонда бес басты оқу нәтижесі айкындалады:

- білу және түсіну: Тұрақты, айнымалы және үш фазалы токтардың тізбектерінң теориялық негіздерін; трансформатор мен электр машиналардың әсер ету принциптері мен құрылғыларын; электр өлшеуіш аспаптардың жұмыс принципін, құрылысын және метрологиялық және пайдалану сипаттамаларын, электр өлшеулерінің негізгі әдістерін;

- білім мен ұғымды қолдану: Тұрақты, айнымалы және үш фазалы токтардың тізбектерінін есептеу және оларды талдауға қатынастар мен негізгі заңдарын қолдана алуы; негізгі электрлік шамаларға өлшеулер жүргізе алуы; өлшеу қателіктерін бағалай алуын және электр өлшеуіш аспаптарына тексеру жүргізе алуы; электронды сұлбаларды қолдана отырып, жартылай өткізгіш аспаптарды таңдай білу;

- пайымдауды қалыптастыру: Өз бетімен өзін-өзі бақылаудың, оқудың және білудің әдістері мен құралдарын қолдану қабілеті, өзін-өзі дамытудың кәсіби, физикалық, адамгершілік, мәдени, интеллектуалдық келешегін түсіну қабылеті, өзінің артықшылықтары мен кемшіліктерін бағалай алу қабілеті; өлшеу жұйелер жайлы түсінігі болуы керек; жартылай өткізгіш аспаптардағы сұлбалардың құрылысын түсінігі болуы керек; мамандық саласы бойынша электрлік және электрондық жабдықтарды қолдану жайлы түсінігі болуы керек; мамандық саласындағы нысандары мен жүйелерін жобалау кезінде технико-экономикалық есептерді жүргізу және ең жоғарғы көрсеткіштері бар нұсқаны таңдай білу қабілеттілігі; техникалық құжаттамалармен, стандарттармен, патенттермен және басқа ақпарат көздерімен жұмыс жасай білу қабілеттілігі;

- коммуникативтік қабілеттілік: Орындаушылардың жеке топ мүшесі ретінде немесе жеке дара мүшесі қызмет көрсетіп, соның ішінде пәнаралық жобаларды орындау және басқару қасиетін көрсете отырып, , кәсіби қызмет жүргізу нормаларына және кәсіби этиканы ұстанушылықты, жеке тұлғалық жауапкершілікті көрсете алу қабілеті;

- оқыту дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі: Кәсіби ортада және бүкіл қоғамда қатынас жүргізіп, сонымен қатар, бар мағлұматтарды талдап және өз бетімен жаңадан техникалық құжаттандыру жасап; автоматтандыру және басқару саласында комплексті және инженерлі қызмет нәтижесін накты түрде баяндайды және қорғайды. Қолданбалы есептердің математикалық үлгісін құру үшін математикалық ақпаратты аналитикалық түрде көрсете алады.

4. 
   Пререквизиттер
   

Пәннің материалы келесі курстардан алған білімдер негізіне негізделеді:

- Физика;

- Математика.

5. 
   Постреквизиттер
   

Берілген пәнді оқу кезінде алынған білімдер 5В071700 Жылуэнергетика, 5В070200 Автоматтандыру және басқару байыту мамандықтары қызмет ету және төмендегі пәндерді оқу үшін қажет:

• 
  электр машиналар және электр жетегі;
  
• 
  технологиялық машиналардың электр жетегі;
  
• 
  автоматты жобалау жүйелері;
  
• 
  электр жабдықтар және электр жетегі;
  
• 
  көлік техникасының энергетикалық қондырғылары.
  

2 ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ

Тапсырмалар түрлері және ағымдағы бақылау мерзімділігі оқытылатын пәннің ерекшелігіне байланысты әзірленеді және мыналарды ескеруі мүмкін: ауызша сұрау, коллоквиум, тестілік сұрау, реферат, эссе, аралық тестілеу және т.б.

Ағымдағы бақылау нәтижелері бойынша аралық бақылау нәтижесі (рейтинг) қалыптасады.

Оқытушы ағымдағы және аралық бақылаудың барлық түрлерін өткізеді және білім алушының ағымдағы үлгеріміне сәйкес келетін бағасын (ағымдағы және аралық бақылаулардың орташа арифметикалық бағасын) шығарады. Сонда білім алушының оқу жетістіктері әрбір орындалған тапсырмасы үшін 100 балл санының шкаласы бойынша бағаланады.

1. Джабагина В.К., Садыбекова Г.Г., Койшибаева К.Ж. Электротехника және электроника негіздері. Оқу құралы, Алматы, ҚазККА, 2008ж.

2. Жармагамбетова М.С., Джабагина З.К., Садыбекова Г.Г., Койшибаева К.Ж. Электротехника және электроника. Оқу әдістемелік кешен, Алматы, ҚазККА, 2005ж.

3. Мухити И. Электротехника. Оқу құралы, Алматы, «Эверо» баспасы, 2005ж.

4. Ахметов А.Қ., Ахметова Ә.А., Қабақова Т.А. Электротехника. Астана, Ақмола полиграфия баспасы, 2010ж.
Қосымша
5. Касаткин А.С. Электротехника. – Москва.: Высшая школа, 2000г.

6. Немиров М.В. Электротехника. – М.: 2004г.

7. Синдеев Ю.Г. Электротехника с основами электроники. Учебное пособие. Ростов-на-Дону: Феникс, 2005г.

8. Жармагамбетова М.С., Джабагина З.К., Садыбекова Г.Г., Койшибаева К.Ж. Электротехника және электроника. Зертханалық практикум. Оқу құралы, Алматы, ҚазККА, 2008ж.

4. БІЛІМДІ БАҒАЛАУ
4.1 Оқытушының талаптары
Оқытушы талаптары:

• 
  Сабақ кестесіндегі дәрістік және тәжірибелік сабақтарға қатысу міндетті;
  
• 
  студенттердің қатысылуы сабақтың басында тексеріледі. Кешіккен жағдайда студент тыныш дәрісханаға кіріп, жұмысқа кірісуі қажет, ал үзілісте оқытушыға кешігу себебін түсіндіру қажет;
  
• 
  сабаққа екі рет кешігу бір рет сабақтан қалғанмен тең;
  
• 
  балмен есептелетін жұмыстарды бекітілген мерзімде тапсыру қажет. Жұмыс уақтылы тапсырылмаса қойылатын балл төмендейді. Барлық тапсырманы тапсырмаған студенттер емтиханға кіргізілмейді;
  
• 
  қанағаттанарлық деген баға алған студентке аралық бақылауды қайталап өтуге рұқсат берілмейді;
  
• 
  орташа рейтингі Р_ср = (Р₁ + Р₂)/2 50% кем, студенттер емтиханға енгізілмейді;
  
• 
  сабақ барысында ұялы телефондар сөндірулі болу керек;
  
• 
  студент сабаққа іскерлік киімімен келу қажет.
  

Ағымдағы бақылау әр тарау соңында өткізіледі және оның ішіне дәрістерге қатысуды, тәжірибелік сабақтар мен өздік жұмыстарды орындау кіреді.

Аралық бақылау тест түрінде семестрдің 7 және 15 апталарында өткізіледі. Рейтинг келесі бақылау түрлерінен жиналады*:

Аттестациялау кезеңі	Ауызша сұрау (Математикалық диктант, коллоквиум).	Ағымдық бақылау	Аралық бақылау	Өз бетімен орындайтын үй жүмысы
Рейтинг 1	100	100	100	100
Рейтинг 2	100	100	100	100

Әр пәннен емтихан емтихандық сессия кезінде тест түрінде өтеді.

Пәннен студент білімінің қорытынды бағасын құрайтындар:

- 40% қорытындысы, емтиханнан алынған баға;

- 60% қорытындысы ағымдағы үлгерім.

Қорытынды баға есебінің формуласы:

Э – емтихандағы бағаның сандық эквиваленті.

1. 
   Электрлік энергия, оның ерекшеліктері және қолдану аумағы.Қазақстандағы электр энергетикасының даму жолдары. Негізгі түсініктер мен анықтамалар. Электр тізбектері, олардың элементтерінің шартты графикалық белгіленуі.
   
2. 
   Электрлік тізбектегі процестерді сипаттайтын негізгі ұлғаюлар. Электрлік сұлбалардағы кернеулер мен токтардың, ЭҚК – нің дұрыс бағыттары.
   
3. 
   Тұрақты токтағы сызықтық тізбектер. Потенциалды диаграмма. Қабылдағыш пен көз энергиясы. Қуат. Қуат балансы. Электр тізбегінің КПД. Тұрақты ток тізбегі үшін Ом және Кирхгоф заңдары.
   
4. 
   Электр тізбектерді есептеудің әдістері. Баламалы түрлендіру әдісі. Кирхгоф заңдарын үнемі қолдану әдістері. Контурлық токтар әдісі. Түйіндік потенциалдар әдісі. Реттеу әдісі. Баламалы генератор әдісі
   
5. 
   Айнымалы синусоидал ток. Негізгі түсініктер. Алгебралы, тригонометриялы және экспотенциалды формадағы синусоидалдық ұлғаюды кескіндеу. Комплекстік жазықтықтағы синусоидалдық ұлғаюды графикалық кескіндеу.
   
6. 
   Айнымалы синусоидал ток тізбегіндегі R, L, C идеалды элементтері. Аналитикалық білдіру, графиктер, векторлық диаграммалар. Идеал элементтерді тізбектей қосу. Есептеудің графикалық және аналитикалық әдістері.
   
7. 
   Айнымалы ток тізбегі үшін Ом заңы. Кернеу, кедергі, қуат үшбұрышы. Қуат коэффициенті. Векторлық диаграммалар.
   
8. 
   Айнымалы ток тізбегінің тармақталған аймағы. Активті, реактивті және толық өткізгіштік. Өткізгіштікті алгебралық және экспотенциалдық формада кескіндеу.Өткізгіштік үшбұрышы
   
9. 
   Айнымалы ток тізбегін аралас жалғау. Тұрақты токтың күрделі тізбегін есептеу әдістері. Элементтерді параллель және тізбектей жалғаудағы резонанс.
   
10. 
    Үшфазалы жүйе. ЭҚК – нің үшфазалы жүйеде кескіндеу. Көз фазалары мен үшфазалы токты қолданушыларды жалғау әдістері. Үшфазалы ұлғаюды Аналитикалық және графикалық кескіндеу. Төрт және үш сымды үшфазалы жүйе.
    
11. 
    Үшфазалы токты қолданушыны жұлдызша жалғау. Симметриялық және симметриялық емес тәртіптер туралы түсінік. Нейтралдарды араластыру. Үшбұрыштарды қолданушыларды жалғау. Үшфазалы ток тізбегіндегі қуат.
    
12. 
    МҚК-і бар магниттік тізбек. Электр магниттік индукция құбылысы. Индуктивтік және өздік индуктивтік. Магниттік тізбектегі физикалық құбылыстар. Орынбасарлық сұлба және векторлық диаграммалар.
    
13. 
    Бір фазалы трансформатор. Құрылымы, әрекеттік парқы. Біріншілік және екіншілік орамалардың электрлік жағдайының теңдеуі. Келтірілген трансформатор.
    
14. 
    Трансформатормен тәжірибелер. Бос жүріс, қысқа тұйықталу әлпілері. Сыртқы сипаттамалары. КПД. Трансформатордың векторлық диаграммасы.
    
15. 
    Электроника негіздері. Электронды шұңқыр өткел (p-n). Сыртқы кернеу кезіндегі жұмыс p-n. Сыймдылық p-n өткел. Өткелдің теориялық p-n мінездемесі. Өткелдің нақты p-n мінездемесі. Жартылайөткізгішті диод. Диодтардың түрлері. Диодтың негізгі параметрлері.
    
16. 
    Транзисторлардың түрлері,олардың жұмыс істеу принципі және құрылғылары. Транзистордың вольтамперлі мінездемесі. Транзисторды басқару және оларды қолдану ортасы. Транзистордың негізгі мінездемесі. Транзисторды қолдану облысы.
    

5 НЕГІЗГІ ОҚУ НЫСАНДАРЫ ЖӘНЕ ӘДІСТЕРІ

• 
  проблемалық және жобалық-бағдарланған оқыту технологиялары;
  
• 
  оқу-зерттеу қызметі технологиялары;
  
• 
  ақпараттық-коммуникативтік (соның ішінде қашықтықтан білім беру) технологиялар.
  

6 КЕҢЕС БЕРУ УАҚЫТЫ

• 
  оқытушының жұмыс графигі бойынша.