Коммерциялық емес акционерлік қоғам
«ҒҰМАРБЕК ДӘУКЕЕВ АТЫНДАҒЫ АЛМАТЫ ЭНЕРГЕТИКА ЖӘНЕ
БАЙЛАНЫС УНИВЕРСИТЕТІ»
«Қазақстан тарихы» пәні
Тақырып: « 1. Қазақ хандығының құрылуы мен нығаю »
Пән атауы: Қазақстан тарихы
Мамандығы:…
Орындаған:…. Тобы:….
Тексерген: ….
Алматы…
Пайдаланған әдебиеттер тізімі:
- https://martebe.kz/aza-handy-yny-ryluy-zh-ne-ny-ajuy/
Тақырыбы: Қазақ хандығының құрылуы мен нығаюы
Мақстаты:
| | | | |
Білім
|
• Ұлттық мемлекеттің құрылуы қарсаңындағы Қазақстанның саяси жағдайы туралы еске түсіреді;Хандықтың негізін қалаушы хандардың мақсаттары туралы біледі;
| | |
Түсінік
|
• Керей мен Жәнібектің Әбілқайыр хандығынан бөлініп шығуының себебінен қорытынды шығарады;
| | |
Қолданыс
|
Мұхаммед Хайдар Дулатидің еңбегіне сүйеніп қазақ хандығының құрылған жері мен мерзімін танытады;
| | |
Анализ
|
• Қазақ хандығының аумағы мен хандықтың нығаюы жайында саралайды;
| | |
Синтез
|
• Халқының этникалық құрамына қозғау салады;Ол тайпалардың тілі, ділі, наным-сенімінің байланыстарын анықтайды;
| | |
Баға
|
• Алғашқы қазақ хандығының көрші елдермен қарым- қатынас жасағанын жақтайды;
| Тақырып жоспары: - 1.Мемлекеттің негізін қалаушылар
- 2. Қазақ хандығының жер аумағы мен этникалық құрамы
- 3. Көрші мемлекеттермен қарым-қатынасы
Қазақ хандығының құрылуының алғышарттары - Қазақ хандығы Әбілқайыр хандығы мен Моғолстанның ішкі саяси қақтығыстарының нәтижесінде құрылды.
- 1457 жылы Әбілқайыр ханның билігіне наразылық жаппай көшу тасқынын туғызды.
- Керей мен Жәнібек 1465-1466 жылдары Қозыбасыда Қазақ хандығын құрды.1458 жылы көктемде Керей сұлтан хан сайланып, қазақ хандығы құрылған.
Қазақ хандығының құрылуы туралы жазған тарихшы - Хандықтың алғашқы құрылған кездегі алып жатқан жері М.Х.Дулатидың айтуы бойынша Қозыбасы мен Шу аумағы болған. Бұл аймақта Жетісудың батысы Қозыбасы тауы еді, атақты Үшқоңыр жайлауы қырғыз жерімен шектесетін. Мұнда Керей хан тұрған.
- Ал Жәнібек хан қазіргі Шу жерінің солтүстік-шығыс жағындағы Хантауды жайлаған.
Халқының этникалық құрамы XIV-XV ғасырларда Қазақстан жерін мекендейтін қазақ тайпалары Ертістен Жайыққа, Алтайдан Каспий мен Аралға дейінгі кең-байтақ, жазық даланы қоныстанған еді.Қазақ даласының негізгі тұрғындары үйсін, қаңлы, қоңырат, қыпшақ, найман, керей, маңғыт, тағы басқа көптеген тайпалар болды.Бұл тайпалар қазақ халқының біртұтас мемлекет болып құрылуына, оның ұлттық-этникалық құрамына үлкен үлес қосты. Қазақ жүздері
Жүздер
|
Тайпа аттары
|
Ұлы жүз
|
Жалайыр, Дулат, Қаңлы, Ошақты, Сарыүйсін, Шапырашты, Сіргелі, Ысты, Албан, Суан, Шанышқылы.
|
Орта жүз
|
Алты атадан тұрады, «Алты арыс» дейді; Арғын, Найман, Қыпшақ, Қоңырат, Керей, Уақ.
|
Кіші жүз
|
Байұлы, Әлімұлы,
Жетіру Адай
| Көрші елдермен қарым-қатынасы - Қазақ хандығының алғашқы қарым-қатынас жасаған елі Моғол хандығы болды.
- Моғол ханы Есен-бұғаның қазақ хандығымен жақсы қарым-қатынас орнатуына негізгі себеп:
- Әбілқайыр мен Темір әулетіне қарсы қазақтардың күшін пайдалану;
- Ойраттар шабуылынан Моғолстан шекараларын қорғау
қазақ хандарының шежіресі.
бекіту сұрақтары:
- Қазақ хандығы қай жылы құрылды ?
- Қазақ хандығының негізін кім қалады
Достарыңызбен бөлісу: |
