- Тақырыбы: Дезоксирибонуклеинқышқылының (ДНҚ) кездейсоқ мутациясы.
- Мутация дегеніміз − организм генотипінің, яғни хромосомалар мен олардың құрамды бөліктері − гендердің өзгеруіне байланысты кездейсоқ пайда болатын тұқым қуалайтын өзгергіштік. Мутация ұғымын нидерландық ғалым Г. Де Фриз қалыптастырды.
- Мутагенез (мутациялық процесс) — мутагендік фактормен алғашкы кездескеннен бастап мутантты құрылғанға дейін торшада өтетін күрделі молекулалық процестердің жинағы.
- Кездейсоқ мутагенез - мутагендердің әсерінсіз, организмде мутацияның пайда болу процесі және организмнің тіршілік ету процесінде генетикалық құрылымдардың зақымдануына әкелетін әртүрлі факторлардың жиынтық әсерінің соңғы нәтижесі болып табылады.
- Экзогендік (табиғи радиация, экстремалды температуралар және т.б.);
- Эндогендік (организмде мутагендік әсер туғызатын, кездейсоқ, пайда болатын химиялық қосылыстар метаболиттер; репликация, репарация, рекомбинация қателіктері; мутатор - гендер мен антимутатордың әрекеті; мобильді генетикалық элементтердің транспозициясы т.б.)
- Кездейсоқ мутациялардың пайда болу себептерін екіше бөлуге болады:
|
