Тест сұРАҚтары қазақ әдебиеті неше түрге бөлінеді?
жүктеу/скачать 1.26 Mb.
|
VIІІ Сабақты қорыту
391 - жаттығу Сабақ жоспары 1.Пән аты: Қазақ тілі 2.Сыныбы: 5 «Ә» 3.Күні, айы, жылы: 14.05.2015 4.Тоқсан: IV 5.Мұғалім: Юнусова Жұлдызай Сабақтың тақырыбы: Тіл мәдениеті, әдеби тіл нормасы Сабақтың мақсаты: 1.Білімділік: оқушыларға тіл мәдениеті, әдеби тіл нормасы туралы түсінік беру, сөздердің мағынасын түсінуге үйрету. 2.Тәрбиелік: оқушыларды ұқыптылыққа, ана тілді құрметтеуге, мәдениетті сөйлеуге тәрбиелеу. 3.Дамытушылық: оқушыларды сөз байлықтары мен сөздік қорларын, сөйлеу тілдерін дамыту, шығармашылық жұмыс жасауға дағыландыру. Сабақтың типі: жаңа сабақ Сабақтың түрі: дәстүрлі Сабақтың әдіс-тәсілі: түсіндіру, сұрақ-жауап, жаттығу, салыстыру. Сабақтың көрнекілігі: тақырыпқа байланысты кесте,үлестірмелер. Пәнаралық байланыс: қазақ әдебиеті, тарих Сабақтың барысы: I.Ұйымдастыру кезеңі: 1.Оқушылармен сәлемдесу 2.Оқушылардың сабаққа қатысын тексеру 3.Оқушылардың зейіндерін сабаққа аудару Үй тапсырмасын тексеру «Көктемгі көрініс » тақырыбында мәтін құрау. 391 - жаттығу ІVЖаңа сабаққа дайындық
V Жаңа тақырыпты түсіндіру: Тіл мәдениеті дегеніміз – сыпайы, ізетті, сауатты сөйлей білу мен жаза білу және сөзді дәл айта білу, оны орнымен, әсерлі етіп қолдана алу шеберлігі. Халықтың ұшан – теңіз сөз байлығының ішінен ең қажетті, ең ұтымды тілдік құралдардытаңдап алып, оларды айтылмақ ой мен мәтіннің мазмұнына, мақсатына сай етіп тіркестіре алу білгірлік пен шеберлікті қажет етеді. Мәтінді жүелі түрде мазмұндай алу да тіл мәдениетіне жатады. VІ Түсінік тексеру І топ
392 -жаттығу
ІІ топ 393 - жаттығу
ІІІ топ 394 – жаттығу, ауызша орындау VІІ. Сабақты бекіту Өздік жұмыс
VIІІ Сабақты қорыту
2.Үй тапсырмасы: 1. Тіл мәдениеті туралы түсінік 2.395, 396 – жаттығулар.
а) оқушыларды өтілген тақырып арқылы тілін дамыту, тіл байлығын жетілдіру; ә) Сезімтал,шешен болуға ұмтылдыру; б) мақал –мәтелдер үйрету арқылы халқымыздың әдеби бай мұраларын,шешендік өнерін, дәстүрін қадірлеуге тәрбиелеу; Сабақтың түрі: Қалыптан тыс-саяхат сабақ Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап,талдау,іздену т.б Сабақтың көрнекілігі: сызбалары,кестелері, дидактикалық материалдар т.б Пәнаралық байланыс: тарих,география Сабақтың барысы: а) Ұйымдастыру кезеңі: Оқушылармен амандасу,түгелдеу, оқу құралдарын тексеру, сыныптың тазалығына көңіл бөлу. Оқушылардың зейінін сабаққа аудару. ә) Үй тапсырмасын пысықтау: Үйге берілген шешендік сөздер туралы сұраймын оқушыларға бірнеше сұрақтар қоямын ә) Үй тапсырмасын пысықтау: Бүгінгі біздің өтетін сабағымыз осыған дейін өтілген шешендік сөздерді қаншалықты меңгергенімізді анықтауға бағытталмақ. Яғни саяхат сабағын өткіземіз. Шешендік сөздер қашанда халықтың қажетті мұрасы болып табылған. Сонымен бірге олар-тәрбие құралы. Қазақ халқы қандай ауыр жағдайда өмір сүрмесін,өзінің би-шешендерінің сөзін жадында сақтап,жаттап айта жүруді,одан үлгі-өнеге алуды тоқтатқан емес. Шешендер,билер әрқашан шындықты айтып, аз сөзге аз мағына сыйғызып,халықтың рухани қажетін өтеп отырған. Шешендіктің негізгі мақсаты –адамдарды иландыру, айтқысы келген нәрсені нақ айтып сендіру. Шешендердің сөз тапқыш,сезімтал,суырып салма ақын сияқты әр түрлі қасиеттері болған. Олар жалпы өмір туралы,ел қорғау туралы хабардар етіп отырды. Олар: Әйтеке би,Төле би,Қазыбек би, Саққұлақ шешен т.б Сабақты осыған дейінгі өткен шешендер өмірі,олардың шешендік сөздері,төрелігі туралы алған білімдерімізді қорытындылау мақсатында өткізбекпіз. Саяхат сабағының өту ретін жақсы білеміз. (мұғалім сыныпты үш ауылға бөліп,үш бидің атын қояды) Әр ауылдан тиісті сұрақтарға жақсы жауап беретін, берілген тапсырмаларды жақсы орындаған оқушылар ғана келесі ауылға бара алады. Ол үшін әрбір ауылдың алдындағы кеспе қағазды алып,сол қағаздағы сұрақтарға жауап бересіздер. Бірінші ауылымыз-Төле бидің ауылы. Мына кеспедегі сұрақтарға жауап беріңіздер.
1-оқушы: Ұл өссе ұрпақ, Қыз өссе өріс. 2-оқушы: Үй сыртында төбең болса, Ерттеулі тұрған атың ғой. Ел ішінде қарияң болса, Жазулы тұрған хатың ғой. Мұғалім: -Ия,балалар, біз сонымен Төле би ауылынан жақсы өттік. Енді біздің келесі ауылымыз-Әйтеке би ауылы.
1-оқушы: Қысқаша Әйтеке туралы мәлімет береді. 2-оқушы: Бай болса халқыңа пайдаң тисін, Батыр болсаң жауға найзаң тисін. Бай болып еш пайдаң тимесе, Батыр болып жауға найзаң тимесе Осылайша 3,4,5 сұрақтарға жауап береді. Мұғалім:-Біз,балалар, Әйтеке бидің де ауылында болып қайттық. Ендігі біздің үшінші ауылымыз Қазыбек би ауылы.(Оқушылар кеспе қағаздарды ретімен алып ондағы сұрақтарға жауап береді.) -Ал, енді үш ауыл әңгіме жарысына түсеміз. Өзіміздің қаншалықты шешен,білгір екенімізді көрсетеміз. Үш ауылға берілетін әңгіменің тақырыптары:
Соңынан әңгімелеріңді оқисыңдар,одан кейін бағалаймыз. Сабағымыздың келесі бөлімі сөзжұмбақ шешу:-Егер мына сөзжұмбақты дұрыс шешсеңдер қазақтың ұлы ақынының атын оқисыңдар.
Мақалдар жарысы: «Жасырынған мақал» ойыны «Жақсы сөз жан семіртер» … «Досы көппен сыйлас» … «Отпен ойнама» …. «Ер туған жеріне…» (әр ауылға 3-4 мақалдан беріледі.) Мінеки,балалар, біз бүгін шешендік сөз өнеріне саяхат жасай отырып,шешендік сөздер туралы ойымызды дамыттық. Үлкенді сыйлауды,кішіге, қамқор болуды, кішіпейілділікке үйрендік. Ерлікке,бірлікке шақырған осындай халықтың көңіліне ұнаған,жадында сақталған сөзі мәңгі өмір сүретіні сөзсіз
Сабақ жоспары 1.Пән аты: Қазақ тілі 2.Сыныбы: 5 «Ә» 3.Күні, айы, жылы: 16.05.2015 4.Тоқсан: IV 5.Мұғалім: Юнусова Жұлдызай Сабақтың тақырыбы: Жазбаша мәдениеті. Стиль туралы түсінік Сабақтың мақсаты: 1.Білімділік: оқушыларға жазбаша тіл мәдениеті, стиль нормалары туралы түсінік беру, сөздердің мағынасын түсінуге үйрету. 2.Тәрбиелік: оқушыларды ұқыптылыққа, ана тілді құрметтеуге, мәдениетті сөйлеуге тәрбиелеу. 3.Дамытушылық: оқушыларды сөз байлықтары мен сөздік қорларын, сөйлеу тілдерін дамыту, шығармашылық жұмыс жасауға дағдыландыру. Сабақтың типі: жаңа сабақ Сабақтың түрі: дәстүрлі Сабақтың әдіс-тәсілі: түсіндіру, сұрақ-жауап, жаттығу, салыстыру. Сабақтың көрнекілігі: тақырыпқа байланысты кесте,үлестірмелер. Пәнаралық байланыс: қазақ әдебиеті, тарих Сабақтың барысы: I.Ұйымдастыру кезеңі: 1.Оқушылармен сәлемдесу 2.Оқушылардың сабаққа қатысын тексеру 3.Оқушылардың зейіндерін сабаққа аудару
V Жаңа тақырыпты түсіндіру: Стиль нормалары туралы түсінік Стиль нормалары тілдің әр саладағы атқаратын қызметі мен қолданыс аясына қарай: ресми құжаттар және іс-қағаздары стилі: публицистикалық стиль, көркем әдебиет стилі, ғылыми стилі болып бөлінеді. Қолдану аясы – қоғамның әр түрлі саласында. Ресми құжаттар және іс-қағаздары стилі. Іс қағаздарының түрлері көбінесе белгілі бір жағдайда байланысты нақты бір тұлғаның атынан жазылатындықтан, ол сөздер сөйлемнің баяндауышы болып, жіктік форманың бірінші жақ, жекеше түрінің жалғауын қабылдайды. Ресми құжаттардың тілі мен іс қағаздарының тілі ресми іс қағаздары стилі болып табылады. Ғылыми стиль туралы түсінік. Ғылыми стильге ғылымының әр саласына қатысты жазылған ғылыми еңбектері кіреді. Логикалық жүйелі ой қорытындысы – ғылыми стиль мәтіндерінің басты ерекшелігі. Ғылыми стиль түрлері: таза ғылыми шағын стиль, ғылыми-оқулық шағын стиль, ғылыми көпшілік шаығын стиль. Ғылыми стильдің мазмұндық белгілері: нақтылық, объективтілік, қисыңдылық. Терминдер – ғылыми мен техниканың, өнер мен саясаттың белгілі бір саласында қолданылатын нақты бір ұғымның атауын білдіретін сөз немесе сөз тіркесі. Терминдер салалық, сала аралық және жалпы ғылыми болып қарастырылады. Ғылыми стильдің басты лексикалық ерекшелігі – терминдер. Публицистикалық стиль. Публицистикалық стильге радио-теледидарлар, газет-журналдар тілі жатады. Публицистикалық стильге қоғамдық саяси мәселе қарастырылады. Публицистикалық стильдің ауызша түрі – шешендік сөз. Көркем әдебиет стилі. Көркем әдебиет стилінің белгілері: жазушы әр сөзді саралып, стильдік мақсатта қолданылады. Көркемдік-бейнелегіш құралдар аса мол қолданылады. Тілдің лексикалық қабаттарының барлық түрі қолданылады. Көркем әдебиет стилінде функционалдық стилінің барлық түрлерінің де элементтері кездеседі. Стильдік ұстамына қарай сөздер бірнеше топқа жіктеледі: - кәсіби лексика; - ресми лексика; - кітаби лексика; - сөз сөйлеу лексикасы; - жалпылама лексика; - архаизмдер мен тарихизмдер; - неологизмдер; - бейнелігіш сөздер; VІ Түсінік тексеру 398-жаттығу Мәтінді оқи отырып, мақал-мәтелдерді сөйлем ішінде қалай қолдануға болатынын үйреніңдер. Мақал мен сөйлеушінің сөзін байланыстырып тұрған амалдарды табыңдар. Өздерің білетін, үлкендерден естіген мақалдарыңды қатыстырып сөйлеп көріңдер. VІІ. Сабақты бекіту Өздік жұмыс Кәсіби сөздерді пайдалана отырып сөйлем құрау.
2.Үй тапсырмасы: 1. Стиль туралы түсінік 2.399 –405 жаттығулар. Қозы қой
Сабақ жоспары 1.Пән аты: Қазақ тілі 2.Сыныбы: 5 «Ә» 3.Күні, айы, жылы: 19.05.2015 4.Тоқсан: IV 5.Мұғалім: Юнусова Жұлдызай Сабақтың тақырыбы: Іс қағаздар стилі. Хат жазу. Өтініш Сабақтың мақсаты: қатынас қағаздары туралы түсінік беру, жазылу жолдарын ұғындыру,стиль түрлерінен ажырата білуді үйрету. Сабақтың міндеттері:
Сабақтың түрі: Жаңа сабақ Сабақтың түрі: Ақпараттық, жаңа білімді меңгерту. Сабақтың әдісі: Ой қозғау, іздену, талдау. Көрнекілігі: «Іс қағаздарын жүргізу» үлгілері, кеспелер, тест жұмыстары, интербелсенді тақта. Пәнаралық байланыс: Құқық, орыс тілі, әдебиет. Үй тапсырмасын тексеру 1. Стиль туралы түсінік 2.399 –405 жаттығулар. Сабақтың барысы: Ұйымдастыру кезеңі: сыныптағы оқушыларды түгендеу. Үй тапсырмасын тексеру. «Жаңғырту»
64-жаттығу. Жаңа сабақ. 1. Білу. Бүгінгі сабақта нені білуіміз керек? 1) Іс қағаздары, оның түрлері; 2) Қатынас қағаздары; 3) Іс қағаздар стилінің ерекшеліктері. 2. Түсіну. Интербелсенді тақтадан слайдтар арқылы жаңа материалды меңгерту. Іс қағаздары деген тіркестің ұғымы кең: олар-адамның күнбе-күнгі өмірінде жиі қолданылатын үлгілер. Іс қағаздары, әдетте, ресми құжаттар деп те аталады. Соған орай, ресми құжаттар, іс қағаздары стилі деп те айтыла береді. Бұл тіркестердің мән-мағынасы бір-біріне жақын, бір-бірімен синонимдес деуге де болады 
Өмірбаян жазуда мынадай сұрақтарға жауап береді.
«Өнер жастан шығады», — дейді халық даналығы. Сол жастар — оқушылар. Болашақ еңбек ері, ірі ғалым, ұлы жазушы, көрнекті қоғам қайраткері -қазіргі оқушы жастар. Өнерпаздық, шешендік, даналық, батырлық деген тәрізді қадірлі қасиеттер адам бойында бірден пайда болмайды — жастай ізденуден, үйренуден,имашықтанудан, бірте-бірте дамып,қалыптасады.Ұлы Абай: «Ондай болмақ қайда?» деп, «Айтпа ғылым сүйсеңіз!» — деп текке айтпаған Қатынас қағаздары құрылымы
Өмірбаян үлгісі Мен, (аты-жөні) Қазақстан Республикасының азаматы (азаматшасы) (күні.айы.жылы) ж. (қала) қаласында, (қызметкер) отбасында дүниеге келдім. Ата-анам «(атауы)» ЖШС жұмыс істейді: әкем (аты-жөні) – инженер, анам (аты-жөні) – кадр бөлімінің инспекторы. (жыл)жылы (қала) қаласындағы № (нөмір) орта мектептің 1 сыныбына барып, осы мектепте (жыл) ж. 10 сыныпты бітірдім. (жыл)ж. № (нөмір) кәсіптік техникалық училищеге түсіп, оны (жыл) ж. бітіріп, стенография, шетел машина басу және ұйымдастырушылық техника білімімен машинист-хатшы мамандығын алдым. Училищені бітіргеннен кейін Қазақстан Республикасының Жеңіл өнеркәсіп министрлігінің машина басу бюросына машинист қызметіне жіберілдім. (жыл) жылы аға машинист, ал (жыл) ж. машина басу бюросының меңгерушісі лауазымына ауыстырылдым. Тапсырмаларды табысты орындағаным үшін (жыл) ж. (Құрмет грамотасымен марапатталдым). (жыл) ж. Министрліктің ісқағаздарды жүргізу қызметі қызметкерлерінің кәсіби шеберлігін байқауда бірінші орынды иелендім. Тұрмыс құрғанмын. Күйеуім (аты-жөні) (жыл) ж. туған, «(атауы)» ЖШС стандарттау бөлімінде инженер болып қызмет істейді. Екі балам бар. Ұлым – (аты-жөні) (жыл) ж. туған, № (нөмір) мектептің 3 сынып оқушысы, қызым (аты-жөні)(жыл) ж. туған, (қала) қаласы (аудан) ауданының № (нөмір) «(атауы)» балабақшасына барады. Мекенжайым: (қала) қ., (көше) к-сі, № (нөмір)-үй, (нөмір)-пәтер. Үй телефоны: (нөмір). (күні.айы.жылы Хат
Сәлеметсіңбе, анашым! Алыстағы ұлыңның хатн күткен де шығарсын, себебі сенің мені қаншалықты сағынғаныңды білемін… мен де сені сағындым, анашым. Жапанда жалғыз қалған балапандай қорғансыздың күнің кешіп жүрмін анашым. Сабағым ба? Жақсы деймін, жақсы ғой шынымен де. Білесің бе, анашым, телефон соқпай не себепті хат жазып жүргенімді?! мен өкпелімін… Сіздер бізді, мені, інімді, қарындасымды әркез біреудің ала жібін аттамауды үйретіп едіңдер ғой, естеріңде ме… естеріңде ме «Ешкімді ренжітпе, ұлым» деп ақыл бергеніңіз, анашым… анашым, бұл қалада басқаша бәрі. Сіздер бізді өзгені сыйлауды үйреттіңіз жасы үлкен болғандықтан, ал өткенде кешке келе жатқанда ақсақалды ағамыз жазықсыз ұрысып тастады: «әй, иттің баласы, кеш батқанда не қып жүрсің, үйіңе қайт, осы жастар қазіргінің бетімен кеткен осылар, Сталин керек осыларға. Атаң кім дұрыс тәрбие бермеген,» деп, мен сабақтан қайтып бара жаттым ғой. Ал неге ол адам сіздерге балағат сөз айтады, мама?! Сіздер бізді үйлкендерге қарсы келмеуге үйретіп едіңіз ғой, не үшін? Мен бір әжеге болысқым келді, ауыр сөмкесім үйіне әзер апара жатқан әжімді беті тершіген әжемізді аяп кеттім. Қасына келіп: «Әже» дей бергенімде жал бұрылып маған алая қарады. Мен оның қолындағы сөмкесін ұрлайтын жанға қарағандай. Түрінен шошып кеттім, «Әй керек емес көмегің» дегеннен басқа естігенім жоқ ештеңе. Рахметі қайда екен, анашым… анашым, сіз бізге үлкендерге қолғабыс ет деуші едіңіз ғой, не үшін… Әкемнің алыс туыстарына да барғанмын, содан соң бармай қойдым. Себебі төрден орын түгел үйінен орын таппағандай көрінді маған. Адамның көңілі сөйлеген сөзінен көрінеді емес пе?! Олар менен оқуымның қалай екенін сұрады, сосын бір жеге кеткелі жатқанын айтты. Естеріңде ме, осы жандар келгенде бізге қонаққа сіздер әркез қой сойып, мені жүгіртуші едіңдер ғой суға жіберіп, қойға жіберіп, отынға жіберіп. Маған олардың ұлы да қуана қараған жоқ. Нөмірімді алды, сабағына көмектесуді сұрады. Мен оған қолымнан келгенше көмегімді аямадым. Ал үйіне келгенде тіпті төрден орын ұсынған жоқ. Анашым, әке маған туыстарына жақын бол деуші еді ғой… не үшін? Осылай жоғарыдан алайған көздеріне сыйластықты қалай танытамын, анашым?! Маған бір адам келді, киімі алба-жұлба деймін қазір, басында менен байлығы аздау жан екенін көрдім. Баласы ауырып жатыр, соған үлкен ақша көмек керек екен емделуі үшін. Әрине, өзіңнен кем жандарға әркез қолдау көрсет демеуші едіңдер ме анашым, қолымдағы 300 теңгені ұстата салдым. Ол ақшаны араққа жіберетінін білдім бе, анашым… сендер көмек көрсетіңдер, қолдағынды аямандар деп айтушы едіңдер ғой, анашым, осы ма?! Осы үшін бе?! Анашым, менің сүйікті анашым, заманымызда таза қанды тазылар аз, түлкілер көп.
Сыныптас жолдастарына мінездеме жазу. Хат жазу. Өтініш Басқа да ресми іс қағаздарға жататын құжаттарды іздестіру, жинақтау, жазылу ерекшелігіне назар аудару. Бағалау: Сабаққа қатысып отырғандарына қарай білімдері бағаланады. Сабақ жоспары
Сабақтың тақырыбы: Диктант «Еркелік» Сабақтың мақсаты: а) білімдік: тақырып бойынша жан-жақты мәлімет бере отырып, лексиканы, фонетиканы пысықтау, сауатты жазуға және сөйлеуге үйрету; ә) дамытушылық: ауызша және жазбаша тілді дамыту, қызығушылығын арттыра
б) тәрбиелік: өз елін, жерін, Отанын сүюге, мемлекеттік тілді құрметтеуге, қоғамдық ортада өзін-өзі ұстауға тәрбиелеу; Сабақтың түрі: пысықтау сабағы Сабақтың әдісі: түсіндіру, сұрақ-жауап жүктеу/скачать 1.26 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||