Төрле материклардагы тереклек

Дәрес-сәяхәт

Табигать белеме

Тема: “Төрле материклардагы

Абдуллина Фәния Таһировна,

I квалификацион категорияле,

химия-биология укытучысы

Максат : 1. Җирнең төрле материклардагы үсемлек һәм

хайваннар дөньясының төрлелеге белән таныштыру;

2. Укучыларның кызыксынучанлыгын үстерү;

3. Хайваннар һәм үсемлекләр дөньясына

сак караш тәрбияләү.

1. 
   Җиһазлау: дөньяның хайваннар һәм үсемлекләр картасы һәм физик картасы, контурлы карталар,шаблоннар, магнитофон,“Красная шапочка” җыры, гербарийлар, хайван һәм үсемлек картиналары, күркәләр, Татарстанның Кызыл китабы, О 2 м лы яфрак үрнәге, 30 см лы линейка,күбәләкләр, коңгыз, бамбук чаңгы таягы, лавр, банан, Люция Хәсәнова фотосы, павлин каурые, губка.
   

Дәрес барышы:

I. Максат белән таныштыру.

Дәресне хыял турында сөйләшүдән башлыйбыз. Хыял –чынбар-лыкта булмаган, ләкин уйда, күңелдә фантазия белән туган нәрсә.

Хыял, хыял нинди ләззәтле син

Ташламыйсың мине һичкайчан.

Бу дөньяда ялгыз нишләр идем

Ярый әле син бар ичмасам.

Ә сез хыялланырга яратасызмы? Нинди хыялларыгыз бар? (Җаваплар тыңлана)

• 
  Планетабызның һәр материгында кыска гына тукталышлар ясап, аларның хайван һәм үсемлекләре белән танышу өчен хыялда гына сәяхәткә кузгалабыз. (Сәяхәт вакытында үз-үзеңне тоту кагыйдәләре аңлатыла, уку-язу әсбаплары барлана, контурлы карта таратыла)
  

1. 
   Без үзебез кайсы материкта, дөнья кисәгендә яшибез,сәяхәтне шуннан башлыйбыз. Туган ил ул туган авылыңнан, туган өеңнән баш-лана бит. Үзебезнең янәшәдә яшәүче хайваннар һәм үсемлекләрне са-нап китик әле. (Саныйлар)
   

Игътибарыгызны менә бу китапка юнәлтәсем килә.

• 
  Кызыл китап – бетү куркынычы астындагы хайван һәм үсем-лекләрне терки торган китап ул. Бу – Татарстан республика-сының Кызыл китабы. Без – табигать дуслары булырга тиеш.
  

2. - Ә хәзер Кытайның бер үсемлеге һәм бер хайваны белән та-нышыйк.

а) дөгене гербарий, таблицадан карау, аның азык буларак әһә-мияте, углевод һәм аксым чыганагы икәнен аңлату. Татарның милли ризыгы бәлеш, гөбәдия дөгедән башка әзерләнми.

б) панда – бамбук аюы ( таблица, гербарий, чаңгы таягы ка-рау)

в) дәфтәргә язу.

Евразия: панда, дөге, бамбук.

3. Бер дөнья кисәгенә берләшкән материкларга юл алабыз. Нинди материклар алар? ( Т.Америка, К.Америка)

а) секвойя турында укучы чыгышы:

100 м биеклектә; аркылы кисеме 10 м га җитә торган ылыслы агач, күркәләре зур кавын кадәр була.

б) Сасы сусар дигән хайван исеме сездә нинди кичерешләр уя-та?( Шәхси гигиена кагыйдәләрен искә төшерү. Таблицадан хайван белән танышу)

в) дәфтәргә язу.

Т.Америка: секвойя, сасы сусар.

б) соры агриппа күбәләге – безнең күбәләкләр белән чагыш-тырганда бик зур – канат араларының киңлеге 30 см. ( Күбәләк-ләр карау)

в)18 см лы гигант кисмән коңгызын безнең коңгызлар белән чагыштыру.

г) дәфтәрләргә язу.

К.Америка: виктория, соры агриппа, гигант кисмән.
5. Муз. “Красная шапочка” Нинди материкка килеп җитәбез? Бию хәрәкәтләре ясыйбыз( Физкультминутка)
6. Африка – безнең борынгы бабаларыбыз шунда килеп чыккан. Хәзер кара тәнле кешеләр бик күп яши.

а) баобоб турында укучы чыгышы: 120 т. су сеңдерә, 12 мең чиләк су дигән сүз.

б) жираф – 6 м. биеклектәге хайван(таблицадан карау)

в) дәфтәргә язу.

Африка: баобаб, жираф, зебра, антилопа, тәвә кошы.

г) видеофильмнан Африканың экваториаль урманнары турында карау, фикер алышу.

а) Эвкалиптны таблица һәм гербарийдан карау, укучы чыгы-шы.

б) көнгерә - сумкалы хайван. 3 млы ананың 30 см лы баласы туа.

в) дәфтәргә язу.

Австралия: көнгерә, Эвкалипт.
8. Антарктида.

а) мүк, лишайник – гербарийлар карау,

б) пингвиннар – оча алмаучы кошлар.

в) дәфтәрләргә язу.

Антарктида: мүк, лишайник,пингвин.

Сәяхәтебез тәмам, класска кайттык.

1. Шаблоннар тарату, 122-123 биттәге картадан файдаланып контурлы картада “Хайван” һәм “Үсемлек”ләрне туган илләренә ур-наштыру.

2.125 биттәге хайван, 124 биттәге үсемлекләрнең туган илләрен әйтү

3.Сүзлек өстендә эш: баобаб,секвойя,эвкалипт.

IV. Өй эше.

1.Контурлы картада хайван исемнәре язарга.

• 
  билгеләр кую.
  
• 
  Укытучы сүзе: Экология, география, биология дәресләрендә хайван һәм үсемлекләр белән танышуны дәвам итәрсез.