з. Терминаиия
Полипептидйк т?збек cmre3iHiH терминациясы рибосомадагы А учаскеге терминаторлык кодонныц eHYi kV3iue журед[ Рилизинг факторлар (1 жанс 2) пептидил-трансфераза фермен'йкйц кемеймен [10Jl}trre11TVlTik Ti36ekTi Рт-РНК-дан ажыратады. Бул факторлар сонымен катар А учаскеден т-РНК-ны шыгарыл, рибосоманьщ ТОЛЫК 80 S жагдайын 60 S жоне 40 S-ke ыдыратады. Эукариоттарда т-РНК-ны кешен курамынан шыгарып тастауды арнайы фактор — eRF орындайды. Терминация аякталган соц ГТФ-та ьщырап eRF факторынын рибосомадан 69J1iHi11 кетуне MYMkiruxik бередј.
синтездјц эте далдмен журј кодондар мен антикодондардыц арасындагы cyrerrik байланыстар №JlllikneH TY3iJIYiHe байланысты. TIommerIT№Tik тћбекйц дурыс жинакталуында рибосомалар да улкен роль аткарады. Рибосомалар кодон-антикодон жуптарыныц дурыс TY3i-nyiH кадагалайды. Муны мутация езгерген рибосомалык белоктардыц кыз»йнен байкаута бодцы. бузылган белоктар трансляцияньщ дурыс журуйн бакылай алмайды.
Белоктын модификяцуяеы
Полипептидйк Ti36ek синтездејйп а-РНК-дан 6eJ1iHi11 шыкканнан посттрансляциялык'модификщиялар (езгфстер) журед[ Олар:
Деформцлдзз комеймсн 6ipiHlIli шИНКЫШКЫЛЬТНЫЦ курамындагы формильдык 60JliHin ксутед[
2. Экзопептндаза ферментйчйд катынасуымсн полипептидйк Ti36ekTi}l N жэне С -- уштарындагы кейбђ) аминкышкылдары алынып тасталады. Осы кезенде белок 03iHil( 6ipiHllli ремк курылымына, Ti11Ti CkiH[1Ji реттк КУРЫЛЫМЫНа да ие болуы MYMkiH (п - ширатылу).
З. Белок-тык Ti36erreri сутекйк, иондьщ жане дисульфидйк байланыстар аркылы онын w.11Hllli ретйк курылымы калыптасады.
4. Ен СОЦЫНДа белоктыц КЫЗМСТ аткарута кабылетй •repTiH111i ретпк куры.лымы тузшед[
Б елоктыц 6ipiHlJi ре“к курылымында аминкышкылдары Tik сызыктыа бойымен катарласа орналасып rmrmerrm№ik Ti36ek Кептеген белоктар а-багытында щиратылып ekiHIlIi ренк курылымын тузейд[ Шнратылып кыскарган полипептидй< Ti36ekTiH ilIIiH;xer-i сутеКк, ионАьщ жане осыларга караганда 6epik устап туратын байланыстар аРКЫЛЫ полипептидм шиыршык TYPJ1i батытта kyp№JIi оралымдар жасап,
айрыкша ywiHiIli ретпк курылымына ие болады. Бфкатар курдегй бслоктар eki немесе одан да кеп осындай YLLIiHIIIi ретпк
6ipiryiHeH TepTiHLlli peTTik №wervxeri кызмет аткаруга кабылетй белок молекуласын кштьттастырады. Мысалы TepriHIIIi ретйк курылымды курдејй белоктыц 6ipi гемоглобин терт полипептидбк тјзбктен турады: eki езара уксас a-Ti36ekTepi жане eki езара уксас P-Ti36eraepi. Ыркелк( езара уксас полипептилк тЬбектерден туратын белоктар гомополимерлер дел, apryp,zi полипептидтйс тћбсктерден туратын белоктар гетерополимерлер деп аталады.
Посттрансляциялык кайта курулар немесе модификациялар натижеемнде белоктьщ накты кецћктй< капыптасу процесЧн фолдинг деп атаЙды. Ал осы журубн камтамасыз ете“йн белоктар-шаперондар деп аталады. Шаперондар белок молекулаларыныц езара арекеттесйнде кзгејйктсрдјц болмауын кадагалап, дурыс калыптасуын бакылайды.
Осы аталган постгрансляциялык модификациялар аякталганнан кейбн гана белок агзадагы арнайы kb13MCTiH аткарута каблетй келедј.
|
Scanned with CamScanner
Достарыңызбен бөлісу: |