Қабылданған шешімдердің экономикалық түсініктері

Ғимараттың тасушы конструкцияларының бұзылуы көбінесе максималды шығынмен байланысты, өйткені өрт кезінде ауыр конструкциялар құлаған кезінде бөлмедегі бар заттың барлығын қиратады. Құрылыс материалдарының бұзылуы локальді және жалпы сипаты бар, ол тапсырманы конструктивті-жоспарлы шешуіне байланысты, сонымен бірге өрт сөндіру бойынша өрт бөлімдерінің сәтті жұмыстарына байланысты. Негеізгі өрт сөндіру құралы су болып табылады.

Қан орталығына өртті сөндіру үшін шығу кестесіне сәйкес гарнизон техникалары пайдаланылады. Осы кезде автоматты түрде №2 шақыру бойынша күш пен құралдар бірінші нұсқадағыдай екінші нұсқада да шығады.

Сумен сөндіру уақытын статистикалық көрсеткіштер анализінен 30 минутқа тең деп аламыз, пайдалану шығындары келесі формула бойынша анықталады:

С₁=С_гсм+С_зп+С_ос+С_трто

мұндағы:

l_зп – төлем ақыға шығындар;

l_трто – сөндіруге, жөндеуге, техникалық қызмет көрсетуге шығындар;

1_ам – аммортизациялық есептеулер

l_ос - өрт сөндіру заттарына шығындар;

l_гсм – жанар-жағар май материалдарына шығындар.

Барлық пайдалану шығындарының көлемі екі нұсқадағы шығындары тең, сондықтан оларды анықтамаймыз, жанар-жағар майдан басқаларын.

Өртті сумен сөндіру үшін пайдалану шығындарын анықтаймыз.

Q_общ = 31,5 л/с, өрт сөндіру уақытында (T_туш=30 мин.) су шығындалады:

1 м³ судың құны - 100 теңге.

Өрт сөндіруге 7 өрт автомобилін орнату қажет және сөндіруге 2 «А», 1 «Б» оқпанын, қорғауға 3 «Б» оқпанын беру қажет. Өрттегі жұмыстар үшін жеке құрамның 7 бөлімшесі қажет.

Жанар-жағар май шығынын анықтаймыз. Су беруге АЦ-40 5 автомобиль және басқа 2 арнайы техника жұмыс жасайтын болады. Жанар-жағар майдың шығынын анықтау үшін кесте құрамыз.

ӨА маркасы	Мөлшері (шт.)	Жұмыс уақыты (мин.)	жағармайдың шығыны	Жалпы шығын (л.)	Жағармай маркас	1 литрге құны	Сумма
ӨА	7	30	0,33	69,3	АИ-80	89	6167,7
Қорытынды:				69,3			6167,7

Кесте 1.
Майлауға шығындалғанды ескере отырып шығындалған бензиннің құны құрайды:

С_{тр. то}=1500 теңге әр автомобильге -

қорытынды 1500*7 = 10500 теңге.
Жалақы шығының анықтаймыз,ол үшін веомосьтін берілгенін аламыз:

1. 
   3 бөлімшеге қарауыл бастығы – 360000 теңге
   
2. 
   5 бөлімше командирі – 400000 теңге
   
3. 
   7 Жүргізушілер – 490000 теңге
   
4. 
   Өрт сөндірушілер – 70000 * 4 *5= 1400000 теңге
   

Бір күндік жалақыны анықтаймыз:

Өрт кезіндегі мүмкін шығынды анықтаймыз. Қан орталығынада қымбат тұратын қондырғылармен әртүрлі кабинеттер жабдықталған.

Анализ көрсеткендей, жану ауданы 144м² құрайды, яғни медикаменттер қоймасы толық отпен алынған.

Асханада өрт туындау қорытындысындағы шығын 5000000 теңгені құрайды.

Өрттен жалпы шығын құрайды:

Y₁^’ = 5000000теңге.
П₁ = C₁ + Y₁= 117725+ 5000000 = 5117722 теңге.
Қан орталығындағы өрттен адамдардың өлуі 100 адамнан асуы мүмкін.


ІІ нұсқа
Егер де қан орталығының өрт шығуы мүмкін қоймаларын және бөлмелерін өздігінен өртті сөндіру құралы ОСП-1 өрт сөндіргішімен қамтамасыз етсек шығын төмендегі әдіс бойынша анықталады.

N_осп-1=S_қо/S_осп-1=16670/8=5834 дана

∑ = N_осп-1*∑ = 5834*2400=5001600
П₁ = Y₁ -∑ = 5117722 – 5001600 = 116122 тенге
Қорытынды: Егер де қан орталығының өрт шығуы мүмкін бөлмелерін өздігінен өртті сөндіру құралы ОСП-1 өрт сөндіргішімен қамтамасыз етсек экономикалық үнем 116122 тенгені құрайды. Сонымен қатар ОСП-1 құралы өртті ұнтақпен сөндіреді, ол ұнтақ адамның ден-саулығына және медициналы құралдарға зиянсыз. Сондықтан да ұсынып отыран құралмен қан орталығын жабдықтасақ, айтарлықтай өрт қауіпсіздігіне жетуге болады.
6 Өрт сөндіру кезіндегі еңбекті қорғау және техника қауіпсіздігі
Техника қауіпсіздігі бойынша шаралар объект мамандарымен бірге дайындалады және техника қауіпсіздігі бойынша жауаптылардың міндеттері көрсетілетін вкладыштары бар жедел жоспарда көрсетілуі керек. Ғимарат жоспарында температуралық әсерден қорғау қажет конструкциялардың құлауы мүмкін аймақтар белгіленуі керек.

Өрт сөндіруге қатыстырылатын қарауыл жеке құрамымен жыл сайын өрт-тактикалық сабақтар өткізілуі кезінде техника қауіпсіздігі сұрақтары қарастырылуы керек.

Өртке қарсы қызмет бөлімдерінің техника қауіпсіздігі және еңбекті қорғау ережелерінде № 355 15.10.2010 ж., көрсетілген талаптардан басқа ӨСБ техника қауіпсіздгі үшін жауапты тұлғалар арқылы қатты түтінденген және температурасы жоғары, жылулық радиациясы жоғары аймақтарда жұмыс жасайтын адамдарды қорғау бойынша шаралар қабылдауы қажет. Жеке құрам жылдам түтін люктерін ашуға дайындалған болуы керек.

Конструкциялардың, сөрелердің құлау қауіпі кезінде жеке құрамды қауіпті аймақтан көшіруге уақытында шаралар қабылдау керек.

Қоғамдық ғимараттарда өртті сәтті сөндіруді қамтамасыз ету үшін, гарнизондарда бірқатар дайындық шаралар жүргізу қажет. Бұл шаралар автоматты өртке қарсы қорғаныс жүйелерімен өртті табу және жою мүмкіндігін, күш пен құралдардың сөндіруде қажетті тез ойластыру, сонымен бірге өрт бөлімдері жеке құрамын тактикалық қамтиды.

Өртке бөлім келуі бойынша жеке құрамға барлау жүргізу кезінде, жауынгерлік қанат жаю және өрт сөндіру кезінде техника қауіпсіздігін сақтау туралы ескерту қажет. Барлау тобы кем дегенде 3 адамнан тұру керек, және дайындалған адам басқаруы қажет – командир.

Түтінденген ортада және улы заттар сақталатын қоймаларда барлауды жүргізу кезінде барлауды ГТҚҚ буыны үш адам құрамында жүргізу қажет.

ГТҚҚ жеке құрамы құтқару және өзін-өзі құтқару құралдарымен, жарықтандыру және байланыс приборларымен, конструкцияны ашу құралдарымен және сөндіру құралдарымен жабдықталуы керек. Барлауды жүргізушілер ӨСБ-мен, жедел штабымен тұрақты байланыста болып барлау қорытындысын баяндап отыруы керек. ӨСБ газ-түтіннен қорғаушылардың резервін құруға, оқшаулағыш противогаздарда жұмыс жасаушылар жеке құрамын уақытында ауыстыруды қамтамасыз етуге міндетті. Жеке құрам жанып жатқан бөлме есіктерін байқап ашуға міндетті, есік жақтауларын оттың мүмкін лапылдауынан немесе қыздырылған газдан қорғану үшін пайдалану керек. Терезе қуыстарымен капиталды қабырға бойымен қозғалып құрылыс конструкцияларының құлау мүмкіндігінен қорғану шараларын сақтау керек. Қол өрт сатыларын пайдаланған кезде оларды түтіндену аймағында, өрттің дамуы кезінде жану аймағында қалып қоймайтындай етіп орнату керек.

Өрт сөндіру кезінде суды шашыранды жолымен беріп жоғары температураны төмендету шараларын қолдану қажет. Судың босқа шығындалуы болмас үшін жабылатын оқпандар қолдануы қажет.

Қорытынды
Берілген дипломдық жобада Жамбыл облыстық қан орталығының өрт қауіптілік анализі жүргізілген. Өрттің тарау жылдамдығы анықталды. Объекттің жалпы сипаттамсы берілген. Қан орталығының өрттің мүмкін даму жобалануы жүргізілді, әртүрлі уақытта өрттің дамуы, орта көлемді температура, бейтарап аймақтың биіктігі, сөндіру ауданы анықталды.

Анализ және өртке қарсы қызмет гарнизонының тактикалық мүмкіндігінің негізінде мобильді топтармен өрт сөндіру мүмкіндігі анықталды. Ең жаман нұсқадағы мүмкін өртті жою үшін қажетті күш пен құралдардың есебі жүргізілді.

Өрт сөндіру нұсқаларын, бірінші бөлім келу уақытын, өрттен мүмкін шығынды және қан орталығында адамдар жаппай келетін объектке жататынын қарастыра отырып, өрт бөлімдерін шақыру кестесінің № 2 жоғарылатылған рангі бойынша күш пен құралдарды жұмылдыру керек деп санаймын.

Адамдарды және материалдық құндылықтарды, құжаттарды құтқару жұмысын жедел жүргізу үшін күш пен құралдардың есебі жүргізіліп, енгізу жоспары дайындалды. Сонымен қатар қосымша өртті автоматты түрде сөндіру құралы ретінде ҚР ҚН 2.02-11-2002 «Ғимараттарды, бөлмелерді және имараттарды автоматты өрт сөндіру және өрт туралы адамдарға хабарлау қондырғыларымен жабдықтау нормалары» 2.4.1. Емдеу-профилактикалық мекемелер - 1000 кг және одан да жоғары үлдір сақталатын жағдайда рентген үлдір­інің қоймалары. Реактивтердi (оксидтер, барий және аммо­ний перхлораты, бертолле тұзы, аммиак селитрасы, азотқышқыл калий, натрий және т.б.) сақтауға арналған қоймалар, дәрiхана қоймалары – ауда­ны 500 м² және одан да жоғары болған кезде автоматты өрт сөндіру қондырғыларымен қамтамасыз етіледі. Көп дәрімектермен су химиялық реакцияға түсетінін және дәрімектерді ерітіп жіберетінін есекере отырып біз өздігінен өртті сөндіру ОСП-1 құралымене қамтамасыз ету керек деп есептейміз.

Қан орталығын ОСП-1 құралымен жабдықтау экономикалық тұрғыдан да үнемді. Егер де қан орталығының өрт шығуы мүмкін бөлмелерін өздігінен өртті сөндіру құралы ОСП-1 өрт сөндіргішімен қамтамасыз етсек экономикалық үнем 116122 тенгені құрайды. Сонымен қатар ОСП-1 құралы өртті ұнтақпен сөндіреді, ол ұнтақ адамның ден-саулығына және медициналы құралдарға зиянсыз. Сондықтан да ұсынып отыран құралмен қан орталығын жабдықтасақ, айтарлықтай өрт қауіпсіздігіне жетуге болады.

Жоғарыда айтылғандарды қортындылай келе өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша келесі іс-шаралар кешенін ұсынамын:

• қан орталығының жалпы өрт қауңпсңздңк талаптарына сай келтіру;

• ТЖ болған кезде қызмет көрсету персоналын жауынгерлік іс-қимылдарды жүргізуге үйрету;

• өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ететін штаттан тыс авариялық-құтқару бөлімдерін құру;

• өрт сөндіру және де басқа да құрылымдармен өрт қауіпсіздігі сұрақтары бойынша өзара іс-қимылдар жоспарын құру.

1. 
   ҚР ҚНжЕ 3.02-02-2001г. “Қоғамдық ғимараттар мен имараттар”
   
2. 
   ҚР ҚНжЕ 3.02-08-2010г. “Емдеу-профилактикалық мекемелер”,
   
3. 
   Санитарлық Нормалар “Емдеу мекемелеріне қойылатын санитарлық-эпидемиалық талаптар
   
4. 
   ”Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрінің 2009 жылғы «14» қарашадағы №267 бұйрығымен бекітілген, Мемлекеттік өртке қарсы қызмет органдарының жауынгерлік жарғысы
   
5. 
   Қазақстан Республикасының Төтенше жағдайлар министрінің 2009 жылғы «14» қарашадағы №266 бұйрығымен бекiтiлген, Мемлекеттік өртке қарсы қызмет органдарының қызмет жарғысы
   
6. 
   ҚР ТЖМ-нің 2010 жылғы «22» жетлоқсанда № 446 бұйрығымен бекітілген ҚР ТЖМ өртке қарсы қызметінің газ-түтіннен қорғау қызметін ұйымдастыру жөніндегі тәлімдемесі
   
7. 
   ҚР ТЖМ МБҚК-нің 2005 жылғы «07» Шілдесі № 170 бұйрығымен бекітілген Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігінің өртке қарсы қызмет органдарының техникалық қызметі жөніндегі тәлімдемесі
   
8. 
   Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрінің 2005 жылғы «15» қазан № 355 бұйрығымен бекітілген Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігінің өртке қарсы қызмет бөлімшелеріндегі еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулық
   
9. 
   Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігі өртке қарсы қызмет бөлімдері мен гарнизондарының жеке құрамын даярлау ережесі. Бұйрық № 245 12 шілде 2010 ж.
   
10. 
    Өрт жеңдерін пайдалану және жөндеу нұсқаулығы. Бұйрық № 250 12.09.2005 ж.
    
11. 
    ҚР ТЖМ Төтенше жағдайлар саласындағы мемлекеттік бақылау және қадағалау комитеті үшін автокөлік және материалдық-техникалық құралдардың тиісті нормалары. Бұйрық № 52 14.07.2005 ж.
    
12. 
    Бубырь Н.Ф. «Установки автоматической пожарной защиты» М.Стройиздат.1979г.
    
13. 
    Собурь С.В. «Установки пожарной автоматики» М.спецтехника 2001г.
    
14. 
    Собурь С.В. «Установки пожарной сигнализации» М.спецтехника 2001г.
    
15. 
    ҚР ҚНжЕ 2.02-15-2003 «Ғимараттар мен имараттардың өрт автоматикасы»
    
16. 
    СНиП РК 4.01.02-2001 «Водоснабжение. Наружные сети и сооружения»
    
17. 
    Иванников В.П., Клюс П.П. «Справочник руководителя тушения пожара», М. Стройиздат, 1987 г.
    
18. 
    Повзик Я.С. «Пожарная тактика», М. Стойиздат, 1990 г., 2001 г.
    
19. 
    Грушевский Б.В. «Пожарная профилактика в строительстве», М. Стройиздат, 1989 г.
    
20. 
    Будасов Б.В. «Строительное черчение», М. Стройиздат 2002 г.
    
21. 
    Теребнев В.В. «Пожарно-строевая подготовка». М. 2004 г.
    
22. 
    ҚР ҚН 2.02-11-2002 «Ғимараттарды, бөлмелерді және имараттарды автоматты өрт сөндіру және өрт туралы адамдарға хабарлау қондырғыларымен жабдықтау нормалар
    
23. 
    «Қазақстан Республикасындағы Өрт қауіпсіздігі ережесін бекіту туралы»Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрінің 2006 жылғы 8 ақпандағы № 35 Бұйрығы
    
24. 
    http://kaz.emer.gov.kz
    
25. 
    http://pozharu-net.kz/zakonodatelstvo_v_obla
    
26. 
    «Қазақстан Республикасының Азаматтық қорғаныс заңы» Бұйрық № 188 11.04.2014ж