Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі
С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті
Биология және экология кафедрасы
Адам физиологиясы (жалпы және жас) пәні бойынша 050108 Дене шынықтыру және спорт мамандығының студенттерне арналған
зертханалық сабақтарға
ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛЫҚТАР
Павлодар
Әдістемелік ұсыныстар мен нұсқауларды; әдістемелік ұсыныстарды; әдістемелік нұсқауларды бекіту парағы
|
|
Нысан
ПМУ ҰС Н 7.18.3/41
|
|
БЕКІТЕМІН
ОІ жөніндегі проректор ___________ ___________
(қолы) (А.Ж.Т.)
20__ж. «___»____________
|
Құрастырушы: ____________ аға оқытушы Шарипова А.К.
Биология және экология кафедрасы
Адам физиологиясы (жалпы және жас) пәні бойынша 050108 Дене шынықтыру және спорт мамандығының студенттерне арналған
зертханалық сабақтарға
әдістемелік нұсқаулар
Кафедраның отырысында ұсынылды
2010ж. «11» 11, № __ хаттама
Кафедра меңгерушісі ___________ Ж.М. Исимбеков 2010ж. «___»_________
Химиялық технологиялар және жаратылыстану факультетінің оқу-әдістемелік кеңесімен мақұлданды
2010ж. “__” ______ №__ хаттама
ОӘК төрағасы ___________ У.Д.Буркитбаева 2010ж. «___»_______
МАҚҰЛДАНДЫ:
ЖжӘҚБ бастығы ___________ А.А.Варакута 2010ж. «___»_________
Университеттің оқу-әдістемелік кеңесімен мақұлданды
2010ж. «___»______________ №____ хаттама
8 Тақырып Қан және оның жастық ерекшеліктері
№1 зертханалық сабақ.
Тақырыбы: Қан жасушаларының құрылысы. Қан ұюы.
Сабақ мақсаты: қанның құрамындағы жасушалардың, плазманың құрамы мен қасиеттерін оқып білу; қан ұю процесіне қатысатын ақуыздар мен ферменнтерінің ролін анықтау; қан топтарының ерекшеліктерін және оны анықтау әдістемесін білу.
Сабақ мазмұны: Қан құрамындағы жасушалар: эритроциттер, лейкоциттер,
тромбоциттер және олардың маңызы. Лейкоцитті формула. Адам қанындағы эритроциттер және лейкоциттердің санын анықтау. Гемоглобин мөлшерін, қан тобың, резус-факорды, эритроциттердің гемолизін, қан ұюын анықтау. Қан плазмасының физикалық- химиялық қасиеттері: меншікті салмағы,гематокрит, осмостық қысым, қышқылды- сілтілі күй, қанның буферлі жүйелері, коллоидты және суспензиялық қасиеттері, түтқырлығы. Қан топтары. Қанның ұюы. Қан жүйесінің жүйкелі және гуморальды реттелуі.
Қажетті құрал-жабдықтар мен материалдар: микроскоптар, микропрепараттар, кестелер, кітап
Әдебиет [1-16]
№2 зертханалық сабақ.
Тақырыбы: Тыныс алу және оның жастық ерекшеліктері
Сабақ мақсаты: тыныс алу механизмін, оттегінің байланыстарын, қанмен тасымалдануын және тыныс алудың реттелуін оқып білу.
Сабақ мазмұны: Атмосфералық, альвеолды жөне тыныс шығарғандағы ауаның газ қүрамы. Оттегі және көміркышқыл газы үшін өкпенің диффузиялық қабілеті. Оттегінің қанмен тасымалдануы. Оксигемоглобин, карбогемоглобин, карбоксигемоглобин, метгемоглобин. Тыныс алудың реттелуі. Тыныс алу реттелуіндегі үлкен ми жарты шарларының маңызы. Тыныс алу еркін жөне өздігінше реттелуі. Дене жүмысы кезінде тыныс алуды реттеу механизмдерінің ерекшеліктері.
Қажетті құрал-жабдықтар мен материалдар: таблицалар, суреттер
Әдебиет [1-16]
№3 зертханалық сабақ
Тақырыбы: Ас қорыту, сыртқа шығару және олардың жасқа сай ерекшеліктері
Сабақ мақсаты: организмде астың қорытылу ерекшеліктерін, әр бөліміндегі секреторлық функцияларын білу; сыртқа шығару процесіне жалпы сипаттама беру.
Сабақ мазмұны: Ac қорыту жолының әртурлі бөлімдеріндегі: ауыз қуысындағы, асқазандағы, он екі елі ішектегі, тоқ және тік ішектердегі астың қорытылуы. Қуысты және қабырғалық ас қорытылуы туралы түсінік. Асқазан-ішек жолының (АІЖ) секреторлы, қышқыл түзу және қимыл қызметтері. Сыртқа шығару процестерінің жалпы сипаттамасы. Несеп бөлу және несеп шығару. Тер бездерінің бөліну қызметі. Сыртқа шығару процесіне бүлшык ет қызметінің әсері.
Қажетті құрал-жабдықтар мен материалдар: таблицалар, кестелер
Әдебиет [1-16]
Әдебиеттер тізімі
Негізгі:
1. Дүйсембин, Ә. Жасқа сай физиология және валеология:оқулық/Ә.Дүйсембин, Г. Абеуова, З. Алиакбарова.-Алматы,2007.-414 б.
2. Төлеуханов, С. Т. Қалыпты физиология : (биологиялық жүйелердiң мезгiлдiк құрылымдар білiмi):оқу қүралы/С. Т. Төлеуханов.-Алматы:Қазақ ун-тi,2006.-140 б.
3. Сәтпаева Х.Н., Нілдібаева Ж.Б., Өтепбергенов Ә.А., Адам
физиологиясы- Алматы,„Білім", 1995.
4. Несiпбаев, Т. Жануарлар физиологиясы:жоғары оқу орындарының ветеринариялық, биологиялық, мед. фак. арналған оқулық /Т.Несiпбаев-өңделiп, толықтырылған 2-шi басылым.-Алматы:Ғылым,2005
5. Бүғыбаева С.Ж. Адам физиологиясы(дәрістер курсьшың жинағы), Алматы, 2003.
6. Алиакбарова З.М. Мектеп жасындағы балалардың анатомиясы,
физиологиясы және мектеп гигиенасының негіздері. Алматы, РБК,1993.
7. Жүмабаев С.Ж. Жас ерекшеліктер физиологиясы. 1997.
8. Матюшонок М.Т., Турик Г.Г., Крюкова А.А. Балалар мен жас өспірімдер физиологиясы және гигиенасы. / Аудармашылар: Тәжин О. және т.б.Алматы: Мектеп, 1986.
9. Дүйсембин Қ. Орталық жүйке жүйесі және жоғары жүйке әрекетінің физиологиясы. – Алматы: Казмем ҒАҒЗИ, 2001
Қосымша:
-
Физиология человека: Учебник для медицинских институтов Медицина, 1984.
-
Физиология человека: В 4-х томах /Под ред. Р.Шмидта и Г.Тевса/, М., Мир, т.1,2. 1985, т. 3,4,5 1986.
12. Общий курс физиологии человека и животных. /Под ред. проф.
А.Д.Ноздачева в 2-х кн./ М., "Высшая школа", 1991.
-
В.П.Филин, В.А. Фомин. Возрастные основы физического воспитания. М., ФиС, 1972.
-
Физиология человека. /Под ред. Смирнова В.М./ М., Медицина, 2001, -607 с.
-
Физиология человека. /Под ред. Смирнова В.М./ М., Медицина, 2001, -668 с.
-
Физиология человека. /В 2-х томах, под ред. Покровского В.М., Коротько Г.Ф./ М., Медицина, 2001.
Достарыңызбен бөлісу: |