Химия сабақтарының кұрылымы. Эр типке жататын сабақтың озіндік қүрылымы болады, ол оқу барысы буындарынын озара байланысы бойынша анықталады. С.Г. Шаповаленко жана білім, білік жэне дағды калыптастыру сабақтары 4-5 боліктен түрады деп есептейді. Олар; 1) оқушыларды түгендеу;
сабақтың мақсатын айту, корнекті корсету жасау, зертханалық жүмыстар жүргізу немесе соз эдістері арқылы жаңа материалды
түсіндіру; 3) үйге тапсырма; 4) баяндалған білімді корыту, оқушылардың қалай түсінгенін тексеру жэне бекіту (сүрау, есеп шығару). Жаңа сабақты түсіңдіру оқушылардың кітаппен оздігімен істейтін жүмыстарымен үштастырылғанда бес боліктен түрады.
Оқушылардың алған білімін қорытындылауға арналған эңгімелесу, конференция, шолу дәрістерінің сабақатры алты боліктен түрады. Мысалы, дәріс сабағының боліктері: 1) оқушыларды түгендеу; 2) үй тапсырмасын тексеру; 3) мүғалімнің дэрісі; 4) үйге тапсырма; 5) окушылардың сүрақтарына жауап беру; 6) мүғалімнің сүрауы.
Жазбаша бақылау жүмысы алынатын сабақтардың бес, бақылау сарамандық сабақтарының алты болігі бар; 1) оқушыларды түгендеу;
136
ѳздігінен істейтін жүмыстарға мүғалімнің түсінік беруі; 3) оқушылардың тәжірибелер жүргізу жоспарын, қажетті реақтивтер мен жабықтардың тізімін жасау; 4) жүмыс орнын эзірлеу; 5) тәжірибелерді жасау және есеп жазу; 6) жүмыс орнын тәртіпке келтіру жэне откізу.
Сабақтың мүшелері деп аталатын жеке боліктерін таптаурынға
айналдыру тиімсіз екенін іс жүзінде де, теория жағынан да
дэлелдейді. Сабақ оку жүмысының жігі айқын корініп түрмайтын
күрделі жэне біртүтас дидактикалық жүйе. Сабақ қүрылымының үш қүрамдас бѳлігі-мақсаттары, мазмүны және әдістері бойынша айқындалуы мүмкін.
Сабақтың жалпы педогогикалық, дидактикалық және әдістемелік мақсаттары оқу барысының жеке буындарында жүзеге асады. Эр буын озінен басқаларымен оқу барысының қисыны арқылы қабысып, сабақтың қүрылы.мыи түзеді, ең басты дидактикалық мақсаттың тоңірегіне топтасады.
Сабақтың тағы бір құрылымын анықтайтын мазмүны жеқе деректерден, үғымдардан, заңдылықтардан, біліктер мен дағдылар жиынтығынан түрады. Олардың әрқайсысы озара оқу пэнінің қисыны бойынша байланысады, игеру үшін оқушылардан эр түрлі қисынды психологиялық тэсілдерді қажет етеді.
Мазмүндық қүрылымның эр бѳлігіне сәйкес қолданылатын әдістердің оз-ара байланысу реті әдістер қүрылымын түзеді. Сабақтың мақсаттары, мазмүны жэне эдістерінен түзілетін үш қүрылымы бір-бірімен үласып, байланысып жатады.
Әдістемелік әдебиеттерде сабақтың оңайлатылған қүрылымы кездеседі. Бүл козқарас бойынша кезкелген сабақ үш бѳліктен түрады; кіріспе бѳлім, негізгі бѳлім жэне қорытынды бѳлім.Кіріспе бѳлім оқушыларды негізгі болімді отуге дайындайды, мазмүны сабақтың типіне, ең басты дидактикалық мақсатына сай анықталады. Сабақтың негізгі бѳлімінде жаңа материал отіледі, алған білім жетілдіріледі немесе тексеріледі. Қорытынды бѳлімде осы үшеуінің нәтижесі шығарылады.
Қазіргі эдістемеде эр түрлі типі жэне қүрылымы бар сабақтарға қойылатын жалпы талаптар белгіленеді:
Сабақтың жалпы педагогикалық, дидактикалық жэне әдістемелік мақсаттарын нақтылы айқындау;
137
Сабақтың мазмұнын дидактикалық негізге сай, бағдарлама жэне оқушыларға сэйкес таңдап, химия ғылымының соңғы жаңалықтарымен толықтыру;
Сабақта ѳтілетін оку материалын ѳмірмен, ендіріспен, қоғамдық құрылыстың сарамандығымен тығыз ұштастыру жэне кэсіптік бағдар беретін деректерді енгізу;
Сабақтың тэрбиелік эсерін арттыру.Оқушыларда ғылыми кѳзқарас қалыптасуына, қоғамдағы ѳз орнын табуына, табиғаты аялау, ізеттілік, басқа да адамгершілік қасиеттердің орнығуына жэрдемдеседі;
Сабақ үстіндегі оқушылардың белсенділігін арттыру, ақыл ойын дамыту;
Пэнаралық байланысты жүзеге асыру;
Сабақтың эр бѳлігін тиімді ѳткізетін эдістерді таңдап алу, олардың дидактикалық, мақсаттарға жэне оку материалының мазмұнына сай келуін қамтамасыз ету;
Оқушылардың ѳздігінен істейтін жұмыстарының үлесін артыру. Оқушылардың жаппай, топтық жэне жеке істейтін жұмыстарының ара-қатынасын дэл анықтап, тиімді ұйымдастыру;
Сабақтың кұрылымын дұрыс таңдап, эр бѳліктерінің арасындағы байланысты негізгі дидактикалық мақсатқа сай жүзеге асыру, уақытты ұтымды пайдалану;
Оқушылардың жаңа материалды игеруін, негізінен, сабақта жүзеге асыру, тапсырмасын барынша ынгайлату, жұмысбастылықты болдырмау;
Сабақта оқушылардың байыпты,ынталы жұмыс істеуін қамтамасыз ету.
Достарыңызбен бөлісу: |