\\Ъ 5 И. Нугыманүлы, Ж. Ә. Шоқыбаев
жүктеу/скачать 2.23 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- XIII сынып.
- X сынып.
| Химиядан топсеруен ѳткау. Химиядан оқу жүмысын үйымдастырудың маңызды түрлерінің бірі-топсеруен. Химиялық топсеруендер оқытудың омірімен, ондірісін және қоғамдық қүрылыстың сарамандылығымен байланысын жүзеге асырады. Оқушыларға политехникалық білім, еңбек тэрбиесі жэне кәсіптік бағдар беруге жэрдемдеседі.
Топсеруен откізетін объектілер химия бағдарламасының талабына сай, жергілікті ерекшеліктерге лайықты іріктеп алынады. Химия ондірістері кездеспейтін жерлерде топсеруен негізіне химиялық бағдарда немесе химиялық онімдері кеңінен қолданылатын онеркэсіп мекемелеріне үйымдастырылады. XIII сынып. Отегі алатын қондырғы. Түз қышқылының ѳндірісі. Су тазалайтын станциялар. Дәріхана, онеркэсіп жэне ауыл шаруашылық мекемелерінің химия зертханалары. Минералдар жэне олке тану музейлері. Қазба байлықтар алатын жерлер. Жылу электрстанциялары. IX сынып. Күкірт қышқылының ондірісі. Минералды тыңайтқыштар ѳндіретін заводтар. Минералды тыңайтқыштардың қоймасы. Ш егендеме кірпіш жэне шыны ондіретін заводтар. Әк ондіретін завод. Суыту мекемелері. X сынып. Мүнай жэне табиғи газ ондейтін мекемелер. Кокс химия ондірісі. Синтетикалық жэне гидролиздік спирт ондірісі. Сірке 150 қышқылын ѳндіретін цех. Май комбинаты. Сабын қайнататын завод. Қант заводы. XI сынып. Пластмаса. Синтездік жэне жасанды талшықтар ондіретін заводтар. Тоқыма фабрикасының бояу цехы. Мал фермасы. Мектептің мүмкіндігіне қарай осы объектілердің қайсысына топсеруен үйымдастырылатыны тақырыптық жоспарда корсетіледі, бір топсеруеннің мерзімі екі сагаттан аспауы керек. Топсеруеннің жоспарында даярлау, откізу және қорытындысын шығару барысында жүзеге асырылатын үйымдастырылу және танымдық жүмыстардың барлық түрлері, орындалу мерзімі, тапсырылатын адамдары нақтылы корсетіледі. Ол үшін мүғалім топсеруен объектісімен жан-жақты танысып, оқу-тэрбиелік маңызы бар заттар мен қүбылыстарды, технологиялық эрекеттерді, қондырғылырды дэл анықтап, олармен таныстырудьщ әдістемесін анықтайды. Оқушыларға берілетін тапсырмалардың мазмүнын сүрыптайды. Топсеруен тақырып бойынша немесе кешенді түрде откізіледі. Кешенді топсеруен бірнеше пәннен - химия, физика, география, биология, тарих, т.б. үйымдастырылады. Мүнда бір объект (нысан) эр жағынан қарастырылып, оқушылар ондіріс туралы жан-жақты мағлүмат алады жэне уақыт үнемделеді. Тақырыптық топсеруендер оқу материальш отпестен бүрын оту кезінде немесе откеннен кейін үйымдастырылады. Топсеруенге байланысты оқу материалы алдымен арнайы сабақта қарастырылады . Мысалы ондіретін цехқа топсеруен жасау үшін, алдымен, арнайы сабақта оттегін зерханаларда жэне онеркэсіпте оттегін алу тәсілдері талқыланады. Оттегінің коп молшерде ауадаи алынатыиы, ол үшін ауаның қүрамына кіретін газдардың физикалық қасиеттеріндегі айырмашылықты пайдалану қажеттігі айтылады. Дайындау сабағынан кейін жоспарға сэйкес топсеруен откізіледі; оттегі алатын шикізат (ауа) жэне дайындау (тазарту); оттегін алудың ондірістік барысы; оттегінің қолданылуы; ондірістік бақылау (цехтың химия-зертханалық жүмысымен танысу). Оттегін ондіретін цех машина залынан, газгольдер және газ толтыратын болмеден, слесарлық шеберханадан түрады. Бүлардың қүрылысы жэне жүмыс істеу негіздерімен таныстырғанда топсеруен 151 жургізуші оқушылардың білімін, жас ерекшеліктерін ескереді. Ол ушін мұғалім топсеруеннің жетекшісімеи алдын ала кездесіп, түсіндіру деңгейін нақтылы қелісіп алуы қаж^т, бұл - аса маңызды шарттардың бірі. Әдетте маманы техниканың ұсақ-түйек мэселелеріне мұқият тоқталып айтады да, оқушылар жалығып, топсеруен мақсатына жетпей қалады. Сонымен топсеруеннің объектісін мұғалімнің ѳзі (жақсы білетін жағдай) түсіндіргені жѳн. Топсеруеннің алғашқы нэтижесі келесі сабақта шығарылады. Мұғалім топсеруен объектісі (нысаны) бойынша оқушылардың кѳрген - білғенін нақтылайтын сұрақтар эзірлеп келеді.Оқушылар ѳздерінің жазып алғандары бойынша жауап қайтарады. Мұғалім оқушылардың жауабын толықтырады,қосымша мағлұматтар береді. Бұдан соң мұғалім топсеруен бойынша қорытынды сабақ, конференция сабақ немесе сабақтан тыс конференция ѳткізуге даярлық жұмыстарын жүргізеді. Оқушылар жазба рефераттар, баяндамалар, ѳндіріс сызбанұсқасын, макеттер, модельдер, жинақтамалар жэне басқа безендіру материалын эзірлейді, қабырға газетін шығарып, корме ұйымдастырады. Заводтағы негізгі мамандықтар жонінде мэліметтер жинайды, конференцияға айтулы мамандарды шақырады. Топееруеннің материалдарын сабақта жэне сыныптан тыс жұмыстар жүргізгенде пайдаланады. жүктеу/скачать 2.23 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|