Топтап отырғызулар орман массивтері немесе бақшадағы көгалдандыру және газонда қолданылады. Топтастырылған ағаштар көзқараспен қамтылған түгел үй және бір бүтін сияқты орналасуы қажет. Осындай мақсатта желектер мен жапырақтардың әсемдік пішіндегі түрлері алынады. 3 – 10 және одан да көп қайың, жөке, ақ терек топтары барынша көркем көрінеді.
Топтардың құрамы таза ( бір түрден ) және аралас ( бірнеше түрлерден) тұрады, бірақ көбінесе топыраққа немесе қоршаған ағаш массивтеріне, шөп жамылғыларына да байланысты.
Топтастырылған ағаштарды безендіру кезінде бұталар дасоңғы рөльде емес. Олар төменгі қабаттарды құрады және төменгі отырғызылуға байыппен өткізуді қамтамасыз етеді.
Жасыл қоршаулар және бордюрлераумақтағы сыртқы көзқарастармен сақтайды, басқа функциялар қатарларын толықтырып, өсімдіктерге қолайлы климат құрады.
Кейбір түрде жасыл құрылыстар сәндік жағынан үлкен мағына береді. Олар біркелкі қоршауларды тірілтеді, аяқталмаған құрылыстарды жасырады, бақша аумағындағы стильге ерекше үйлесімділік береді. Соңғы уақытта стандартты емес қоршаулар кең тараған, мысалы, арка, калона, аллея пішінде жоспарланған, сонымен қатар екі түсті бояулардан құралған жапырақтар. Былай айтқанда, дәстүрлі жасыл қоршауларды қазіргі кезде тек дуалдарды толықтыру сапасында ғана немесе құрылыс қабырғаларына қолданады. Арнайы қырқулар арқылы қажетті көлем алу, ағаштармен барлық жағынан айналдыра жасыл қоршаумен қоршалған жабық кеңістікті боскет деп атаймыз.
Боскеттер. Боскет ішіне балалар немесе спорттық алаңқайлар, гүлзарлар, фонтандар, бассейндертағы басқа орналастыруға болады. Бақтарды регулярлы стильде безендірілген боскет элементерімен үйлессе көбірек әсер береді. Ол композицияда негізгі бөлшектер құрайды және аймақты құру негізі болып табылады. Боскет көмегімен қоршаған ландшафтты белгілі зоналарға бөлуге болады және сәулеттік құрылыс пен сәндік элементтер үшін тамаша фон құруға болады.
Жасыл қоршаулар формасымен, отырғызу жиілігімен, қабат санымен, құрамы және биіктігі бойынша ерекшеленеді.
Биіктігі бойынша қоршаулар биік ( шпалер тәсілі – 200 см жоғары ), орташа ( 100 – 200 см ) және аласа ( бордюрлар – 50 – 100 см ) болып бөлінеді.
Бордюрлар аймақтардағы гүлзарлардың, композициялық түрлі өсімдіктердің бөлінуін қамтамасыз етеді. Аласа өсетін бұталар мен көп жылдық шөптесін екпелерден аласа жасыл қоршаулар құруға болады. Жапон бежесі, жәмшит басқа да ұсақ жапырақты бөріқарақат түрлері осы мақсатқа келеді.
Бетоннан немесе көзге көрінбейтін материалдардан жасалған қоршау мен дуалдарды жабу үшін шпалер тәсілін негізгі көрініс ретінде қолданады. Орташа мөлшердегі жасыл қоршаулармен бақты сәндейді және оларды нақты аймақтарға бөліп, әрқайсысы жекелеген функцияларын атқарады.
Қоршаулар өз ішіне қалыптасатын немесе қалыптаспайтын болуы мүмкін. Қырқуға жақын қалған өсімдік түрлерін қалыптаспаған жасыл қоршауларға жатқызуға болады. Өсу периодында мұндай екпелер белсенді өседі, олар тек суғаруды, зақымдаулардан қорғауды қажет етеді. Қалыптасқан жасыл қоршаулар ұзақ жылдар бойы жақсы күтімді қажет етеді. Әр бағбан өз қарауындағы аймақтарына қоршаулардың жақсы түрлеріне қол жеткізуге тырасады. Мұндай қоршау құрар алдында қандай түрлермен құрылатыны туралы мәліметтер жинау қажет. Өсімдікте болатын реакция қоршаған орта жағдайына қолайсыз – бұл фактор тізім бойынша бірінші орында тұруы қажет. Осымен қатар, екпе жұмысында регулярлы қырқуға төзімді және сәндік ерекшелікке ие, тағы да жоспарлаған пішінін сақтау керек. Өсімдіктердің үйлесуі де соңғы орында емес. Қоршаған ортаға қолайсыз жағдайларын тигізбес үшін екпелерді ертерек таңдау қажет. Уақыт өте өскен, күнге күйе бастаған аумақта ағаштарды жойған жерге жасыл қоршаулар құруға жоспарланады. Жаңадан құрылған жасыл қоршауларға алдыңғы 3 жылында топырақтарын қажетті құнарлы заттармен қамтамасыз ету арқылы, ал өсімдіктерін – дұрыс жарықтануы мен ылғалдануына ерекше көңіл аударған жөн. Бұталардың қалыптасуы мен оларды кесуді 2 – ші жылдан бастаған жөн.
Жасыл қоршау құрамы қылқанды немесе жапырақты болып келеді.
Мойыл, жемісті тисс, сары қараған, шәмшит, жұпар гүл, арша, тұт, долана арқылы шағын қоршаулар құрады. Бордюрлер көбіне
аласа өсетін бөріқарақаттар, спирея, шәмшит, қарақат, биручиналардан құрылады. Максимальды жетістікке жету үшінитмұрынның көптеген түрлерін отырғызады. Сонымен қатар бұл мақсатқа жасмин, магония, қарақат, жапон бежесі сәйкес келеді. Қабаттың сапасына және айырмашылығына қарай жасыл қоршаулар: бір қабатты және көп қабатты отырғызуларымен ерекшеленеді. Көп қабатты жасыл қоршауларды құрау кезінде ең алдымен центріне биік өсімдікті отырғызады, сосын түпкір жағына қарай аласалауларын орналастырады.
Достарыңызбен бөлісу: |