1 Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі «Talap» коммерциялық емес акционерлік қоғамы
Сауалнамаға сұрақтар құрастыру және сауалнама жүргізу
жүктеу/скачать 5.11 Mb. Pdf көрінісі
|
| 11.2. Сауалнамаға сұрақтар құрастыру және сауалнама жүргізу
Сауалнама - респонденттің міндетті түрде жауап беруі үшін жазбаша және ауызша сериядағы сұрақтардан тұратын сұрау қағазы. Ол сұрау әдістерін және бақылауды жүзеге асыратын басты құрал болып табылады. Оның көмегімен респонденттің мінез-құлқы (өткен,қазіргі немес жоспарланған), оның қарым-қатынасы және ойы, хабардар болу деңгейі және әлеуметтік-экономикалық және демографиялық сипаттары (жасы,жынысы,табысы,білімі,мамандығы және тағы басқа) туралы ақпарат алуға болады. Сауалнама үш негізгі мақсатқа жету үшін жасалады: 1. Сұрақтардың сериясына ақпараттық қажеттілікті аударады,яғни респонденттің жауап беруі немесе қалауы бойынша жауап беруі. 2. Сұрауға қатыстыру үшін респондентті ынталандыру және мадақтау жұмыстарын жүргізу керек,олрамен жұмыс жасау және сұхбатты аяқтау. Қарама-қарсы жағдайда,егер саулнама қажу және зерігу сезімдерін тудырса, онда оны толық емес толтыру немесе жауаптардың қалып қалуы мүмкіндігі туады.Бұл шектелген ақпаратты алуға мүмкіндік береді,зерттеу нәтижесін бағалауды алып тастау репрезентативтілігін төмендетеді.Сондықтан да сауалнаманы өңдеуду маркетолог бұл жағдайды болдырмауға ұмтылу керек. 3. Сұрау жүргізуде қатені минималдау,респонденттің нақты жауабының болмауынан және жауаптар дұрыс емес жазылғанда және талданғанда. Сауалнама қателердің негізгі қайнар көзі болуы мүмкін: а) зерттеушіге (ақпаратты ауыстырудағы қателік,өлшеу, бас жиынтықты анықтау,таңдау әдісі,мәліметтерді өңдеу); в) интервьюерге (респондентті,сұрақтарды,жазбаны,алдауды таңдауда қателік); с) респондентке (қабілетінің жоқтығы немесе жауап бергісі келмеу); Сауалнамаға жауаптар жиынтығы маркетингтік зерттеу мәселесіне сипаттаманы жабуы керек. Сауалнама өз кезегінде құрылымына сай үш бөлікті құрайды: 42 Негізгі бөлім (преамбула) – сұрауға қатысуға респондентті көндірудегі негізгі бағытталу. Онда қысқа түрде жүргізілетін зерттеудің мақсаты анықталады, құрауға қатысуға респондентке өтініш жасаудың маңыздылығы көрсетіледі, сауалнама жүргізуде уақыттың қажеттілігі көрсетіледі,сауалнама толтыруда түсініктеме беріледі, қажетті кезде анонимділікке кепілдік беріледі. Егер сұрау почта арқылы жүргізілсе, онда кіріспе жолдама хат түрінде жазылуы мүмкін. Негізгі бөлім – оны жасауда сұрақтардың типіне, мазмұны және санына, дұрыстығы мен іскерлілігіне, көрсетілімнің кезектілігіне, сауалнамада бақылау сұрақтарының болуына назар аударылады. Бақылау сұрақтары (детектор) респондент жауаптарының дұрыстығын және әділдігін тексеруге негізделген. Осымен байланысты олардың жеке құрылғанын тексеру үшін олардың қасында болмауы қажет болғандықтан басқаларға тарайды. Мысалы, респондентке мынадай сұрақтар қойылады: «Күндізгі уақытта сіздің балаңыз қанша уақыт теледидар көреді?». Содан кейін «Сіздің балаңыз бар ма?» сұрағы (иә/жоқ). Реквизитті бөлім (паспортичка) – онда жіктелген (әлеуметтік- экономикалық және демографиялық сипаттама) және идентификацияланған (аты, мекен жайы ,байланыс телефоны) мәліметтер көрсетіледі. Сауатты сауалнаманы жасау үшін бір немесе бірнеше апта кетуі мүмкін [25]. жүктеу/скачать 5.11 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|