1-деңгей Бастауыш сыныптағы тәрбие процесі және оның сипаттамасы
жүктеу/скачать 124.07 Kb.
|
| 15.Гендірлік тәрбие беру әдістемесі
«Гендер-» деген әзір термин енгелі қыруар кезең бола қойған жоқ. Сондықтан болар, жамағат арасында «Гендер» сөзіне үрке қарайтындай пікірлер те тереп жүр. Әдетте, «гендер» ұғымын «феминизм» ұғымы бен шатастырып жүргендер баршылық. Әлбетте жаңалықты жатырқамай қабылдай беріп, талғамай ғұмырлық тілеу істеу да түзу емес. Сол үшін, ажар нәрсенің байыбына бойлап, шамаға қарай тон пішкен жөн.Сонымен, «гендер» ағылшынның «жыныс» деген сөзі. Оның термин есебінде ұғымы нендей болмақ әлі гендерлік өзгешілік деген я? Гендер - мата еркектер пен әйелдер арасындағы өзгешелікті негіздейтін әлеуметтік жыныс мағынасын береді. Еркектер пен әйелдер арасындағы мінез құлық, ілгері қойған мүддаға, қоршаған әлемді қабылдау де сол тақылеттес мәселелердегі ерекшеліктер гендерлік рөл деп аталады. Гендерлік ерекшелік дидар жыныстың өзіне сүйек қасиеттері бен ерекшеліктері, ғұмырлық жұмысы тақылетті мәселелер. Гендерлік әлеуметтендіру қоғамдағы балаларды өз жынысына лайық ерекшеліктерді білу, осыған лайық әрекет қылу жә бөгде жыныстардың ерекшеліктерін біле отырып, қадірлеу, бедел ұстау сонысымен біргe шама қатыстарының тура реттелуіне ағым беталыс беру боп табылады. Баланың мінез-құлқы тағылым арқасында қалыптасады. Өшпенді жас иіс қобалақ, ашушаң, өбектеліп өскен болса, бұған едің әуелі оның ата-анасы жазықкер. Түтін үшін перзент – шой сүйініш. Ұрпақсыз талай жоқ, бірақ баланың тууы ата-анаға нән парыз мен жауапкершілік тағы жүктейді. Шаңырақ тәрбиесі – бүлдіршін мінез-құлқы бен психологиялық бейнесін қалыптастырудың бастау көзі. Сондықтан оны уыздай шағынан оқытып, әйбат тәлім-тәрбие беру тиіс. «Өшпенді балдырған жүйесіз болса, оған атасы та күнәлі» демекші, баланы баулу – әкенің дағы парызы. Болашақта ecтi әлі білікті нәсіл баурау үшін ата-анасы баласын әрнешік назарда ұстауы керек. Балаларды қолөнерге тәрбиелеу, ғылым-білімге деген құштарлығын ояту – ата-ананың қастерлі парызы («Балаңыз өмірде өксімес үшін оған білік бен кәсіп бер».) Өнегелі тәртіптің негізі – білік, әдет-дағдыларға әдеттену. Сондықтан баланы кішкентайынан сөз алуға, үлкендерді сыйлауға, ағайын-туманы, ата-ананы қадірлеуге бастықтыру тиіс. Жүсіп Баласағұн сора жеткіншектерді ылғи ақыл-ойын дамытып отыруға, жаралыстың бұғыңқы сырларын танып білуге шақырады: «Өш керім кici болғың келсе, онда білімгер ен игеретін бол. Біліксіз жан – бұл мақұлық адам.» Дидар әке - апа өз баласының қоғамда өз жынысына сәйкесті іс атқарып, бақ тапқанын қалайды. Қай - қайсымыз тағы бұл ойды құптаймыз. Ондай болса, гендерлік әлеуметтендіру – кезең талабы. Бұдан шығатын тұжырым: үскі балаларға өз жынысына лайық сабақ беріп, қоғамда өз орнын тапқанын, әке - ананың орнын басып, әке - бабаларымыздан қалған дәстүрлі тәрбиені жалғастыру. Мата – өрлеу, білік кеміту, тағылым атану, кәcіп иесі атану, адамдармен жөндемді көлем - байланыс нәрсе, өзінің ғұмырлық жұбын жөндемді талғау, отбасын құрып, балдырған өсіру, т. б. Мектептің тағылым жүйесіндегі тәрбиенің бағыттарын жоққа шығармаймыз. Бірақ, үстем ағым: жастарды отбасылық өмірге сайлау мәселесі болуы шарт. Кездеме маңызды мәселе. Ұрпағымыз білімдар, мәдениетті болсын, келісті мамандықты меңгерсін, қоғамда әжептәуір қызметтер атқарсын, қанікей отбасылық өмірдегі рөлін лайық атқара алмаса, ол жанды толыққанды оразды дей алмаймыз. Кездеме мәселе қазір өлгенінше күре болып тұр. Жастар білік шегеру, маман атанып, даңқ қууға, материалдық игіліктерге әскер жеткізуге көстек басымдылық бергендіктен, отбасын құру, жұбайлық өмОлай, болса гендерлік білім мен тәрбие беру мәселесіне шошына қараудың жөні жоқ. Мата қоғамдағы ер-тоқым пен әйелдің, көлем - қатынасының тура жолға қойылуы. Бұған өз мәдениетіміз тұрғысынан қарап, жүзеге асуына бейне қосуымыз қажет. Аршын келген ұлттың толыққанды ұлыс болып қалыптасып дамуы үшін оның ұлттық санасы, ұлттық құндылығы те ұлттық мүддесі болуы қажет. Олай болса, ұлттық ес, ұлттық құндылық, ұлттық мұрат деген ұғымдарға сараптау жасайық. Біріншіден, ұлттық ақыл дегенде үскі ұлттық идеология, психология, менталитет, патриотизм, тағылым мәселелеріне тоқталуымыз қажет.ірге даярлану мәселесі басты мүдде болмай барады жүктеу/скачать 124.07 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|