1 емтихан билеті «Ғылым философиясы мен тарихы»


Әлеуметтік институт ретіндегі ғылымның дамуы (қоғамдастықтар, олардың тарихи үлгілері)



бет25/75
Дата26.06.2023
өлшемі321.33 Kb.
#475383
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   75
Фил емтихан

Әлеуметтік институт ретіндегі ғылымның дамуы (қоғамдастықтар, олардың тарихи үлгілері)

Жаһандану дәуіріне қадам басып, заманауи инновациялық технологиялардың жарқын жемісін көріп, интеллектінің түр—түрін ашқан әлем бүгінгі жетістіктеріне ғылым—білімнің арқасында қол жеткізді. Ғылым –сапалы өмірге ұмтылған адамзат баласының ақыл—ой жемісі. Көптеген анықтамалары бар ғылым сөзін үш негізгі жүйеде келтіруге болады. Ғылым не қызмет түрі ретінде, не тәртіптік білімдердің жүйесі немесе жиынтығыретінде, не әлеуметтік институт ретінде түсініледі. Бірінші жағдайда ғылым қоршаған шындықтың объектілері мен процестері туралы нақты тексерілген және логикалық реттелген білімге бағытталған қызметтің ерекше жүйесі ретінде пайда болады.
Әлеуметтік-мәдени құбылыс ретінде түсінілетін ғылым өркениеттік даму жүйесімен тікелей байланысты. А.Тойнбидің классификациясы бойынша өркениет 21 түрге бөлінеді. Ғалым жалпы көзқарасқа сәйкестендірілген екі өркениетті бөліп көрсетеді: дәстүрлі және техногендік. Еуропалық аймақта техногендік қоғамдардың пайда болуына байланысты соңғысы XVI-XVII ғасырларда пайда болды. Кейбір дәстүрлі қоғамдар техногендіктерге сіңіп кетсе, басқалары техногендік және дәстүрлі бағыттар арасындағы теңгерімге ие аралас қасиеттерге ие болды.
Ғылымды әлеуметтік-мәдени құбылыс ретінде түсіндірудің күрделілігі ғылымның әлі де болса өз шекарасын бұзбауына және қоғамдық қатынастар контекстінде толығымен қарастырылмайтынына байланысты. Сөзсіз, ғылым «коммунитарлық кәсіпорын» (ұжым). Бірде-бір ғалым өз әріптестерінің жетістіктеріне, адамзат баласының жалпы жадына сүйенбей ғылыми жаңалығын дүниеге әкелуі мүмкін емес. Ғылым көптеген адамдардың ынтымақтастығын талап етеді, ол субъектаралық негізге құрылған. Қазіргі заманға тән пәнаралық зерттеулер кез келген нәтиже ұжымдық күш-жігердің жемісі екенін атап көрсетеді.
Зерттеушілер ғылымның «сыртқы» және «ішкі» әлеуметтігін көрсетеді[6]. Ғылымға қатысты саясатты, оның дамуын қолдау немесе оның өсуін тежеу ​​жолдарын айқындайтын қоғам мен мемлекеттің белгілі бір түрінің қызмет етуінің әлеуметтік-экономикалық, идеологиялық және рухани жағдайларына тәуелділігі ғылымның «сыртқы» әлеуметтілігін құрайды. Ғылыми қоғамдастықтың және жекелеген ғалымдардың жекелеген көзқарастарының, нормалары мен құндылықтарының ықпалы, ғалымның ойлауы мен өзін-өзі көрсетуінің стильдік ерекшеліктері ғылымның «ішкі» әлеуметтілік идеясын құрайды.
Қорытындылап айтқанда, ғылым – нақты адамдардың тобын құрайтын ғалымдар жүзеге асыратын қызмет түрі. 

12 емтихан билеті







  1. Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   75




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет