23. Халық педагогикасындағы сұлулық-сымбат тәрбиесі
Сұлулық-сымбат тәрбиесі балаларды эстетикалық талғамға, әдемілік пен үйлесімділікке үйретуді көздейді. Бұл тәрбиенің негізгі құралдары:
• Ұлттық киімдер мен ою-өрнектер.
• Халықтық би мен музыка.
• Табиғаттың әсем көріністерін тамашалау.
Бұл арқылы балалар әсемдікке, сұлулыққа ұмтылады, эстетикалық талғамдары қалыптасады.
24. Бала санасына тәрбиелік ықпал етуде халық ертегілерінің рөлі
Халық ертегілері балалардың санасына тәрбиелік ықпал етеді. Ертегілерде жақсылық пен жамандықтың айырмашылығы, адалдық, батырлық, еңбексүйгіштік сияқты қасиеттер насихатталады. Мысалы, “Ер Төстік” ертегісі арқылы балалар батылдық пен әділдікке үйренеді, ал “Қарлығаштың құйрығы неге айыр?” ертегісі мейірімділік пен қамқорлықты түсінуге көмектеседі.
25. Мақал-мәтелдер мен нақыл сөздердің тәрбиелік мәні
Мақал-мәтелдер мен нақыл сөздер қазақ халқының тәрбиелік тәжірибесінің айнасы болып табылады. Олар балаларға өмірлік маңызды құндылықтарды үйретеді. Мысалы:
• “Адамның басы — Алланың добы” — тағдырдың қиындықтарына шыдамдылық пен сабырлылық үйретеді.
• “Еңбек етсең, ерінбей, тояды қарның тіленбей” — еңбексүйгіштік пен адал еңбекті насихаттайды.
• “Өнерлі бала сүйкімді” — өнер мен білімге ұмтылуды мадақтайды.
Бұл мақал-мәтелдер балалардың өмірлік көзқарасын, моральдық және этикалық құндылықтарын қалыптастыруда маңызды рөл атқарады.
26. Халықтың саз өнерінің тағылымы
Халықтың саз өнері — музыкалық мәдениеттің маңызды бөлігі, ол халықтың рухани байлығын, өмір салтын, тарихи кезеңдерін бейнелейді. Саз өнері тәрбиелік маңызға ие:
• Рухани тәрбиелеу: күйлер мен әндер арқылы адамдардың рухани әлемі байиды.
• Тарихи сана қалыптастыру: халықтың өміріндегі маңызды оқиғалар мен тұлғаларды дәріптеу арқылы тарихи сана қалыптасады.
• Эстетикалық талғам дамыту: музыкалық өнер арқылы әдемілік пен үйлесімділікке деген сезім қалыптасады.
27. Халық педагогикасындағы отбасының алатын орны
Отбасы — халық педагогикасындағы негізгі тәрбие ошағы. Отбасында баланың алғашқы тәрбиесі, әлеуметтік дағдылары қалыптасады:
• Отбасы құндылықтары: отбасылық қарым-қатынас, үлкендерді құрметтеу, кішілерге қамқорлық көрсету.
• Ұлттық тәрбие: салт-дәстүрлер, әдет-ғұрыптар, ұлттық құндылықтар отбасында беріледі.
• Әлеуметтік орта: балаға ең алғашқы әлеуметтік орта ретінде отбасында өзіне тиісті орын табуға үйренеді.
Достарыңызбен бөлісу: |
