1. Жалпы тіл білімі пəні: нысаны, мақсаты, міндеттері
«Тіл философиясы» теориясы жəне қалыптастырушы
жүктеу/скачать 1.14 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 45. Тілдердің геналогиялық классификациясы
| 44. «Тіл философиясы» теориясы жəне қалыптастырушы
ғалымдар Тіл- ауқымы кең ұғым. Ауқымы кеңдігі сонша тілдің сыртқы, яғнр антропоөзектік парадигмасынан қарастыратын болсақ, тіл ғылымдағы басқа салалармен тығыз байланыста жəне ол тамыры тереңге жайылған байланыс. Сонау Греция елінен зерттеліп бастаған бір бағыт ол тіл философиясы. Иə, жалпы əлемдік ғылымның тарих қойнауын ақтарар болсақ, Грециядан бастау алып, сол Греция елінің атақты жазушызы Гомердің “Илиада”, “Одиссея” туындыларының мағынасын түсіну мақсатында тіл философиясы қанатын кеңге жайған мəселе болып басталды. Тіл философиясы не деген сұраққа, Гомердің атақты шығармалары не үшін зерттеліп бастады деген сұрақтың жауабы болмақ. Демек, əлемге танымал Греция елінен жарық көрген бұл шығармалардың ішкі мəн-мазмұнын, жеткізген ойын, ұғымын түсіну үшін зерттеліп басталған. Яғни, осы зерттеуден бастау алған бұл ғылым саласы тіл мен философияның байланысын тудырған. Ал тіл мен философия ол тілдің мəнін, шығу тарихын, даму үдерісін, саяси қоғамдағы жалпы қызметін, ерекшелігін, қалыптасу жолдарын, тұлғаның ойы мен санасының байланысын, тілдік формаларды қарастырып зерттейтін сала болып табылады. Бір ерекшелігі, осы ғылымның тарихына көз жүгіртсек түрлі ғылымдардың жарыққа шығуына себепкер болған Греция елінің ғалымдары осы тіл білімі саласын қақ бөліп қарастырған екен, Яғни, ол бірінші философия жағынан, екінші филология жағынан. Осы салада жан-жақты ара-жігін ажыратып қарастырып, онымен қоса түрлі туындылар шығарып, көптеген құнды пікірлерін қалдырып кеткен Грек ғалымдары Шлейхер, Платон, Демокрит, Гумболдьтардың астын сызып айтуға тұрарлық. Осындай сынды грек философтарының ерен еңбегінің арқасында “тіл философиясы” атты ауқымды бағыты тіл білімінде орын тепкен. 45. Тілдердің геналогиялық классификациясы Тілдердің генеологиялық классификациясы олардың шығу тарихына жəне туыстық жағына қарай семьяларға бөліп жіктейді. Мысалы, дүниежүзіндегі тілдер дəл осы классификация бойынша былайша жіктеледі: үндіевропа тілдері, семит-хамит тілдері; кавказ тілдері: фин-угор, түркі тілдері жəне моңғол тілдері; одан кейін қытай-тибет тілдерін айтуға болады. Мəселен, түркі тілдерінің жіктеліміндегі алтай тілдері тобына - түркі тілдес халықтар тілі, өзбек, қазақ, татар, əзербайжан, башқұрт жəне осы секілді т.б. тілдер жатады. Тілдерді туыстық жағынан мұндай классификацияға жіктеу оларды салыстырмалы-тарихи түрде зерттеуге жақсы көмектеседі. жүктеу/скачать 1.14 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|