1 Өңештің бөліктері және функциясы
жүктеу/скачать 57.88 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 26. Ішкі құлақ құрылымы
| 25.Ортаңғы құлақ құрылымы
Ортаңғы құлақ – самай сүйегінің дабыл қуысында орналасқан құлақ бөлігі. Ортаңғы құлақты бір-бірімен буындар және бұлшықеттер арқылы қозғалмалы байланысқан есту сүйекшелері (балғаша, төс, жасымықша, үзеңгіше) мен дабыл жарғағы құрайды. Қалындығы 0,1 мм дабыл жарғағы дабыл қуысын сыртқы құлақтан бөліп тұрады. Ол сыртынан көпқабатты жалпақ эпителиймен қапталған. Дабыл жарғағының негізін жұқа талшықты дәнекер ұлпасының қабаты түзеді. Ішкі бетін жалаң қабат жалпақ эпителий астарлайды. Балғаша сүйекте: тұтқа, мойын және бас бөліктері болады. Балғаша тұтқасы дабыл жарғағына жалғасады. Балғашаның бас бөлігі буын арқылы төс сүйекшесімен байланысады. Төс сүйекшесі: денеден және екі аяқшадан құралған. Оның қысқа аяқшасы дабыл қуысының қабырғасына бекиді, ал ұзын аяқшасы жасымықша сүйекшеге, ол өз кезеңінде буын арқылы үзеңгіше сүйекшемен қозғалмалы байланысады. Үзеңгіше сүйек: бас бөлігінен, аяқшалардан және табаннан тұрады. Оның табаны ішкі құлақтың кіреберіс терезесіндегі жарғаққа жалғасады. Дабыл қуысы есту түтігі арқылы жұтқыншақ қуысымен қатысады. Ортаңғы құлақ сыртқы құлақтың есту жолы арқылы келген ауа толқындарын, дабыл жарғағы мен қозғалмалы есту сүйекшелерінің тербелмелі қозғалыстарының көмегімен, ішкі құлақтағы ұлудың кіреберіс бөлігіне жеткізеді. 26. Ішкі құлақ құрылымы Ішкі құлақ – есту және тепе-тендік сақтау рецепторлары орналасқан құлақ бөлігі. Ол самай сүйектің тастық бөлігінде орналасады, сыртқы сүйектік және оның ішіндегі жарғақтық шытырмандардан құралған. Осы екі шытырман аралығындағы лимфа сұйығын перилимфа деп атайды. Ал жарғақтық шытырман қуысындағы сұйықты эндолимфа дейді. Сүйектік және оның ішіндегі жарғақтық шытырандар үш бөліктен құралған. Олар: кіреберіс үш жартыдөңгелекше өзек және ұлу (иірілімді өзек). Кіреберістің жарғақтық шытырманын бір-бірімен жіңішке эндолимфалық өзекпен жалғасқан сопақ және дөңгелек қапшықтар құрайды. Сопақ қапшық бір-бірімен өзара перпендикулалы жазықтықтарда (сагиттальды, сегментальды және фронтальды) орналасқан үш жарты дөңгелекше жарғақтық өзектермен, ал дөңгелек қапшық қысқа өзек арқылы жарғақтық ұлу өзегімен жалғасады. Бұлардың ішінде эндолимфа сұйығы болады. Есту талдағышының рецепторлары — жарғақтық шытырманның ұлу өзегін бойлай орналасқан иірілімді мүшеде орналасқан. Жарғақтық ұлу өзегі — сүйектік ұлу қуысында болады. Тепе-тендік мүшесінің рецепторлары жарғақтық қапшықтардың ішкі бетіндегі «дақ» деп аталатын дөңесінде және жарғақты жартыдөңгелекше ампуласының ішкі бетіндегі «қырша» деп аталатын дөңестеу жерінде орналасады. Бастың немесе дененің кеңістіктегі өзгеру жағдайы туралы ақпарат осы аталған құрылымдарда түзіледі. жүктеу/скачать 57.88 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|