1 Өндірістік процестерді басқару жүйесі туралы теориялық негіздеме 3
ӨНДІРІСТІК ПРОЦЕСТЕРДІ БАСҚАРУ ЖҮЙЕСІ ТУРАЛЫ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕМЕ
жүктеу/скачать 190.39 Kb.
|
1 ӨНДІРІСТІК ПРОЦЕСТЕРДІ БАСҚАРУ ЖҮЙЕСІ ТУРАЛЫ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕМЕ1.1 Өндірістік процесс және оны ұйымдастыру мен басқарудың негізгі принциптеріӨндіріс процесі - бұл кәсіпорында өнім өндіруге қажетті адамдар мен құралдардың барлық әрекеттерінің жиынтығы. Өндіріс процесі келесі компоненттерден тұрады: Бұл технологиялық процестер, оның барысында өнімнің геометриялық формалары, өлшемдері мен физика-химиялық қасиеттері өзгереді; Көмекші - бұл негізгі процестердің үздіксіз өтуін қамтамасыз ететін процестер. Мысалы құралдар мен жабдықтарды жасау және жөндеу; жабдықты жөндеу; энергияның барлық түрлерімен қамтамасыз ету (электр, жылу, бу, су, Сығылған ауа және т. б.); қызмет көрсету - бұл негізгі және қосалқы процестерге қызмет көрсетумен байланысты және өнімді жасамайтын процестер (сақтау, тасымалдау, техникалық бақылау және т.б.). ақпараттық - бұл өндірістік процесті ақпараттық қамтамасыз етумен байланысты процестер (материалдардың, энергияның, материалдық құралдардың, дайын өнімнің шығынын есепке алу, процестің барысы, жабдықтың тозуы, жөндеу және ауыстыру туралы ақпарат, нарықтық конъюнктураны, қажетті жұмыс күшін есепке алу және т. б.) [1]. Өндірісті басқару жүйесі кәсіпорынды технологиялық, дискретті және аралас өндіріс түрлеріне арналған функционалды мүмкіндіктердің толық жиынтығымен қамтамасыз етеді. Кәсіпорынның бастапқы материалдардан бастап түпкілікті өнімге дейінгі барлық өндірістік процестерін оңтайландыруға мүмкіндік береді; бір мезгілде өндірістердің әртүрлі типтерін және өндірістің барлық типтерін бірыңғай жоспарлауға және басқаруға мүмкіндік береді; үздіксіз жетілдіруге, шығындарды қысқартуға ықпал етеді; дайындалатын өнімнің стандарттар мен заңнамаға сәйкестігін қамтамасыз етеді. Пайдаланушылардың қажеттіліктеріне тез бейімделеді, бұл оларға өндірістік процесті жоспарлау мен басқарудың ең жақсы үйлесімін таңдауға мүмкіндік береді. Өндірістің аралас түрімен жүйе өндірістің барлық түрлерін бір уақытта басқаруға және кешенді біртұтас жоспарлауды жүзеге асыруға мүмкіндік береді. Кез келген міндеттерді шешуге мүмкіндік береді, мысалы, өнім туралы деректерді басқаруды жүргізуге(аралық тораптар мен құрамалардан бастап дайын өнімге дейін бұйымдарды өндіру кезінде қажетті барлық ақпаратты бақылауға), болжамдар жасауға, қуаттарға қажеттілікті жоспарлауға , өзіндік құнның есебін жүргізуге, сапаны бақылауды жүзеге асыруға, цехтық басқаруды жүзеге асыруға, жабдыққа техникалық қызмет көрсетуді басқаруға мүмкіндік береді. Өндірістік процестер келесі түрлерге бөлінеді: - негізгі; - қосалқы; - қызмет көрсететін. Негізгі өндірістік процестер - бұл еңбек объектілерінің формалары, өлшемдері, қасиеттері, ішкі құрылымы тікелей өзгеріп, оларды дайын өнімге айналдыратын процестер. Мысалы, цемент өндірісінде шикізат өндіру, шлам дайындау, клинкерді күйдіру және ұнтақтау; шихта дайындау, шыны массасын пісіру, шыны өндірісінде күйдіру. Құрылыс материалдары кәсіпорындары қызметінің нәтижесі цемент, асбест-цемент бұйымдары, гипс қалқандары, ағаш бұйымдары, бетон конструкциялары, қыш бұйымдар, силикат кірпіш, тротуар плиткалары, терезе әйнегі, шыны ыдыс, іргетас блоктары, жабын плиталары және құрастырмалы темірбетон бұйымдарының басқа да түрлері болып табылады [2]. Қосалқы өндірістік процестерге негізгі өндірістік процестің қалыпты жүруіне жағдай жасайтын процестер жатады, олардың нәтижелері тікелей негізгі процестерде немесе олардың үздіксіз және тиімді жүзеге асырылуын қамтамасыз ету үшін қолданылады. Мұндай процестердің мысалдары-құралдарды, құрылғыларды, штамптарды, өз өндірісін механикаландыру және автоматтандыру құралдарын, Жабдықты жөндеуге арналған қосалқы бөлшектерді дайындау, кәсіпорында энергияның барлық түрлерін өндіру, сонымен қатар жабдықты жөндеуге байланысты процестер, машиналар үшін Сығылған ауа алу және басқа процестер. Өндірістік процестерге қызмет көрсету-бұл Негізгі және қосалқы өндірістік процестерді жүзеге асыру үшін қажетті қызмет көрсету процестері. Мысалы, өнімнің сапасын техникалық бақылау, шикізатты, материалдар мен бұйымдарды сақтау және тасымалдау. Негізгі, көмекші және қызмет көрсететін өндірістік процестер даму мен жетілдірудің әртүрлі тенденцияларына ие. Осылайша, көптеген қосалқы өндірістік процестерді мамандандырылған кәсіпорындарға беруге болады, бұл көп жағдайда оларды экономикалық тұрғыдан тиімді өндіруді қамтамасыз етеді. Негізгі және қосалқы процестерді механикаландыру мен автоматтандыру деңгейінің жоғарылауымен қызмет көрсету процестері біртіндеп негізгі өндірістің ажырамас бөлігіне айналады, автоматтандырылған және әсіресе икемді автоматтандырылған өндірістерде ұйымдастырушылық рөл атқарады. Негізгі және кейбір жағдайларда қосалқы өндірістік процестер әртүрлі кезеңдерде (немесе фазаларда) жүреді [3]. жүктеу/скачать 190.39 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|