1. Ясауидің әкесі Ибраһим шайық пен анасы Қарашаш туралы айтыңыз
Абылай хан Уәли сұлтан ұлы баяндаңыз
жүктеу/скачать 181.56 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Бөкей хан Барақ хан ұлы баяндаңыз
| Абылай хан Уәли сұлтан ұлы баяндаңыз
Әбілфейіз хан Әбілмәмбет хан ұлы баяндаңыз Тәуке хан Әбілмәмбет хан ұлы баяндаңыз Есім хан Сәмеке хан ұлы баяндаңыз Болат хан Әбілмәмбет хан ұлы баяндаңыз Тоғай хан Қарабас сұлтан ұлы баяндаңыз Түркістан қаласына билік жүргізген қазақ ханы. Туылған жылы белгісіз, қайтыс болған жылы – 1826 жыл. Тоғай хан Қазақ хандығының негізін қалаған Жәнібек ханның тоғызыншы ұлы Жәдіктен тарайтын әулетке жатады. Тоғай ханның әкесі XVIII ғасырдың соңғы ширегінде қоңырат тайпаларын басқарған Қарабас Мұхаммед сұлтан. Тоғай ханның әмірі Түркістан қаласымен қатар оның айналасындағы елдімекендерге, Ұлы жүздің сарыүйсін тайпасының бір бөлігіне және Орта жүздің қоңыраттарына жүрді. 1816 жылы кенеттен соғыс бастаған Қоқан хандығының әскеріне Тоғай хан қатты қарсылық көрсеткен деген пікір бар (Ерофеева, 1997: 87,129). Қоқандықтар Түркістанды жаулап алғанда қала қатты өртенген деген пікір әдебиетте кездеседі. Тоғай хан Бұқара әмірінен көмекке әскер алса да Түркістан қаласын қайтара алмаған, Түркістан қаласынан қуылғанымен қоңыраттарға хан болып қала берген. Бөкей хан Барақ хан ұлы баяндаңыз Бөкей Барақұлы шамамен 1737 жылы дүниеге келген қазақ сұлтаны, ханы. Барақ ханның баласы, Тұрсын ханның немересі. ХХ ғасырдың басындағы қазақ зиялыларының бірі Əлихан Бөкейхановтың төртінші атасы болып келеді. 1749 жылы Бөкей әкесінің тапсыруымен өзінің төлеңгіттерімен бірге Түркістан аймағынан Солтүстік – Шығыс Қазақстан өңіріне қоныс аударып, қаракесектің бигелді аталығына сұлтан болып сайланды (Исмурзин, 2006: 42). XVIII ғасырдың 50-жылдарының басында Коряков бекінісі (қазіргі Павлодар қаласы) маңын қоныстанып, Орта жүз қазақтарының жоңғар басқыншыларына қарсы шайқасына қатысты. Бөкей XVIII ғасырдың 80–90-жылдарында Ресейден Орта Азияға бағытталған сауда керуендерінің қазақ даласы арқылы өтуіне, сауда жолы торабын Петропавлдан Ямышев бекінісіне ауыстыруға атсалысты. Осы мақсатта Бөкей 1785 жылы атақты би Сарыбағыш Атаке батыр басшылығымен Ресейде болған бірінші қырғыз елшілігіне белсенді түрде қолдау көрсетті. 1786 жылдың 2 тамызы мен 1787 жылдың қаңтары аралығында Бөкейдің тапсыруымен құрамында баласы Батыр сұлтан, 2 старшын мен 2 төлеңгіті бар қазақ өкілдігі XVIII ғасырдың 90-жылдарының басында Ташкент билеушісі Жүнісқожамен тығыз қарым-қатынаста болып, одан 1740–1750 жылдары әкесі Барақ ханның иелігінде болған Иқан қонысын қайтарып алады. Осыдан кейін Түркістан өңірі Бұхар хандығының қол астына өткенге дейін Бөкейдің қысқы ордасы болды. Бөкей 1816 жылы Орта жүздегі қаракесек, төртуыл руларына Уәли ханмен бірге билік жүргізді. 1817 жылы маусымда Коряков бекінісінен 180 шақырым жердегі Жайылма өзенінің бойында хан болып жарияланды (Ерофеева, 1997: 133). 1819 жылға дейін билік құрып, Түркістанға жерленеді (Қазақ хандары, жүктеу/скачать 181.56 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|