Нәтижені өндеу: №1,5,7 сұрақтарға «жоқ» деп жауап берсеңіз, ал басқаларға «иә» десеңіз – 1 ұпайдан қойыңыз. Егер сұрақтарға шынайы түрде жауап берсеңіз, ұпайларды санаған соң келесі ұсынысты қараңыз:
0-3 ұпай: сіздің коммуникативті бақылауыңыз төмен деңгейде орналасқан және сіз жағдайға байланысты оны өзгерткіңіз келмейді. Қарым-қатынаста сіз шынайы ашылып, өзіңізді көрсетуге қабілетіңіз бар. Кейбір адамдар тік мінезіңіздің салдарынан сізді «ыңғайсыз адам» деп санайды.
4-6: сіздің коммуникативті бақылауыңыз орта деңгейде. Сіз шыншылсыз, бірақ эмоционалды көріністерде ұстамдысыз. Айналадағылардың іс-әрекетімен сіздің санасып отырғаныңыз жөн болады.
7-10: сіздің коммуникативті бақылауыңыз жоғары деңгейде. Сіз әрбір кейіпке оңай кіресіз. Жағдайлардың өзгеруіне және оның басқаларға әсерін болжай аласыз. Қарым-қатынаста икемдісіз.
IX - апта бойынша орындалатын тапсырмалар
Кәсiби өсудегі кедергiлер, оларды болдырмау және жеңу жолдарына тренингтік жаттығулар кешені.
Кәсіби эмоциялық қажу синдромы туралы презентация
"Кәсіби денсаулықты сақтау" арналған психодиагностикалық тест жүргізу жіне интерпретациялау
Қарым қатынастағы психологиялық кедергілер және оларды жеңу" тренингтер Топта талқылау
Кедергі дегеніміз
не?
Кедергі – адамның тіршілік әрекетінің көріністерін шектеу, оның қажеттіліктерін
қанағаттандыруға жол бермеу үшін бъектінің қасиеттерін көрсететін
психологиялық құбылыс (сезімдер,тәжірибе, бейнелер, түсініктер және т.б.
түрінде ұсынылған).
Психологиялық кедергілердің функциялары:
◇тұрақтандыру (қозғалысты тоқтату, оған
статикалық беру);
◇түзетулер (кедергіге тап болғаннан кейін
қозғалыс бағытын өзгертеді);
◇қуаттандыру (қозғалыс энергиясы оны ұстап
тұрған тосқауылдың әсерінен жинақталады);
◇мөлшерлеу (доза қозғалысына кедергілер, оның
өлшемін анықтау);
◇жұмылдыру (кедергіге тап болған тірі ағзалар
кедергілерді жеңу үшін өз күштерін және басқа
ресурстарын жұмылдырады);
◇даму (бірнеше рет жұмылдыру кезінде
организмдерде болатын өзгерістер бекітіледі, бұл
тірі жүйенің функционалдығын арттырады, оған
жаңа сапа береді);
◇тежеу (кедергі қозғалысты баяулатады,
белсенділікті тежейді);
◇басу (организмнің өмірлік белсенділігін, оның сұраныстарын үнемі блоктайды, тосқауыл оның
функционалдығын әлсіретеді және бұзады)
Психологиялық кедергілердің түрлері: дағдарыстар кәсіби дамутұлғалық;
тұлғаның жеке психологиялық қасиеттері (қаттылық, төмен төзімділік,
агрессивтілік және т.б.); кәсіби психологиялық денсаулықтыңнашарлауы;
кәсіби жойылу.
Тұлғаның кәсіби дамуының дағдарыстары –қызмет субъектісін түбегейлі қайта
құрумен, қызметтің өзіндегі өзгерістермен жүретін өмірдің қысқа кезеңдері.Кәсіби
даму дағдарыстарының белгілеріне орындалатын іс-әрекеттегі мағынаның
жоғалуы; жаңа сезімнің жоғалуы; дамудың тоқтауының субъективті сезімі; жұмысқа
қатысты жағымсыз эмоциялардың басым болуы; тітіркену немесе апатия жатады.
Бұған мынандай жағдайлар себеп бола алады:
- өзгерістен қорқу, жайлылық аймағынан шыға алмау;
-ештеңе шықпайды деп санау;
-жаңа жұмысты бастау барысында өзінің алдыңғы жұмысындағы статусын жоғалтып
алудан қорқу;
-адамдардың ойлары мен белгісіздіктен қорқу.
Алайда кәсіби өсу барысындағы дағдарыстан шығудың жолдары бар:
- Өзіңіздің қорқынышыңызды мойындаңыз және қандай да бір сізге қолайлы түрде
- оны қағазда сипаттаңыз, жазба құралында қорқыныш сипаттамасын жазыңыз;
- Қорқыныштың «көзіне қарау» және оқиғалардың дамуының ең жағымсыз
сценарийін қайта қарау , шығындар шынымен де қайғылы және түзетілмейтіндей
ме? Мұндай жағдай орын алса, не істейсіз? Тіпті ең қорқыныштысы, бірінші кезекте,
шешім әрдайым табылатына сеніңіз;
- Қажетті өзгертулерге қарай кем дегенде 3 шағын әрекеттер жасап отырыңыз;
Кәсіби сәйкестілік дағдарысы. Бұны кәсіби таңдау дағдарысы деп те атайды. Алғашқы
кәсіби дағдарыс тіпті кәсіптік білім беру сатысында (университетте, колледжде оқыған
кезде) де болуы мүмкін, бұл кәсіби білім мен оқытуға қанағаттанбау, сондай-ақ мектеп пен
студенттік өмірге бейімделудегі қиындықтармен байланысты. Жеке академиялық пәндерден
қанағаттанбау бар, кәсіби таңдаудың дұрыстығына күмән туады, оқуға деген
қызығушылық төмендейді. Студент өз таңдауының дұрыстығын ойластыра бастайды.
Жастарда таңдап алынған мамандықты алудытоқтату (көбінесе таза, сырттай, кейде кездейсоқ)
мамандығының күшін жоюды талап етеді.
Эмоционалды күйзеліс синдромы кәсіби қызметпен
тікелей байланысты. Эмульсиялық күйзеліс синдромы туралы тұжырымдама 1974 жылы
американдық психиатр Др. Фриденбергтіңпсихологиялық терминологиясына енгізілді. Бұл
термин орыс тіліне «эмоционалды жану» немесе «кәсіби күйіп қалу» ретінде аударылады.
Эмоционалды күйдіру - бұл белгілі бір қызметтүріне байланысты стресстік тұлғалардың қысымына ұзақ уақыт болғанда пайда болатын психологиялық қорғаныс механизмі.
Бұлсиндромға кез-келген мамандықтың маманы жатады.
Эмоциялық күйіктердің белгілері келесідей көрінеді:
◇жұмысқа бей-жайсыздық, эмоционалды сарқылу
және сарқылу сезімі, яғни, адам бұрынғыдай
жұмыс істемейді;
◇ адамсыздандыру - әріптестеріне, бағынатын
адамдарына, басшыларына, адамдармен жұмыс
істеу керек адамдарға теріс қатынасты;
◇теріс өзін-өзі қабылдау
- кәсіптік қанағаттанбаушылық, кәсібилік, шеберліктіңболмауы;
◇иесіздендіру, яғни, өз іс-әрекетін басқару мүмкін
емес екенін сезіну;
◇ өмір сүру сапасының нашарлауы және басқа
ықтимал көріністер.
Эмоциялық күйіктердің себептері
Эмоциялық күйзелудің себептері басқаша болуы мүмкін.Олар екі негізгі топқа бөлінеді - ресми міндеттергеқатысты объективті, субъективті, жеке басына, жасына,өмірлік құндылықтарға байланысты.Эмоционалды күйзелудің субъективті себептері арнайысенім, психологиялық қорғаныс, жұмысқа қатынасы,
әріптестермен қарым-қатынас болуы мүмкін. Бұльолардың жұмысының нәтижелеріне, жоғары адамгершілік қағидаларына және жанқиярлыққа бейімділікке қойылатын талаптарды асып түсіруі мүмкін.Белсенді себептерге байланысты жұмыс жүктемесінің жоғарылауы, өз міндеттерін дұрыс емес немесе
жеткіліксіз түсінуі, сондай-ақ дұрыс емес психологиялық
қолдау көрсету.
Эмоциялық күйзелісті емдеу және алдын алу
Басшы:жауапкершілікті айқын және нақты таратады;
қызметкерлер арасындағы қарым-қатынас сипаттамаларын қадағалау;
дәстүрлерді дамыту;
құрылымдау жұмысы;
Эмоциялық күйіп қалудың алдын алу бойынша жаттығулар
жүктемені оңтайландыру;
қызметкерлерге көмек көрсету және қолдау.
Эмоциялық күйзеліс синдромы, ұзақ және ауыр емделу, эмоционалдық күйзелісті болдырмау үшн
әртүрлі жаттығулар жасау арқылы алдын алуға болады, мысалы, командамызға сенім артуға,
жақсы ниет пен бір-бірін қабылдауға, басқаларды оң қабылдауға дағдыларды қалыптастыруға,
сондай-ақ өзін-өзі қабылдау.
Түрлі халықтық құралдармен емделуге болатын эмоционалды күйзеліс жоғарыда көрсетілген
жаттығулар арқылы толығымен жойылуы мүмкін. Табиғи тыныс алу агенттері көп: мелисса шайы,
анау инфузиясы, ванна мен сауналар, релаксациялық сессиялар, тыныс алу гимнастикасы.
https://www.canva.com/design/DAGCwprPuIs/MEMM87DxQhzS1OAKHwHReA/edit?utm_content=DAGCwprPuIs&utm_campaign=designshare&utm_medium=link2&utm_source=sharebutton
Салауатты өмір салты деген ұғымды қалай түсінесіз? Сіз денсаулық заңдылығына бағынасыз ба? Қалай тамақтанасыз? Жалпы сіз қандай адамсыз? Бұл сұрақтарға жауап іздеу үшін төмендегі нұсқалардан өзіңізге жақынын белгілеп отырыңыз.
1. Жастыққа басым тисе, ұйқыға кетемін.
2. Оятқыштың даусын естіген бойда, уақытын кейінге шегеріп қоямын.
3. Менің ұйқым қанған жоқ, құрыған дүние құрып кетсін: ұйықтаймын.
4. Күн тәртібіне байланысты өз уақытында жатып, өз уақытында тұрамын. Артық ұйқыға уақыт жоқ!
ІІ.
1. Мен өз жұмысымнан ләззат аламын!
2. Маған қандай жұмысты берсеңіз де, шыр айналдырамын!
3. Менің құрбыларым қандай бақытты еді?!
4. Мен достарыммен мақтанамын!
ІІІ.
1. Мен жиі сөзге келемін.
2.Менің көңіл-күйім тез түседі, бірақ шәйі орамал кепкенше.
3. Күнде өзімді қуантуға тырысамын!
4. Өмірде мұң мен қуаныш қатар жүру керек. Онсыз болмайды.
IV.
1. Аптасына бір рет болса да фитнеспен шұғылданамын.
2. Жаттығу жасамаймын. Онсыз да жүмыста да, үйде де физикалық күш көп жұмсаймын.
3. Мен жеделсатымен көтерілмеймін. Жаяу жүру керек.
4. Таңғы жаттығусыз далаға шықпаймын. Көшеде жаяу жүріп, жұмыста жаттығу жасаймын.
V.
1. Айына 6 рет ет қосылған тағам жеймін.
2. Дәрумендер қабылдап жүрмін.
3. Мен үшін тамақтың құрамында не бары қызық емес, бастысы дәмді болсын!
4. Майлы, тәтті, тұзды тағамдардан қашамын.
VI.
1. Суық тисе, басым ауырса, өзімді жайсыз сезінсем, халық еміне жүгінемін.
2. Жылына екі рет дәрігерге қаралып тұрамын.
3. Бір жерім сыр берсе, дереу «103-ке» қоңырау шаламын.
4. Менің денсаулығым жақсы: уақытында тамақтанып, уақытында дәрі қабылдап тұрамын.
VII.
1. Күнде бір уақыт өзіме демалыс жариялаймын.
2. Көптен бері демалыс алмап едім, бірақ ол туралы күнде ойлаймын.
3. Маған демалыс керек емес, – жұмыс кезінде демаламын.
4. Демалысқа жиі шығамын.
VIII.
1. Қала сыртында демалған ұнайды: бақша суарып, таза ауада серіккенге не жетсін?!
2. Жағажайда жатып, суға түсіп тыныққан ұнайды.
3. Демалыста бәріне үлгеруім керек: сауда жасап, саяхаттап, суға түсіп демаламын.
4. Демалысымның көп күні үй тірлігімен жоқ болып кетеді.
IX.
1.Жұмысымды жиі ауыстырамын.
2.Мен балалық шақтағы достарыммен әлі де араласамын.
3. Үй жиһаздарын ауыстырғанды ұнатамын.
4. Мен ұялы телефонды бір маркадан сатып аламын.
X.
1. Өзімді басқа қырымнан танығым келеді.
2. Өмірлік жоспарымды құрдым, ол іске аспай қалса, жаңа жоспар құрамын, қалайда мақсатыма жетуім керек.
3. Үлкен мәселе туындаса, мен үшін шешілмейтіндей болып тұрады.
4. Мансап жолында биікке көтерілгім келеді.
XI.
1. Жұмыстағы күн тәртібім маған ұнайды.
2. Өз еркіммен жүргенді ұнатамын, бірақ жұмыстың аты – жұмыс.
3. Жұмысқа бір уақытта келе алмаймын, бірде ел соңында келемін, бірде жұмыстың есігін мен ашамын.
4. Жұмыс уақытында тек жұмыспен айналысамын: 9.00-де келіп, 18.00-де шығып кетемін.
XII.
1. Ешқашан қарызға ақша алмаймын.
2. Несие алғанды жек көремін, бірақ жағдай талап еткен соң, аламын.
3. Айлыққа дейін ақшамды жеткіземін, тіпті артылып қалады.
4. Ақша көп болған сайын, соғұрлым жетпей кетеді екен.
XIII.
1. Әріптестерімді қатты жақсы көремін.
2. Жұмыс барысында мәселе туындаса ғана әріптестеріміздің басы қосылады.
3. Менің жұмыс орнымда қарға қарғаның көзін шұқиды.
4. Жұмыс – жұмыс, достық – достық.
Мына жауаптарға 10 ұпай: I-4; II-2; III-3; IV-1; V-2; VI-2; VII-4; IX-2; XI-4; XII-3; XIII-1.
Мына жауаптарға 5 ұпай: I-1; II-1,4; III-4; IV-3,4; V-1,4; VI-1,4; VII-1; VIII-1,2; IX-3,4; XI-1, XII-1; XIII-2,4.
Мына жауаптарға 1 ұпай: I-3; III-2; VI-3; VII-2; VIII-3; X-3,4; XI-3; XII-2,4.
Мына жауаптарға 0 ұпай: I-2; II-3; III-1; IV-2; V-3; VI-3; VII-3; VIII-4; IX-1; XI-2; XIII-3.
Достарыңызбен бөлісу: |