3. Сабақ түрі: тәжірибелік


Зат есімнің сөздік формасы



бет7/40
Дата06.11.2023
өлшемі7.69 Mb.
#482488
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   40
Әд.-өңд.-лат.т-Мейірбике-2-курс-лат.т

Зат есімнің сөздік формасы
Латын тілінің сөздік формасы, яғни сөздікте жазылу түрі 3 компоненттен тұрады:

  1. Сөз атау септігінің жекеше түрінде жазылады

  2. Ілік септігінің жалғауы жазылады

  3. Тегінің белгісі көрсетіледі m – masculinum, f – femininum, n – neutrum.

Сөздік формадағы ілік септігі жекеше түрінің жалғауына қарап, қай септеуде тұрғандығын анықтауға болады.
Мысалы, pasta, ae f –сығынды – 1септеу
succus, i m - шырын – 2септеу
decoctum, i n – қайнатпа – 2септеу
dosis, is f - мөлшер – 3септеу
auris, is n - құлақ – 3септеу
fructus, us m – жеміс – 4септеу
species, ei f – жинақ – 5 септеу
Бір буынды сөздерде ілік септігінің сөзі толығымен жазылады
Мысалы, os, ossis n – сүйек
pes, pedis m – аяқ басы


Зат есімнің негізін анықтау
Зат есімнің негізін анықтау үшін, ілік септігінің жекеше түрінің жалғауын алып тастайды.
Мысалы, tincturа, ae f – тұндырма; негізі – tinctur -
globulus, i m – шар тәрізді; негізі –globul -
os, oris n – ауыз; негізі – or
Көптеген 3 септеу зат есімдердің сөздік формасында ілік септігі жекеше түрінің – is жалғауының алдында негіздің бір бөлігі көрсетіледі.
Мысалы,: articulatio, onis f – буын
негізі articulation –
cortex, icis m – қабық
негізі cortic-
corpus, oris n – дене
негізі corpor-


Зат есімнің тегін анықтау


Зат есімнің грамматикалық тегін атау септігі жекеше түрінің жалғауы арқылы анықталады.
us жалғауына аяқталса, ер тегі, –a жалғауына аяқталса әйел тегі, –um, –en – орта тек.
ocŭlus, i m – көз
vena, ae f – көктамыр


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   40




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет