А 31Айсин М. Ж., Алиева Г. К. Жануарлар морфологиясы. Қостанай: А. Байтұрсынов атындағы ҚМУ, 2016. – 237 бет



Pdf көрінісі
бет11/162
Дата05.02.2024
өлшемі6.78 Mb.
#490901
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   162
aisin m g, alieva g k ganuarlar morfologiysj

7- сурет. Құйымшақ омыртқасы. А – жылқы; Б – ит; В – ірі қара мал; Г – 
шошқа. 1 – омыртқа басы, 2 – буын өсінділері, 3 – орталық жота, 4 – шеткі 
бөлімі, 4 
1
- қаңаттары, 5 – құлақша беті, 6 – дорсальды құйымшақ тесіктері, 7 – 
бүйірлік құйымшақ жотасы, 8 –краниальды буынды өсінді. 
Ерекшеліктері:жылқыларда үстіндегі қылтықты өсінділер бірге оңашаланып 
орналасқан, бос ұштары жуан, кейбір кезде екіге бөлінген. Құйымшақ сүйегінің 
қанаттары үш қырлы пирамида тәріздес болып келеді. Краниальды буын 
өсінділері жақсы дамыған. Шошқаларда қылтықты өсінділері жоқ, доға аралық 
тесігі үлкен. Құйымшақ омыртқасы жарты жыл жасында бірге тұтасып өсіп 
кетеді. Иттерде қылтықты өсінділері сүйектің негізінде бірге қосылып 
тұтастанады. 6 ай жасында омыртқалары бірге тұтасып өсіп кетеді.


19 
Құйрық омыртқалары 
Құйрық омыртқасы - vertebrae caudalis. Әртүрлі үй жануарларында бірдей емес 
дәрежеде қысқартылған, сондықтан ол құйрықтың сипаттамасы мен қызметіне 
байланысты болады. Қылтықты және доғалы өсінділер тек алдыңғы 5 
омыртқада сақталды. Қалған омыртқадан тек денесі мен төмпешіктер қалды. 
Кейбір жануарлардың (күйіс қайыратын және иттер) бірінші 3-5 омыртқасында 
гемальды өсінділер - arcus haemalis кездеседі, осы каналдан ортаңғы құйрық 
артериясы өтеді. Әртүрлі жануарларда құйрық омыртқа саны: сиырларда 18-20, 
жылқыларда 18-20, шошқаларда 20-23 және иттерде 20-23 болып келеді. 
Ерекшеліктері: Жылқыларда құйрықтары қысқа, омыртқалары өте қысқа
шомбал, цилиндр тәріздес, дененің ені оның ұзындығына тең. Ірі қара малда 
құйрығы ұзын, омыртқалары сәл ұзындау. Шошқаларда алдыңғы 5-6 
омыртқалары ұзын, денелері дорсо-ветральды түрде қысылған, ал қалғандары 
цилиндр тәріздес болып келеді. Иттерде құйрығы салыстырмалы түрде жақсы 
дамыған омыртқалардан тұрады. Бірінші 5-6 омыртқаларда жоталық өсінді біз 
тәрізденіп, каудальды бағытта майысқан. Каудальды және краниальды буын 
өсінділері сақталады. Көлденен - қабырға өсінділері үлкен.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   162




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет