А 31Айсин М. Ж., Алиева Г. К. Жануарлар морфологиясы. Қостанай: А. Байтұрсынов атындағы ҚМУ, 2016. – 237 бет



Pdf көрінісі
бет87/162
Дата05.02.2024
өлшемі6.78 Mb.
#490901
1   ...   83   84   85   86   87   88   89   90   ...   162
aisin m g, alieva g k ganuarlar morfologiysj

45 - суретӨкпе 
Ірі бронхтар арқылы ауа өкпе бөліктеріне өтеді. Сондықтан, олардың 
саны өкпе бөліктерінің санына сәйкес келеді. Ірі бронхтың қабырғасы да, ішкі 
кілегейлі, ортаңғы етті және сыртқы адвентиция қабықтарынан тұрады. 
Кеңірдек пен негізгі бронхтардың кілегейлі қабықтары үш қабаттан: 
эпителийден, өзіндік тақташадан және кілегейлі асты негізден тұратыны белгілі 
Ал ірі бронхтың кілегейлі қабығында, өзіндік тақташа мен кілегейлі асты негіз 
қабаттарының аралығында біріңғай саласы ет ұлпасынан құралған етті тақташа 
пайда болады.
Орта бронхтар өкпе бөліктерінің паренхимасы ішінде орналасады. 
Олардың қабырғаларының құрылысы ірі бронхтар қабырғалар құрылысына 
ұқсас.
Кіші бронхтардың қабырғаларында талшықты-шеміршекті қабық 
болмайды. Олардың қабырғалары кілегейлі қабықтан және адвентициядан 
тұрады.
Адвентиция – борпылдақ дәнекер ұлпасы. 


142 
Альвеолалардың қабырғасы арқылы ауа мен қанның арасындағ газ 
алмасу процесі жүреді. Альвеолалардың қабырғасын негіздік жарғақта 
орналасқан тым жұқа бірқабатты жалпақ тыныс алу (респираторлары) 
эпителийі астарлайды.
Көкірек перде (плевра) — pleura — бұл кеуде қуысының қабырғасы мен 
өкпені жабатын сірлі қабық. Көкірек перденің жапырақтарын қабырғаға жақын 
және орта қабырға деп ажыратады. Көкірек перденің қабырғаға жақын 
жапырағын — pleura parietalis—деп атайды. Ол кеуде қуысының ішкі 
қабырғасын толықтай жабады, сондықтан қабырғадағы қабатын, қабырғалық 
перде — pleura costalis; ал диафрагмадағыны — диафрагмалық перде —pleura
diaphragmalis дейді. Өкпе пердесінен гөрі, қабырғалық пердеде сезімтал 
рецепторлар өте көп. Осыдан, көкірек перде қабынған уақытта ауру пайда 
болады.
Кеуде қуысының оң және сол жақ қабырғаларының қабырғаға жақын перде
кеуде омыртқасынан кеуде сүйегіне дейін түскенде - кеуде қуысының орташа 
қалқа түзеді. Осыдан оның атауы орташа қабырғалы перде деп аталды — pleura 
mediastinalis. 
Орташа қабырғалық перде бронхыдан өтіп, өкпеге барады, оны өзімен 
толықтай жабады да – өкпе пердесі деп атауға ие болды — pleura pulmonalis. 
Перденің париетальды және өкпелі жапырақтары арасында жұпты перделі қуыс 
орналасқан - cavum pleurale, оның құрамында сірлі қабық торшаларымен 
бөлінетін аз ғана мөлшерде сірлі сұйықтық бар — liquor pleurale. Сірлі 
сұйықтық Тыныс алу уақытында, сірлі сұйықтық өкпе перденің қабырғаға 
жақын пердеге үйкелесуін жеңілдетеді. Ересек жануарлардың перде қуысының 
оң және сол жақтары орташа қабырғалық тесік арқылы жүрек артында бір-
бірімен қатынасады. Орташа қабырғалық — mediastinum — кеуде фасцияның 
ішкі жапырағы мен орташа қабырғалық перде жапырағымен қалыптасады. 
Орташа қабырғалықта өңеш, кеңірдек, тамыр және жүйке орналасады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   83   84   85   86   87   88   89   90   ...   162




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет