А. М. Турлыбаева, М. С. Москальцева, А. С. Хажиякпарова, Ю. С. Махмутова жалпы геология
Эффузивті жыныстардың құрылымдары
жүктеу/скачать 2.9 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 1.5.2. Шөгінді тау жыныстардың құрылымы мен түзілімі Құрылымдар
- Түзілімдер
| Эффузивті жыныстардың құрылымдары:
1. Жартылай кристаллды. 2. Шынылы (гиалинді). 3. Афанитті – аса жіңішке кристаллды тығыз жыныстар жəне олар кристаллды-түйіршікті құрылысқа ие. 4. Порфирлі – сеппелер жасырын кристаллды немесе шынылы массалардың арасында шашыраңқы орналасады. 5. Витрофирлі немесе шынылы – микролиттердің саны аз болған кезде жəне шынының басым болған кезінде пайда болады. Микролиттер (минералдардың ұрықтары) шыныда əртүрлі санында кездеседі. Түзілімдер: 1. Массивті – толық кристаллды, түйіршікті жыныстарға сипатты. 2. Ағынды (флюидалды) – атылған жыныстарға сипатты. 3. Бадам тəрізді – қуыстардың болу нəтижесінде пайда болады, осы қуыстар кальцитпен, цеолитпен жəне басқа минералдармен толтырылады. 4. Такситті (шлирлі) – минералды жиналуының орналасуы жеке дақтардың түрінде пайда болады. 5. Кеуекті – жыныстарда кеуектердің болуымен сипатталады, олар эффузивті жыныстар қатаю кезінде газдардың бөліну нəтижесінде пайда болады. 1.5.2. Шөгінді тау жыныстардың құрылымы мен түзілімі Құрылымдар: 1. Пайда болуы түйіртпекті жыныстар – қатты түйіртпекті (псефитті), құмды (псаммитті), құмайтты, сазды (пелитті), араласқан. Түйіртпектердің (кесектердің) мөлшерімен сипатталады. 2. Пайда болуы химиялық жыныстар – түйіршіктердің мөлшері бойынша: ірі кристаллды (>1,0мм), орта кристаллды (1-0,1мм), жасырын кристаллды (0,1-0,01мм), пелитоморфты (<0,01мм). 3. Пайда болуы органикалық жыныстар - биоморфты (жақсы сақталған ағзалар байқалады), детритусты (ағзалардың қаңқалардың кесектері байқалса). Шөгінді тау жыныстардың құрылымында маңызды рөлді цемент атқарады жəне ол жыныстың түйіршіктерімен қарым-қатынасын көрсетеді. Құрамы бойынша цементтің келесі түрлері болады: ізбестасты, сазды, кварцты, əктасты (немесе мергельді), глауконитті, битумдалған, темірлі жəне т.б. 31 Түзілімдер: 1. Кебу жарықшқтары, жаңбырдың тамшы іздері, ағыстың, соқпа толқынның, иірілімдердің белгілері. Осы түзілімдер пайда болуына қолайлы жағдайлар қажет жəне ең бастысы - жылдам жиналу. 2. Қабатты – жыныстардың бір-бірімен алмасуында, олар бір-бірінен түйіршіктердің мөлшері бойынша, бояулары жəне басқа белгілері бойынша ажыратылады. 3. Домалақты – қисық жазықтықтар бойынша бөлінудің нəтижесінде пайда болады. жүктеу/скачать 2.9 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|