101
бөлігін тұз қышқылында ерітіп, шайқаса, көп тұнба береді жəне
балшық
тұнбаларын түзеді. Саздың иісіне тəн.
Айырмашылық белгілері: мергельде тығыз,
топырақты құрылым
сипатты, тұз қышқылымен əрекеттесуі, сазды иіс.
Пайда болуы: мергельдің шөгілуі теңіздер мен көлдерде өтеді.
Ізбестасты жəне сазды тұңбалар бірге шөгілген кезде пайда болады.
Қолдануы: цемент өнеркəсібінде мергель қолданылады жəне ауыл
шаруашылығында тыңайтқыш ретінде.
Кенорындары: Кавказда Черноморск жағалауында, осы жерлерде олар
Новороссийсктен Геленджикке дейін созылады. Жəне Поволжьеда,
Заволжьеда, Приуральеда.
№2.4.15 тапсырма
Метаморфты жыныстар
Жыныстың атауы:
Құрылысы топырақты-жіктасты.
Құрамында кварц, далалық шпаттар,
слюдалар, кейде мүйіз алдамшы. Минералогиялық құрамы жəне
бояуы
бойынша гранитке ұқсасты.
Айырмашылық белгілері: гнейске түйіршікті-жіктасты құрылыс
сипатты,
құрамында далалық шпат, кварц болады. Гнейс гранитке ұқсасты,
тек құрылымымен ажыратылады: гнейсте түйіршікті-жіктасты, гранитте
түйіршікті.
Пайда болуы: шөгінді тау жыныстардан
пайда болса оларды
парагнейстер деп атайды, магмалық жыныстардан пайда болса –
ортогнейстардеп аталады.
Қолдануы: үшкіртастарды, тақтараларды, бутты жасауда.
Кенорындары: Карелияда, Оралда,
Кавказда, Шығыс Сібірде, Орта
Азияда.
Достарыңызбен бөлісу: