А. М. Турлыбаева, М. С. Москальцева, А. С. Хажиякпарова, Ю. С. Махмутова жалпы геология



Pdf көрінісі
бет8/89
Дата31.01.2024
өлшемі2.9 Mb.
#490380
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   89
2 Жалпы геология (1)

Бақылау сұрақтар 
1. «Кларк» ұғымына анықтама беріндер. 
2. Ең көп таралған элементтерді атаныз.
3. Континенталды қыртысы қандай жыныстармен берілген?
4. Мұхиттық қыртысы қандай жыныстармен берілген?
5. Жер қыртысының ең көп таралған минералдарын атаныз.
Тотықтар 
Құрамы, сал.% 
Континенталды 
қыртыс 
Мұхиттық 
қыртыс 
SiO
2
 
60,2 48,6 
TiO
2
 
0,7 
1,4 
Al
2
O
3
 
15,2 16.5 
Fe
2
O
3
 
2,5 
2,3 
FeO 
3,8 6,2 
MnO 
0,1 
0,2 
MgO 
3,1 6,8 
CaO 
5,5 
12,3 
Na
2

3,0 2,6 
K
2

2,8 
0,4 


17 
1.3. Табиғатта минералдардың пайда болу пішіні 
Табиғатта минералдардың пайда болу пішіні əртүрлі болып табылады 
жəне пайда болу жолымен байланысты. 
[2; 3] 
Олар келесі: 
1. Жеке кристаллдар немесе олардың заңдылық қосылыстары 
(егіздіктер). 
2. Нақты жекеленген минералды жиындары. 
3. Минералды түйіршіктердің жиналуы – минералды агрегаттар. 
Жеке оқшауланған кристаллдар жəне кристаллды егіздіктер, яғни 
кристаллдардың заңдылық қосылыстары, өсуге жағымды жағдайларда пайда 
болады. Кристаллдардың пішіні əртүрлі жəне оның құрамын, минералдың 
ішкі құрылысы мен пайда болу жағдайларын көрсетеді. (6 кесте).

6 кесте 
Морфологияның түрлері 
 
Түйіршікті агрегаттар – 
түйіршіктердің мөлшерлері 
бойынша ажыратылады
Ірі түйіршікті – түйіршіктердің 
мөлшері 5 мм-ден астам.
Орта түйіршікті – түйіршіктері 1 мм-
ден 5 мм-ге дейін. 
Ұсақ түйіршікті – түйіршіктердің 
мөлшері 1 мм-ден кем. 
Түйіршіктердің таралуы бойынша 
келесі түрлері болады: біркелкі 
түйіршікті жəне біркелкі емес 
түйіршікті.
Топырақты агрегаттар
Борпылдақ, ұңтақты минералдарға 
сипатты.
Бақаналы агрегаттар
Минералдардың жеке түрлердің бір 
бағытта тығыз созылған қосылыстар. 
Жеке түрлері бір-біріне параллелді 
орналасады жəне табанына немесе 
жарықшақтардың қабырғаларына 
перпендикулярды болады.


18 
Талшықты агрегаттар 
Макроскопиялық минералдар 
ретінде анықталады, олардың 
мөлшері бір бағытта екінші 
бағытына қарағанда үлкен болады. 
Пластиналы агрегат
Кристалл көбінесе екі бағытта 
дамиды жəне бір бағытта жатады.
Қабыршақты агрегаттар 
Ине тəрізді агрегаттар 
Кристалл көбінесе бір бағытта 
дамиды. 


19 
Радиалды-сəулелі агрегаттар 
Кестетəрізді агрегаттар 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   89




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет