Абомазотомия- күйіс қайыратын малды ұлтабарын жарып емдеу әдісі. Автогамия



жүктеу/скачать 1.17 Mb.
бет61/82
Дата17.09.2022
өлшемі1.17 Mb.
#460852
1   ...   57   58   59   60   61   62   63   64   ...   82
Ауыл шаруашылық ғылыми зерттеу негіздері

Екі факторлы тәжірибе:


  1. тыңайтқышсыз кәдімгі өңдеу / St/


  2. тыңайтқышсыз терең өңдеу


  3. кәдімгі өңдеу + тыңайтқыштар


  4. терең өңдеу + тыңайтқыштар




Бақылау сұрақтары:




  1. Лабораториялық әдістің негізгі ерекшеліктерін атаңыз?


  2. Лизиметриялық әдіс қай жағдайда қолданылады?


  3. Вегетациялық әдістің негізгі артықшылықтарын көрсетіңіз?


  4. Бір факторлы және көп факторлы тәжірибеге мысал келтіріңіз және айырмашылығын түсіндіріңіз?


ОБСӨЖ № 2 - 3

Егіс тәжірибесінде варианттардың орналасуы

Өзіндік тапсырмалар:
1. Вариант орналастыру әдістерінің жіктелуі
2. Варианттарды жүйелеп және кездейсоқ орналастыру тиімділігі
3. Варианттарды кездейсоқ орналастыру әдістері
1. Егістік тәжірибені учаскіге орынды орналастырудағы негізгі мақсаты мүмкіндігінше әр вариантты топырақ ала-құлалығын толық қамтуды қажет етеді, варианттарды өзара салыстыруға қолайлы жағдай жасап тәжірибе нәтижелерінің анықтығы мен дәлділігін арттырады.
Қайталанудың ішінде егістік тәжірибе схемасындағы варианттарын орналастыруға әр түрлі әдістерді қолданады: стандартты, жүйелі, кездейсоқты рендамизм.



  • Стандарт әдісімен орналастыру – бұл әдіс арқылы егістік тәжірибе схемасында бақылау вариант саны әр қайталауда өсіріледі.


Стандарт әдісі дегеніміз егістік тәжірибе схемасындағы бақылау вариант санын өсіруді айтады. Егер егістік тәжірибе схемасында әр тәжірибе вариант бақылау варианты мен қатарында болса, оны ямб әдісі дейді,ал екі тәжірибе варианттарынан кейін бір стандарт варианты орналастырылса дактиль әдісі дейді.
Стандарт әдісі негізінен селекцияда қолданады.


1

2

3

1

4

5

1

2

3

1

4

5

1

2

3

1

4

5

1

2

3

1

4

5

st






st





st






st







st





st





st





st







Iқайталау II қайталау III қайталаау IV қайталау




  • Жүйелі әдіспен орналастыру. Егістік тәжірибе қайталауының іліміне тәжірибешінің анықтаған схемасындағы тәртібімен варианттарды учаскіге орналастырады. Қайталаулардағы бір қатарға орналастырғанда варианттары әр қайталау ішінде тәжірибе схемаларындағы жүйесімен өзгертілмеген түрінде орын алады, яғни бірінші қайталауда бес вариант 1,2,3,4,5 жүйесімен орналастырылса, басқа қайталанушыларында да сондай жүйесі сақталады.


1

2

3

4

5

1

2

3

4

5

1

2

3

4

5

1

2

3

4

5

1

2

3

4

5

st











st









st










st












st









I II III IV I

Егістік тәжірибенің осындай орналастырылуы шахмат жолымен орналастыру деп аталады.

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

st



















I қ

2

3

4

5

6

7

8

9

10

1



















st


IIқ



3

4

5

6

7

8

9

10

1

2

















st




IIIқ



4

5

6

7

8

9

10

1

2

3















st





IVқ

Бұл әдістің артықшылығы тәжірибе жүргізу жолының оңайлығы болса, оның кемістігі варианттардың тиімділігі күтпеген жерден бұрмалануы болады.




  • Кездейсоқ (рендомизм) әдісімен орналастыру. Егістік тәжірибе варианттарын қайталау учаскісіне кездейсоқ сандар бойынша құрылған кесте арқылы кездейсоқ жолымен табылған вариантты мөлдікке орналастырады.



1

5

3

2

4

3

1

5

2

4

4

3

1

5

2

3

1

4

2

5

st














st













st









st







I II III IV


Тәжірибелерді латын квадратымен орналастыру.
- мөлдектерді көлденең және тікелей қатарларда орын алуын айтады. Оларды латын әрпімен АВСДЕ белгілегендіктен әдістің атын латын әдісі дейді.


4

9

11

1

7

2

8

12

10

6

3

5

1

5

2

6

10

12

3

4

7

11

9

8

12

6

8

3

4

9

1

5

11

2

7

10

3

7

10

5

8

11

9

2

6

4

1

12

I
II


III


IV
I II III IV

Мөлдекті бөлшектеп орналастыру – көп факторлы егістік тәжірибеде үлкен көлемді мөлдекті бөлшектеу әдісі кеңінен қолданылады.
Мөлдекті бөлшектеу схемасы деп егістік тәжірибенің мөлдегін басқа егіс тәжірибенің жинақты мөлдегі ретінде қолданылуы. Егістік тәжірибенің үлкен көлемді мөлдегінің бірінші жолы тікелей немесе көлденең бағытта, сол бөлінген мөлдектің бөліндісін екінші ретте шағын көлемді мөлдекке, ал үшіншісінде сол соңғы шағын көлемді одан да кішкентай көлем мөлдікке бөлшектейді. Көбінесе бұл әдіс көпфакторлы егіс тәжірибесінде қолданылады.



а1



а2



а3



а4







в1

в2

в3

в1

в2

в3

в1

в2

в3

в1

в2

в3

в1

в2

в3
Iқ

Бақылау сұрақтары:




  1. Варианттарды орналастыру әдістері қалай жіктеледі?


  2. Стандартты әдіс ерекшеліктері, мысал келтіріңіз?


  3. Жүйелі әдістің стандартты әдістен қандай айырмашылығы бар?


  4. Латын квадраты әдісі қай жағдайда қолданылады?


  5. Мөлдектеп орналастыру әдісінің мәні неде?


  6. Дактиль әдісін сипаттаңыз, мысал келтіріңіз?


  7. Ямб-әдісін қай жағдайда қолданады?




жүктеу/скачать 1.17 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   57   58   59   60   61   62   63   64   ...   82



©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз
    Басты бет