АЈӘтуллаһҮЛ-Үзма беһҸӘтин һӘЈаты نام کتاب: زندگی نامه ی آیت الله بهجت

Зијарәт вә тәвәссүл һаггында

Бу мәсәләдә бизим әксәријјәтимизин вәзијјәти елә сүнниләр кимидир.

Бөјүк вәзифә саһибинин, мәсәлән президентин ҝөрүшүнә ҝедәндә өз һәрәкәтләримизә нә гәдәр диггәт јетиририк? Дедијимиз сөзләрә неҹә диггәт едирик? Башымызы јан-јөрәјә јөнәлтмирик. Чүнки бөјүк бир мәгам саһибинин һүзурундајыг! Һәмин мәгам саһиби гаршымызда дајаныб бизи ҝөрүр!

Сизҹә Һәзрәт Рзанын (ә) һүзурунда оланда һәмин диггәти, ҹиддијјәти дашыјырыгмы? Санки өлмүш бир адамын зијарәтинә ҝедирик. Һәзрәт Рза (ә) вәфат етмишдир?!

Ҝөрән бу инсанлар әрәбҹә сөјләнән зијарәтнамә сөзләринин мәнасыны анлајырлармы?

Үчүнҹү дәстә имамы дири, һазыр, назир вә гадир билир. Имам Аллаһын ҝөрән ҝөзүдүр. Мөмин Аллаһы һазыр билир. Аллаһын васитәсини дә һазыр вә назир билир. Мөмин имамын дири олдуғуну, назир вә гадир олдуғуну анлајыр. Имамларын мәгамы даһа бөјүкдүр. Мәләкләрдән дә үстүндүрләр, садәҹә бизим илтифатымыз кәмдир. Һәрәмә ҝедиб-ҝәлирик, елә билирик ки, кимсә бизи ҝөрмүр. Мәләкләр биздән хәбәрсиз дејилләр, бизи ҝөрүрләр!

Ҝүнләрин бириндә Кәрбәлаја ҝетмишидм. Бизим устадымызын биринҹи зөвҹәсиндән өвлады олмурду. Мәндән хаһиш етди достума дејим ки, сорушуб ҝөрсүн Аллаһ-тәала нә вахт онлара өвлад әта едәҹәк. Чүнки мәним достум руһлары чағырмағы баҹарыр вә ҹин тајфаларындан бәзиләри илә әлагә сахлајырды. Онун таныдығы ҹинләрдән икиси Имам Һүсејнин (ә) һәрәминдә хидмәт едирдиләр. Достум һәмин ики нәфәрлә әлагә сахлајыб мәнә деди ки, ҝәлән илин Рамазан ајында устадыныз өвлад саһиби олаҹагдыр. О дејән кими дә олду.

Достларымдан Ағамирзә адлы бириси әһвалаты белә ҝөрүб өз ҝәләҹәк тәһсили һаггында марагланды. Ҹинләрлә әлагәси олан достум јенә дә һәмин ики нәфәр ҹинлә рабитә јарадыб бу барәдә суал етди. Ҹаваб ҝәлди: “Имам Һүсејнин (ә) һәрәминә дахил оларкән духул (дахил олма) изни алыб, бир дәфә өз адындан, бир дәфә дә башгасынын наиблији илә Имамы зијарәт едән кәсә дејин ки, әҝәр Нәҹәфә ҝетсә мүҹтәһид олаҹагдыр!”

Бу ону ҝөстәрир ки, зијарәтә ҝәләнләри тәкҹә имам јох, һәтта ҹинләр дә ҝөрүрләр вә һәр кәси дә таныјырлар. Јухарыдакы әһвалатдан ајдын олур ки, һәтта ҹинләр бу достумузун һәр дәфә зијарәтә ҝәлдијиндә ики дәфә Имам Һүсејни (ә) зијарәт етдијини билирмишләр.

Сизин дә зијарәтиниз ҹанлы олмалыдыр. Һәрәмә дахил оларкән өнҹә ҝириш изни алын. Әҝәр һалыныз олду һәрәмә дахил олун. Һәзрәт Рзадан (ә) духул изни аларкән вә әрәбҹә “(дахил олумму еј Аллаһын һөҹҹәти?!)–сөзләрини дејәркән гәлбинизә мүраҹиәт един, ҝөрүн орада бир дәјишиклик јараныбса, демәли Һәзрәт (ә) сизә иҹазә вермишдир. Һәзрәт Имам Һүсејнин (ә) духул изни ағламагдыр. Әҝәр изн аларкән ҝөзүнүздән јаш ҝәлдисә, билин ки, Һәзрәт (ә) сизә ҝириш изни вермишдир. Бу һалда дахил олун. Әҝәр һалыныз олду һәрәмә дахил олун, јох, әҝәр гәлбиниздә һеч бир дәјишиклик һисс етмәдинизсә, ҝөрдүнүз әһвалыныз зијарәт үчүн әлверишли дејил, бу һалда зијарәтдән ваз кечиб јахшы олар ки, башга бир мүстәһәбби әмәлә мәшғул оласыныз.

Үч ҝүн оруҹ тутун, гүсл алын вә јенидән һәрәмә ҝедиб ҝириш иҹазәси алын.

Имам Рзанын (ә) зијарәти Имам Һүсејнин (ә) зијарәтиндән үстүндүр. Чүнки Имам Һүсејнин (ә) зијарәтинә әксәр мүсәлманлар ҝәлир, амма Имам Рзанын (ә) зијарәтинә анҹаг он ики имам шиәләри ҝедирләр.

Имам Рзаја (ә) суал вериб ҹаваб алан чох олуб.

Кәрбәлада, Нәҹәфдә, Мәшһәддә чох мөҹүзәләр мүшаһидә олунуб. Диггәтли олун! Етигадлы олун!

Бу мүгәддәс мәканларда ила-машаллаһ– нә гәдәр десән шәфа тапыблар.

Ирагын дөвләт адамларындан бириндә бәдхассәли шиш пејда олмушду. Горхулу олдуғу үчүн һәкимләр тезликлә ҹәрраһијјә әмәлијјаты апармағы төвһсијјә етмишдиләр. Һәмин шәхс Имам Рзаја (ә) тәвәссүл едиб шәфасыны истәјир. Ҝеҹә јухуда Һәзрәт Мәсумәни (ә) ҝөрүр ки, бујурду: “Шиш сағалаҹаг, ҹәрраһијјә әмәлијјатына еһтијаҹ јохдур.”

...Һәзрәт Имам Рзаја (ә) тәвәссүл етмишди, ҹавабыны (шәфасыны) Һәзрәт Мә’сумә (ә) верди. Бу баҹы вә гардаш бир-биринә сых бағлыдырлар.

Бүтүн зијарәтнамәләр тәсдиг олунмуш вә етибарлыдырлар. “Ҹамиеји Кәбирә” зијарәтини охујун. “Әминәллаһ” зијарәти дә чох мүһүмдүр. Зијарәти гәлбиниз охумалыдыр. Өз гәлбинизин дили илә охујун. Лазым дејил Имам Һүсејнин (ә) һүзурунда өз һаҹәтләримизи дилә ҝәтириб бир-бир сајаг; Һәзрәт (ә) өзү билир! Дуаларынызда мүбалиғә етмәјин; зијарәт үрәкдән олмалыдыр. Имам Рза (ә) бир нәфәрә белә бујурду: “Бәзи адамларын ағламагларындан нараһатам!”

Бөјүк алимләрдән бири белә дејирди: “Мән ики шејә үмид едирәм. Биринҹиси сүст вә көнүлсүз һалда Гур`ан охумамышам. Икинҹиси дә Имам Һүсејнин (ә) әзадарлығында чох ағламышам.”

Бәзиләри Гур`аны елә охујурлар ки, елә бил Шаһнамә охујурлар. Гур`ани-кәрим Итрәтә бәнзәр бир мөвҹуддур.

Һәзрәт Ајәтуллаһ Бүруҹердинин ҝөзүндә ағры пејда олмушду. Дејир ашура ҝүнү Имам Һүсејн (ә) әзадарларынын алынларына јахдыглары палчыгдан бир азыны ҝөтүрүб ҝөзләримә чәкдим. Бундан сонра дәрд-ағры бирдәфәлик кәсилди вә өмрүмүн ахырына гәдәр ҝөз ағрысына мүбтәла олмадым. Һәтта ејнәк тахмаға да еһтијаҹ дујмадым!

Бир нәфәр Имам Рзанын (ә) һәрәминә дахил олур. Нурани бир сејјидин әдәб-әрканла дајаныб зијарәтнамә охумасы онун диггәтини ҹәлб едир. Һәмин сејјидә јахынлашыб нә охудуғуна диггәт едир. Ҝөрүр сејјид мәсумларын адларыны бир-бир чәкиб һамысына салам верир. Имам Заманын (ә) адына ҝәләндә сејјид дајаныр! Һәмин шәхс баша дүшүр ки, зијарәтнамәни охујан сејјид елә Имам Заманын (ә) өзүдүр.

Бөјүк ағалардан бири нәгл едир ки, филан шәхслә бирликдә һәм зијарәт етмәк, һәм дә һавамызы дәјишмәк үчүн шәһәрдән кәнарда јерләшән имамзадәләрдән (пир) биринә ҝетмишдик. Белә гәрарлашмышдыг ки, јолда миник ҝөтүрүб миниклә ҝедәк. Амма миник тапа билмәјиб јолу пијада ҝетмәли олдуг. Мән јол ҝетмәкдән јорулдум. Ајагларымда бәрк ағры һисс едирдим. Достума дедим” “Нә олду, бу гәдәр јолу пијадамы ҝедәҹәјик. Артыг ҝетмәјә тагәтим галмајыб, аҹлыг да бир тәрәфдән һејимизи кәсиб. Чөрәјимиз вар, амма јесәк сусајаҹағыг. Су да ки јохдур.”

Рәфигим орадаҹа Имам Замана (ә) тәвәссүл етди вә Һәзрәтдән белә истәди: “Ја Саһибәз-Заман! Ҝетмәјә бизә бир миник јолла.”

Чох кечмәди ки, әтраф кәндин сакинләри буғда апармаг үчүн ҝәтирдикләри миниклә јолумузун үстүнә чыхдылар. Бизи дә миндириб јола дүшдүләр.

Һәзрәт Рзанын(ә) һәрәминдә нә кәрамәтләр ҝөрсәнмәјиб...

Бир нәфәр јухусунда ҝөрүр ки, Һәзрәт Рзанын (ә) һәрәминдәдир. Дејир бир дә ҝөрдүм һәрәмин ҝүнбәзи јарылды, һәзрәт Иса (ә) вә Һәзрәт Мәрјәм (ә) орадан һәрәмә дахил олдулар. Онлар үчүн тахт ҝәтирдиләр. Һәр икиси һәмин тахта отуруб һәзрәт Рзаны (ә) зијарәт етдиләр.

Сәһәриси ҝүн һәмин шәхс һәрәмә јолланыр. Бирдән һисс едир ки, һәрәмин сәс-күјү тамамилә кәсилди. Санки һәрәмдә кимсә јох иди. Бу анда Һәзрәт Иса (ә) вә Һәзрәт Мәрјәм (ә) ҝүнбәз тәрәфдән һәрәмә дахил олдугларыны ҝөрүр.¹ Дејир јухуда ҝөрдүјүм кими онлар ҝүнбәзин јарығындан һәрәмә дахил оландан сонра бир тахта отуруб Һәзрәт Рзаны (ә) зијарәт етмәјә башладылар. Зијарәтанамә охујурдулар. Елә бизим охудуғумуз ади зијарәтнамә иди. Зијарәтнамәни охујуб гуртарандан сонра ҝәлдикләри јердән дә ҝери гајытдылар. Бу сәһнә битәндән сонра јенә һәр шеј өз ади һалына гајытды; ҹамаатын сәс-күјү һәрәми башына алды.

Инди сизҹә Һәзрәт Рза (ә) вәфатмы етмишдир?

Ахыр сөзүм будур ки, ҝәлин билдикләримизә әмәл едәк. Билмәдикләримиздә еһтијаты ҝөзләјәк; еһтијјат әсасы илә һәрәкәт едәк.²

Әгл саһибләринә сирр дејил ки, мәхлугатда олан һәрәкәтин әсаснамәси, мүһәррики (һәрәкәтә ҝәтирәни, јарадыҹы гүввәни) танымагдыр. Һәрәкәт мүһәррикә мөһтаҹдыр. Билмәлијик ки, бүтүн шејләр һәрәкәтини Ондан алыр, Она доғру һәрәкәт едир, Онун үчүн һәрәкәт едир. Јәни бир мүмкүн варлығын башланғыҹы, сону вә гәрәзи анбаан мәгсәдә доғру һәрәкәтдән ибарәтдир.

Алим вә ҹаһил арасындакы фәрг һадисәләрин әлаҹыны танымагда вә мәрифәтин јохлуғундадыр. Онларын сонда чатдыглары мәнзилин фәрги, башланғыҹда һәр биринин малик олдуғу елмин дәрәҹәси арасында олан фәргә бәрабәрдир.

Беләликлә, әҝәр мүһәррики танысаг, һәрәкәтдә оланлар арасында мөвҹуд низам-интизамдан мүһәррикин ҝөзәл тәдбир вә һикмәтини дәрк етсәк, бизим бүтүн диггәтимиз Онун тәквини вә тәшри`и ирадәсинә јөнәләҹәкдир.

Хош о кәсин һалына ки, өз јараданыны таныјыр,– һәтта бөјүк шәһидләрдән олмуш олса да вај танымајанын һалына,– һәтта зәманәсинин фирону олмуш олса да.

Бу һәрәкәтләрин сонунда ҹаһил дејәр: “Еј каш һеч јаранмајајдым.”

Алим дејәр: “Каш ки, мәгсәдә доғру бу һәрәкәт јетмиш дәфә оларды; гајыдардым, јенидән һәрәкәт едәрдим; һаггын јолунда шәһид олардым.”

Мәбада өз һәјатымыздан пешиман һалда гајыдаг. Ачыг дејирәм, –мәсәлән–әҝәр бир адамын өмрүнүн јарысы һәгиги немәт саһибини јад етмәклә, галан јарысы гәфләтдә кечсә, Аллаһы јад едәрәк јашадығы өмрүнү јарысы онун һәјаты, гәфләтдә кечән галан һиссәси исә онун өлүмү һесаб едилир.

Аллаһы таныјан Она мүти олур. Бүтүн ишләринин меһвәриндә Аллаһ дајаныр. Аллаһын разылығына мүвафиг билдији шејләрә әмәл едир, билмәдији ишләрдә мәсәлә ајдын олана гәдәр дајаныр. Мөмин өмрүнүн һәр аныны өјрәнир вә әмәл едир, билмәдији јердә дајаныр.

Мөминин әмәли әлиндәки дәлилә ҝөрәдир, дајанмағы дәлилин јохлуғу үзүндәндир.

Сизҹә Гадир Аллаһа итаәт силаһы илә силаһланмадан карванымызы тәһлүкә илә долу олан бу јоллардан саламат кечиб мәгсәдә чата биләрикми?

Сизҹә мүмкүндүрмү ки, вүҹудумуз Халигдән, амма гүввәтимиз Ондан гејрисиндән олсун?

Белә олан һалда, әҝәр бу мәрһәләдә јәгин саһиби олдугса, бу сифәт вә әһваллары әмәлдә һәјата кечирмәк үчүн билмәлијик ки, һәгигәти мә’лум олмуш бу һәрәкәт әввәлдән ахыра гәдәр батил иддиада олан мүһәрриклә (батил истәкләрлә) мүхалифәт етмәкдәдир. Әҝәр батил истәкләрә ујмасаг тәк бу әмәлимиз бизи Аллаһын ризасына говушдураҹаг сәадәтимизә јетәр: “Саликин сәнә доғру һәрәкәтдә ҝөтүрәҹәји ән дәјәрли вә үстүн јол азугәси онун әзимли вә мөһкәм ирадәсидир.”¹