Агротехнология кафедрасы
жүктеу/скачать 399.5 Kb.
|
| Итбүлдірген (Қызылжидек Vaccіnum vіtіs-іdeae) – қаражидек туысына жататын шала бұта. Қазақстанда Көкшетауда, Алтайда аралас орманда, қылқан жапырақты ағаштардың арасында өседі. Биіктігі 2,5 – 25 см. Сопақша келген, етженді мәңгі жасыл жапырақтарының ұзындығы 5 – 27 мм, ені 3 – 12 мм. Гүлі солғын қызғылт, шашақ гүлшоғырына топталған. Мамыр – маусым айларында гүлдеп, тамыз – қыркүйекте жеміс береді. Ашық түсті қызыл жемісі жеуге жарамды келеді. Итбүлдірген. жемісінің құрамында 8 – 12% қант және органикалық қышқылдар, глюкозидтер, вакцилин, т.б. заттар бар. Жемісі жақсы сақталады, тосап, маринад дайындалады, кондитер өнеркәсібінде пайдаланады. Жапырағында 5 – 7% арбутин, глюкозид, флавонол, илік заттар болады. Жапырақтарын суға қайнатып, ревматизмге қарсы және несеп айдауға қолданады. Гүлінен ара бал жинайды.[1]
Бүйрек аурулары, ревматизм, подагра, туберкулез ауруларын қарсы қосымша емі ретінде қолданылады. Жемісінін шырынын гипертонияда, невроз, және жүкті әйелдердің аемиясына қарсы ем болып табылады. Биологиясы:Тамырсабағы жіп тәрізді, тамырсабағымен тамырларынан жоғарға қарай 15-20см сабағы көтеріледі. Жапырақтары кезек оналасқан, қысқа сабақты, жұмыртқа пішінді, тегіс, жылтыр, ұзындығы 2-3 см, ені 1,5 см. Гүлдері майда, қос жынысты, ақшылқызыл түсті, 10-20 данадаң өсімдіктің жоғарғы жағында гүлшоғырына жиналған. Көктемнің соңында - жаз басында гүлдейді. Жемісі майда, етжең, түсі қызыл, қар астында көктемге дейін сақталады. « » 2019ж. № Хаттама Кафедра меңгеруші__________ Абеуов С.К. С. ТОРАЙҒЫРОВ АТЫНДАҒЫ ПАВЛОДАР МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ Агротехнология кафедрасы Пән: Жидектану № 8-Емтихан билеті Қызыл қарақат жидегін отырғызу және баптау Қызыл қарақат көшетіне арналған отырғызу шұңқырының мөлшері оның тамырларының көлемінен үлкен болуына кепілдік беру керек. Әдетте, диаметрі 0,5-0,6 м және тереңдігі бірдей тесіктер жеткілікті. Тесіктерді алдын-ала қазып алған жөн, осылайша топырақ шөгіп, ауамен қаныққан уақытқа ие болады. Шұңқырдан алынған топырақ минералды тыңайтқыштармен және күлмен араласады, егер бұл компоненттер күзде сайтты қазу кезінде қолданылмаған болса. Шұңқырдың түбіне аздап осындай қоспаны құйып, содан кейін оған 1-2 шелек су құйып, сіңіруге рұқсат етіледі. Қызыл қарақат - бұл өте қарапайым өсімдік, бірақ ол өзін жақсы сезініп, мол жеміс беруі үшін бірқатар міндетті шаралар қолданылуы керек. Оларға мыналар жатады: суару; жоғарғы киім; кесу тамыр аймағын қопсыту және мульчирование. Қызыл қарақат ылғал сүйгіш дақыл болғанына қарамастан, оны үнемі болса да өте орташа мөлшерде суару қажет. Оның түбірлік жүйесі айтарлықтай кеңейтілген және қуатты, бұл оны қара сортқа қарағанда құрғақшылыққа төзімді етеді. Алайда, ылғалдың жетіспеуі бұтаға кері әсер етеді. Қазірдің өзінде кішкентай өсімімен ерекшеленетін қашу өте артта қала бастайды, ал жидектер кішірейіп, ұсақталады, құйып үлгермейді. Бұған жол бермеу үшін жидектерді баптау және пісу кезінде қызыл қарақат бұталарын үнемі суару керек, әсіресе жаз құрғақ болса. Осы кезде суды тұтыну жылдамдығы 1 бұтаға 3-4 шелек, суару жиілігі 6-10 күнде 1 рет. Топырақтағы ылғалды жақсы ұстап тұру үшін көбінесе тәж проекциясы ішіндегі бұтаның айналасында 8-10 см терең ойық салынады. Ол суару кезінде сумен толтырылады, содан кейін тығыз материалмен жабылады, мысалы, шатыр материалының бөлігі. Тамыр аймағын шымтезек, гумус немесе сабанмен мульчирование жасау сонымен қатар топырақтағы ылғалды ұзақ сақтауға көмектеседі. Қызыл қарақатқа күтім жасау тыңайтқышты қамтуы керек. Несепнәр көбінесе бұталарды көктемнің басында тамақтандыру үшін қолданылады. Тамыр аймағында түйіршіктерді шашыратып, әр бұтаға 20-30 г қосу жеткілікті. Жаздың басында органикалық тыңайтқыштарды азықтандыру үшін қолданған жөн, мысалы, тезек немесе тауық инфузиясы. Органиканың орнына мочевина мен суперфосфат қолдануға болады. Жидектерді толтыру және пісу кезінде қызыл қарақат микроэлементтерді қажет етеді. Мұндай жоғарғы киімді тамырсыз тәсілмен жасаған дұрыс. Бұл қажет: Бор қышқылы - 2,5 г. Марганец сульфаты - 5 г. Мыс сульфаты - 1 г. Аммоний молибден қышқылы - 2 г. Мырыш сульфаты - 2 г. Қарақат бұталарын кесу жыл сайын, ерте көктемде немесе күзде жасалады. Процедура барысында пациенттер алынып тасталады, сындырылады, қосымша өсінділер, сондай-ақ тамыр өсінділері қалыңдайды. Ескі өскіндер 7-8 жылдан кейін жойыла бастайды, сондықтан бұта біртіндеп жасарады. Қара қарақаттан айырмашылығы, қызыл өсу жылдық өсімді қысқартпайды, өйткені егіннің көп бөлігі онда піседі. Мүк жидек жүктеу/скачать 399.5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|