Қайрғалиева гулфайруз батырлар институты және оның дәстүрлі қазақ қоғамындағы орны

2 Герберштейн С. Записки о Московии. - М.: МГУ, 1988. – 430 с.

3 Кестль Джон. Дневник путешествия в 1736-м году из Оренбурга к Абулхаиру, хану Киргиз-Кайсацкой Орды. (Пер. с нем. В.Штаркенберга, В.Скорого (регистр). – Алматы: Жибек жолы, 1998. – 152 с. 13 ил.

4 Рычков П.И. Топография Оренбургской губернии. – Оренбург: Типография. Бреслина Б.Б, 1887. – 406 с.;

5 Андреев И.Г. Описание Средней Орды киргиз-кайсаков. – Алматы, 1998. – 280 с.

6 История Казахстана в русских источниках ХVІ-ХХ веков. Первые историко-зтнографические описания казахских земель. Первая половина XIX века. / Составители И.В.Ерофеева, Б.Т.Жанаев. Т. 5. – Алматы: Дайк-Пресс, 2007. – 620 с. +4 с. вкл.

7 Мейендорф Е.К. Путешествие из Оренбурга в Бухару. (Перевод с французского) Предисловие Н.А.Халфина. - М.: Главная редакция восточной литературы издательства «Наука», 1975. -180 с.

8 Левшин А.И. Описание киргиз-казачьих или киргиз-кайсацких Орд и степей. – Алматы: Санат, 1996. – 656 с.

9 Бларамберг И.Ф. Военно-статистическое обозрение земли киргиз-кайсаков Внутренней (Букеевский) и Зауральской (Малой) Орды Оренбургского ведомства // Военно-статистическое обозрение Российский империи. Т. 16. Ч. – 1, СПб., 1848. – 322 с.

10 Мейер Л. Киргизская степь Оренбургского ведомства. – СПб., 1865. – 288 с.; Крафт И.И. Сборник узаконений о киргизах степных областей. – Оренбург, 1898; Соныкі, Из киргизской старины. – Оренбург, 1900. -157 с.; Витевский В.Н. И.И. Неплюев и Оренбургский край в прежнем его составе до 1758 г. – Казань, 1897. Т.I. – 292 с.; Т. II. – 293-616 с.; Т.III. – 201 с.; Терентьев М.А. История завоевания средней Азии. Т.1. Спб. 1903.; Добросмыслов А.И. Тургайская область. Исторический очерк. – Оренбург, 1900. – 524 с.; Харузин А. Киргизы Букеевский Орды. Том І. – Москва: Типография Левинсон и К. 1889. – 550 с.;

11 Алекторов А. Е. Указатель книг, журнальных и газетных статей и заметок о киргизах. – Казань, Топография Императорского университета. 1900. – 965 с.

12 Валиханов Ч.Ч. Соб.соч. в пяти домах, т.4, -Алматы, 1985. - 258 с.

13 Досмұхамедұлы Халел. Таңдамалы (Избранное). -Алматы: «Ана тілі», 1998, - 384 б.

14 Тынышпаев М. История казахского народа. – Алма-Ата: Қазақ университеті, 1993, -224 с.; Асфендияров С. История Казахстана. -Алма-Ата: Қазақ университеті, 1993. -304 с.

15 Чулошников А.П. Востание 1755 г. в Башкирии. Издательство АН СССР Москва. Ленинград, 1940. – 108 с.; Рязанов А.Ф. Отголоски Пугачевского восстания в Киргиз-Кайсацкой Малой Орде // Советская Киргизия. 1924, № 10; Соныкі, Сорок лет борьбы за национальную независимость казахского народа (1797-1838 гг.) – Кзыл-Орда: Изд. О-ва изучения Казахстана, 1926. – 152 с.; Соныкі, Батыр Сырым Датов. // Советская Киргизия. 1924, №10. – С.94-113.; Соныкі, Кенесары. Исторический очерк. – Алма-Ата: Айкап. 1993. – 200 с.; Шахматов В.Ф. Внутренняя Орда и восстание Исатая Тайманова. – Алма-Ата: Издательство АН КазССР, 1946. – 252 с.;

16 Вяткин М.П. Батыр Сырым. – М.-Л.: Издательство АН СССР, 1947 – 390 с.; Бекмаханов Е.Б. Присоединение Казахстана к России. – М.: АН СССР, 1957. –342 с.; Соныкі, Қазақстан ХІХ ғасырдың 20-40 жылдарында (оқу құралы) –Алматы: Санат, 1994. – 416 б.; Соныкі, Царское правительство и институт султаната среднего жуза в ХІХ веке // Известия АН КазССР серия общественная №2. Изд. наука КазССР. Алма-Ата 1968. – 34-40 с.

17 Аполлова Н.Г. Присоединение Казахстана к России в 30-х годах ХҮІІІ в. – Алма-Ата: АН ССР, 1948. – 254 с.; Соныкі, Экономические и политические связи Казахстана с Россией в ХVІІІ-начале ХІХ в. – М.: АН СССР, 1960. – 456 с.; Басин В.Я. Россия и Казахские ханства в ХVІ-ХVІП вв. (Казахстан в системе внешней политики Российской империи). – Алма-Ата: «Наука», 1971. – 276 с.; Сулейменов Б.С., Басин В.Я. Казахстан в составе России ХVІП – начале ХХ века. – Алма-Ата: Наука, 1971. – 274 с.; Сабырханов А. Қазақстан мен Россияның ХVІІІ ғасырдағы қарым-қатынасы. – Алматы: Ғылым, 1970.– 138 б.; Соныкі, Ұлы бетбұрыс. – Алматы: Мектеп, 1981. – 294 б.; Нусупбеков А.Н. Вопросы истории Казахстана. – Алма-Ата: Наука, Каз ССР, 1989. – 343с.; Зиманов С.З. Политический строй Казахстана конца ХVІІІ и первой половины ХІХ веков. – Алма-Ата: «Наука», 1960. – 294.; Соныкі, Общественный строй казахов первой половины ХІХ века. – Алма-Ата: «Наука», 1958. -294 с.; Толыбеков С.Е. Общественно-экономический строй казахов в ХVІІ-ХIХ веках. – Алма-Ата: «Казахское государственное издательство», 1959. 448 с.; Сүлейменов Р.Б., Моисеев В.А. Из Истории Казахстана ХVІІІ века (о внешней и внутренней политике Аблая). – Алма-Ата: Нука, 1988. – 144 с.; Бекмаханова Н.Е. Легенда о Невидимке (Участие казахов в Крестьянской войне под руководством Е.Пугачева в 1773-1775 годах). - Алма-Ата: «Казахстан». 1968. - 190 с.; Соныкі, Россия «Казахстан в освободительном движении». Последняя четверт ХVІІІ – первая половина ХІХ века – М., 1996, – 304 с.; Шоинбаев Т.Ж. Добровольное вхождение казахских земель в состав России. - Алма-Ата, 1982. – 279.

18 Қозыбаев М.Қ. Жауды шаптым ту байлап. –Алматы: «Қазақстан». 1994. – 192 б.; Соныкі, Өркениет және ұлт. – Алматы: Сөздік. 2001. –369 б.; Қасымбаев Ж.К. Государственные деятели казахских ханств в ХVІІІ первой четверти ХІХ вв. Хан Жантөре (1789-1809) Т. 3. Алматы: «Білім», 2001. –301 с.; Алдамжар З.А. Тарих: пайым мен тағылым. –Алматы: «Арыс» 2000. –288 б.; Есмагамбетов К.Л. Что писали о нас на Западе. –Алматы: Қазақ университеті, 1992. – 52 с.; Соныкі, Азат рухтың күрескері. –Алматы: «Өркениет», 2003. –176 б.; Мұқтар Ә.Қ. Азаттық таңы жолында (Қазақстанның батыс өңірі: ХVІІІ ғасырдың екінші жартысы және ХІХ ғасырдың бірінші ширегі аралығындағы тарихи жағдайлар). – Алматы: «Ғылым», 2001, – 257 б.; Соныкі, Тарих тұңғиығындағы тұлғалар. (XVIII-XIX ғғ.). Ғылыми мақалалар жинағы. – Алматы: «Арыс». 2008. – 240 б.; Артықбаев Ж.О. Казахское обшество в ХIХ веке: тенденции и инновации. Караганда, 1993. –330 с.; Соныкі, Материалы к истории правяшего дома казахов. – Алматы: Ғылым, 2001. – 204 с.; Мәшімбаев С.М. Патшалық Ресейдің Қазақстандағы мемлекеттік басқару мекемелерінің тарихы. – Алматы: Қазақ Университеті, 2000. –324 б.; Соныкі, Әбілқайыр хан (1693-1748). – Астана. 2007. –216 б.; Абдиров М.Ж. Завоевание Казахстана царской Россией и борьба казахского народа за независимость (из истории военно-казачьей колонизации края в конце XVI - начале XX веков). – Астана. 2000. – 300 с.; Ахметова Ұ.Т. Арынғазы хан (1786-18833), – Ақтөбе: «А-Полиграфия» ЖШС, 2004. – 168 б.; Кенжалиев И. Мақамбет. – Орал. 2003. – 182 б.; Ерофеева И.В. Хан Абулхаир: полководец, правитель и политик. – Алматы: Санат, 1999. – 336 с.; Соныкі, Родословные казахских ханов и кожа ХVIII- ХIХ в.в. (история, историография, источники). – Алматы: ТОО «Print - S», 2003. – 178 c.; Соныкі, Батыры как феномен истории казахского народа. // Казахстанская правда. – 1992. 25 сентября.; Ахмет А.Қ. Қаратай хан. – Алматы: «Арыс», 2007. – 176 б.

19 Бекмаханов Е.Б. К вопросу о социальной природе батыров (XIX в.). // ВАН КазССР. 1947. № 8. С. 62-64.

20 Бижанов М. Социальные категории казахского общества XVIII века в трудах русских ученых./Казахстан в XV-XVIII веках: Вопросы социально-политической истории. (Отв.редактор Б.С.Сулейменов). –Алма-Ата. 1969.-203с.

21 Есмағамбетов К.Л. Батырлар тарихы – рухани байлығымыз. //Қазақ тарихы ғылыми-әдістемелік журналы. 2007. №4, 65-66 бб.

22 Абдоллаев Н,. Сатыбалды Е. Дәстүрлі қазақ қоғамындағы батырлар институты: әлеуметтік сипаты мен қоғамдық қызметіндегі ерекшелік (XVII-XVIIIғғ.). // әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің хабаршысы. Тарих сериясы. –Алматы. -2008. -№4. 12-13 бб.

23 Дауытбекова М. Қазақ қоғамындағы батырлар институтының тарихи бастаулары. // 10 лет независимости Казахстана: итоги и перспективы развития. // Материалы международной научной конференции. 20-24 февраля 2001 г. Ч. II. – Алматы. 2001. – 932 с.

24 Рысбеков З.Т. Жоламан Тіленшіұлы – ұлт азаттық қозғалыс көсемі // «Отан тарихының келелі мәселелері» республикалық ғылыми-теориялық конференциясының материалдар жинағы. – Атырау. - 2008. 211-214 бб.; Мұқтар Ә.К. Елдестірмек елшіден. Тағы да табын Бөкенбай батыр туралы. // Ана тілі газеті. - 2008 жыл 13 наурыз. 12 б.; Соныкі, Бөкенбай батыр. // Алтын орда газеті. 2008 жыл 1-7 мамыр. 28-29 бб.; Соныкі, Жоламан батыр. // Алдаспан. – 2008 жыл. № 3,4. 2-4 бб.; Байдосов З. Табын Бөкенбай батырдың бейіті табылды. // Ақтөбе газеті. – 2003 жыл 20 қараша. 18 б.; Жетпісбай Н.Ы. Бөкенбай батыр жөнінде. // Алаш. Тарихи-этнологиялық ғылыми журнал. – 2006. № 1. 71-81 бб.; Соныкі, Табын Бөкенбай батыр: XVIII ғасырдың алғашқы жартысындағы көрнекті мемлекет қайраткері. // Ақтөбе газеті. 2006 жыл 7 желтоқсан 16-17 бб.;

25 Рысбеков З.Т. Жоламан Тіленшіұлы – ұлт азаттық қозғалыс көсемі // «Отан тарихының келелі мәселелері» республикалық ғылыми-теориялық конференциясының материалдар жинағы. 28-29 ақпан 2008 жыл. – Атырау. - 2008. 211-214 бб.

26 Оразбаева А. Дәстүрлі қазақ қоғамына тән билер институты. – Алматы: Дайк-Пресс, 2004. – 206 б.

27 Жақсығалиев Ж. Әбілқайыр ханның саяси-мәмлегерлік қызметі: 07.00.02.- Тарих ғылымдарының кандидаты ... диссертациясы. – Орал, 2003. – 183 б.

28 Исмурзин Ж.А.Батырұлы Қайып хан және оның әулетінің тарихы (1745-1860жж.): 07.00.02.- Тарих ғылымдарының кандидаты ... диссертациясы. - Орал, 2008. – 189 б.

29 Құрманалин С.Б. 1847-1858 жылдардағы Есет Көтібарұлы бастаған ұлт-азаттық көтерілісі: 07.00.02.-Тарих ғылымдарының кандидаты... диссертациясы. – Орал, 1999. – 173 б.

30 Джампеисова Ж.М. Функционирование традиционных властных институтов казахов в колониальной системе Российской империи: дис... канд. ист. наук: 07.00.02.- – Алматы, 2004. – 159 с.

31 Исенов Ө. Қазақ қоғамындағы тархандар институты тарихы (ХVІІІ-ХІХ ғғ.): 07.00.02.- Тарих ғылымдарының кандидаты ... диссертациясы. - Қостанай, 2009. – 159 б.

32 Кекілбайұлы Ә. Он екі томдық шығармалар жинағы. – Алматы: «Өлке». – Т.3. 1999. – 400 б.; Есенберлин И. Кочевники. Историческая троилогия. Книга 3. Хан Кене. – Алма-Ата: Жазушы. – 1986, - 232 с.

33 Вяткин М.П. Батыр Сырым. – М.-Л.: Издательство АН СССР, 1947 – 390 с.

34 Ерофеева И.В. Хан Абулхаир: полководец, правитель и политик. – Алматы: Санат, 1999. – 336 с.

35 Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі. –Алматы. 1976. Т.II. – 152 б.

36 Назарбаева Г., Әбжанов Х. Қазақстан: тарих, тұлға, теория. – Алматы: - 2004, - 344.

37 Ерофеева И. Символы казахской государственности. – Алматы. – 295 с.

38 Толыбеков С.Е. Общественно-экономический строй казахов в XVII-XVIII веках. – Алма-Ата: Казахское государственное издательство, 1959. – 346.

39 Аполлова Н.Г. Присоединение Казахстана к России в 30-х годах ХҮІІІ в. – Алма-Ата: АН ССР, 1948. – 254 с.

40 Шоинбаев Т.Ж. Добровольное вхождение казахских земель в состав России. - Алма-Ата, 1982. – 279 с.

41 Жетпісбай Н.Ы. Бөкенбай батыр жөнінде. // Алаш. Тарихи-этнологиялық ғылыми журнал. – 2006. № 1. 71-81 бб.

42 История Казахстана в русских источниках ХVІ-ХХ веков. Журналы и служебные записки дипломата А.И.Тевкелева по истории и этнографии Казахстана (1731-1759гг.) / Составление, транскрипция, скорописи ХVІІІ в., историографический очерк и коментарии И.В.Ерофеевой. Т. 3. – Алматы: Дайк-Пресс, 2005. – 484 с. +8с. вкл.

43 РФ ОрОММ. 1-қ., 1-т., 1-іс.

44 Мұқтар Ә. Қ. Тарих тұңғиығындағы тұлғалар. (XVIII-XIX ғғ.). Ғылыми мақалалар жинағы. – Алматы: «Арыс». 2008. – 240 б.

45 Абдиров М.Ж. История казачества Казахстана. – Алма-Ата: «Казахстан», 1994. – 160 с.

46 Асау Барақ. Табын тарихына кіріспе. – Алматы: «Аманат-ТТ», 2004. –320 б.

47 Қазақ ру-тайпаларының тарихы. Табын II том. Бірінші кітап. – Алматы: «Алаш» тарихи-зерттеу орталығы. 2006. – 424 б.

48 РФ ОрОММ. 166-қ., 1-т., 3-іс.

49 РФ ОрОММО. 6-қ., 10-т., 4789- іс.

50 РФ ОрОММ . 6-қ., 10-т., 2335-іс.

51 РФ ОрОММ . 6-қ., 10-т., 7132-іс.

52 РФ ОрОММ. 6-қ., 10-т., 4789- іс; 4854- іс.

53 ҚР ОММ. 4-қ., 1-т., 2-к., 4890- іс.

54 ҚР ОММ. 4-қ., 1-т., 1774 —іс.

55 РФ ОрОММ. 166-қ., 1-т., 3-іс.

56 ҚР ОММ. 4-қ., 1-т., 2-к., 4427-іс.

57 РФ АОММ 1-қ., 8-т., 27- іс.

58 Есмағамбетов К.Л. Азат рухтың күрескері. –Алматы: «Өркениет», 2003. – 176 б.

2 Қазақ хандығы тұсындағы қазақ-орыс қатынастары. // «Қазақстан-Ресей ынтымақтастығы: проблемалар мен перспективалар» атты халықаралық ғылыми конференция материалдары. - Атырау, - 2004. 114-116 бб.

3 Қазақ батырларының әлеуметтік шығу тегінің зерттелуі // Х.Досмұхамедов атындағы Атырау мемлекеттік университетінің хабаршысы. -2008. -№2 (11). 82-86 бб.

4 Батырлар институтының қазақ қоғамындағы орны // М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік университетінің хабаршысы. -2008. -№4 (32). 183-188 бб.

5 Қазақ батырлары тарихының Х.Досмұхамедов шығармаларында зерттелуі // «КСРО аймағындағы түрік-мұсылман халықтарын заман талабына бейімдеудің тарихи» атты халықаралық ғылыми-теориялық конференцияның материалдары. -Ақтөбе, -2008. 246-248 бб.

6 Қазақ батырларының қазақ мемлекеттілігін сақтаудағы рөлі // Х.Досмұхамедов атындағы Атырау мемлекеттік университетінің хабаршысы. - 2009. -№1 (12). 118-121 бб.

7 Жас ұрпақты тәрбиелеуде батырлар тұлғасының алатын орны // «Ұлттық-мәдени мұраларды білім мазмұнына енгізудің ғылыми-әдістемелік мәселелері» атты республикалық ғылыми-тәжірибелік конференцияның материалдар жинағы. -Атырау, - 2009. 75-77 бб.

8 Батырлар институты және оның дәстүрлі қазақ қоғамындағы орны (Бөкенбай батыр және оның әулетінің негізінде) // «Тарихтан тағылым: Бөкенбай Қараұлы – тұғыры биік тұлға» атты республикалық ғылыми-тәжірибелік конференция. Гуманитарлық зерттеу мәселелері (Ғылыми мақалалар жинағы) -Ақтөбе, -2009. - №8. 68-76 бб.

9 Бөкенбай батырдың қазақ хандығының саяси өміріндегі қызметі // Х.Досмұхамедов атындағы Атырау мемлекеттік университетінің хабаршысы. - 2009. -№ 4 (15) 81-84 бб.

РЕЗЮМЕ

автореферата диссертации Кайргалиевой Гулфайруз

на соискание ученой степени кандидата исторических наук по специальности 07.00.02 – Отечественная история (История Республики Казахстан)
Институт батыров и его место в традиционном казахском обществе

(на примере династии Бокенбай батыра)
Диссертационное исследование посвящено анализу формирования, становления, роли в традиционном казахском обществе социального образования «институт батыров». Данная проблема рассматривается на примере жизни и деятельности ярких представителей национально-освободительного движения в истории Казахстана XVIII-XIX веков, - батыров Бокенбая Караулы, Тленши Бокенбайулы, Жоламана Тленшиулы.

Актуальность темы исследования обусловлена тем, что, институт батыров как определенная социальная группа традиционного казахского общества в указанных задачах и хронологических рамках не являлась объектом специального исследования. В условиях суверенного Казахстана в свет вышли ряд публикации освещающих в той или иной мере сведения о казахских батырах, боровшихся за национальную независимость. В диссертации делается вывод, что эти исследования характеризуют отдельных батыров и не представили комплексную картину института батыров.

Цель исследования – анализ формирования и развития института батырства как специфической особенности традиционного казахского общества на примере рода Бокенбай-батыра.

В диссертационной работе в качестве главных определены следующие задачи:

- определить роль и специфику института батырства на основе исторических событий XVIII-XIX вв.;

- выявить социальную природу института батыров на основе анализа его возникновения, формирования и эволюционного развития, а также конкретизировать события формирования, развития, причины исчезновения традиционного института на примере рода Бокенбай-батыра;

- проанализировать и систематизировать труды по исследованию жизни и деятельности Бокенбай-батыра и его потомков;

- показать роль батыров в политической жизни страны, сохранении политической стабильности в исследуемый период истории и обосновать значение батыров в патриотическом воспитании молодежи современного Казахстана,

- охарактеризовать отличительные черты института батыров от других социальных групп традиционного казахского общества, как институт биев, тарханов, старшин и т.п.

Исторические рамки исследования охватывают период XVIII-XIX веков.

Научная новизна исследования. В диссертационном исследовании впервые определены логика эволюции данного института; на основе множества аргументов обоснованна неверность суждений и выводов некоторых исследователей о казахских батырах как руководителях реакционных движений, защитников старого, отжившего строя; объяснены причины усиления роли батыров в XVIII-XIX вв.; проведено сопоставление института батыров с другими социальными образованиями и выявлены его специфические особенности; систематизированы научные публикации по роду Бокенбай-батыра; проанализирована полководческая, дипломатическая деятельность Бокенбай-батыра; изучена взаимосвязь освободительной борьбы, начатой потомками Бокенбай-батыра Тленши и Жоламаном, с национально-освободительными восстаниями под руководством Сырыма Датова, Исатая и Махамбета, Кенесары Касымова;

Положения, выдвигаемые на защиту. На основе исторической методологии и современной методики исследования обосновать, что:

- институт батыров, зародившийся в средневековье, последовательно прошел стадии своего формирования, расцвета и упадка ;

- батыры выполняли в обществе несколько функций: воинскую, полководческую, дипломатическую, миротворческую. В диссертации сделан вывод о том, что в хронологических рамках исследования батыры активно участвовали во внутренней и внешней политике казахских земель;

- батыры были общественными деятелями, наиболее активно проявившими себя в освободительной борьбе, взявшими в свои руки формирование ополчения и руководство им;

- батыр Бокенбай Караулы в числе известных народных батыров отличился активным участием во внутренней и внешнеполитической жизни казахского ханства, решении политических проблем;

- сын Бокенбай-батыра Тленши-батыр принимал активное участие в борьбе казахов Младшего жуза под руководством Сырыма Датова против колониального угнетения;

- до конца жизни боролся против колониального гнета России потомок Бокенбай-батыра Жоламан Тленшиулы.

Теоретическая и практическая значимость исследования.

Диссертантом сделан вывод о том, что его исследование восполняет существующий пробел в изучении проблематики института батыров в традиционном казахском обществе, вводит в научный оборот новый материал и обосновывает ряд важных теоретических выводов.

Материалы данного исследования могут быть использованы в практике преподавания при изучении традиционных социальных образований в истории Казахстана, жизни и деятельности отдельных исторических личностей, батыров, истории национально-освободительной борьбы, при подготовке факультативов, спецкурсов и спецсеминаров.




SUMMARY

an abstract of the dissertation on receiving of a candidate's scientific in historical sciences speciality 07.00.02 – History of the Country (History of the Republic of Kazakhstan)

Kairgaliyeva Gulfairuz

Institute of batyrs heroism and its place in a traditional Kazakh society

(on an example of a dynasty of Bokenbay batyr)
Study of thesis is devoted to the analysis of formation, making, role in development of the traditional Kazakh society such social origin, as “the establishment of batyr's heroism”. The given problem is under consideration on the basis of the life and activity of the representatives of the same kin, which left a noticeable trace in a history of Kazakhstan, XVIII-XIX centuries, such heroes as: Bokenbay Kazauly, Tlenshi Bokenbayuly, Zholaman Tlenshiuly.

Activity of the theme. Research wore theme actuality. Depended on the despite of presence in Kazakhstan's Historiography works on studying the batyr's heroism as a certain social group, formation and development of the given group as the special was not an object of special study yet. After 1991 year large number woks devoted to Kazakh batys heroes fighting for independence of the people has appeared. But these studies concerned only separate heroes and were not aimed at complex study of the establishments of batyr's heroism.

The object of the stud. Analysis formation and development the establishment batyr's heroism as a specific feature of the traditional Kazakh society (community) on the example. Bokenbay batyr's kin, taking the special place in the history of the social and political development of our country.

The given object of the study makes dependent on the following problems of the research:

• 
  to define a role specific of the establishments of batyr's heroism on the basis of historical events of the XVIII-XIX centuries.
  
• 
  to reveal a social origin the establishments of the batyr's heroism on the basis of the analysis of its occurrence, formation and evolutionary development, and also to concretive formation, development reasons of disappearance of the establishment
  
• 
  batyr's heroism in a history on an example Bokenbay batyr's kin
  
• 
  to analyze and to systematize works on study of the life and activity of Bokenbay batyr and his descendants.
  
• 
  To show a role of batyr heroes in political life of the country, presentation of political stability at the present stage of the development of a society, importance of heroes in a patriotic education of the younger generation independent Kazakhstan.
  
• 
  To show peculiarities of the establishment of batyr's heroism from such social formations in the traditional Kazakh society, as the establishment of batyr's heroism.
  

Scientific novelty of the study.

Erroneous idea of opinions of some scientists on Kazakh heroes as on the leaders of reactionary movements, defenders of the old obsolete system is proved, the reasons of strengthening of herois' role in XVIII-XIX centures are explaeind, the comparison of the establishment of batyr's heroism with other social formation is carried out and its srecific features are revealed; scientific works on Bokenbay batyr's kin are systematized, regimental and diplomatic activity of Bokenbay batyr is analysed, intercommunication liberation movement, begun by Bokenbay batyr's descendants Tlenhi and Zholaman, with national-liberation rebellions under the leadership Syrym Datov, Isatay and Machavbet, Kenesary Kasymov is investigated.

• 
  establishment of batyr's heroism originated in the middle ages, consistently has passed stages of the formation, grooving and decline;
  
• 
  Heroes carried oit in a society some fundions military, regimental, diplomatic, peacemaking. In the historical period spread allover by the present study, heroes actively participafed in internal and externak politics of the country;
  
• 
  heroes were the public figures who have shoun most activity in liberation movement, tacn in their hands formation emergency volunteer corps and management by them;
  
• 
  hero Bokenbay Karauly among well-knovn national heroes was distinguished by active participation in internal and external life of kazach khan primacy, decision of political problems;
  
• 
  the son of Bokenbay batyr, Tlenhi took an active part in the struggle of Kazakh people the Yoenger zhuz under the leadership Syrym Datov against colonial oppression;
  
• 
  Zholaman Tlenhiuly the descendant of Bokenbay batyr up to the end of his life struggled against colonial oppression of Russia.
  

The materials of the given research can be used in practice of teaching at study traditional social origins in a history of Kazakhstan, life and activity of the separate historical individuals, heroes, history of national-liberation movement for preparation 0f special courses, optional courses and special seminars.

090000, Орал қ., Сарайшық к., 34