Аллаһын елчиси

РәСУЛУЛЛАҺ (С) МӨҺКәМЛИК Вә ГәТИЈЈәТ

Пејғәмбәр (с) илаһи сифәтләрин, «кафирләрә гаршы сәрт, бир-биринә исә мәрһәмәтли» ајәсинин ифадәсидир. О, лазым ҝәләндә мәрһәмәтли бир инсан олдуғу кими, бә’зән дә ашкар гәтијјәт ҝөстәрирди. Әҝәр һәзрәт (с) әбу Сүфјаны бағышлајырдыса, демәк, артыг әбу Сүфјан горхулу дејилди. Һансы ки, онун бағышланмасы бир чох мүшрикләрин ислама гајытмасына сәбәб олду. Амма елә ки, гәтијјәт ҝөстәрилмәси даһа сәмәрәли олур, бу вахт һәзрәт (с) тәрәддүд етмәдән гәтијјәт ҝөстәрир.

әҝәр диндә гылынҹ вардырса, ујуғун шәраитдә ишләмәлидир. Бу гылынҹ инсан өлдүрмәк үчүн дејил. Дин гылынҹы ҹәрраһ бычағы тәк паклана билмәјән вә башгаларыны да пакланмаға гојмајан чиркинликләри кәсиб атыр. «әһд бағладыгдан сонра андларыны позсалар вә дининизи јаманлајыб тәһгир етсәләр, онларын башчылары илә вурушун» («Төвбә» 12). «Еј Пејғәмбәр, кафирләр вә мүнафигләрлә ҹиһад ет, онларла түнд рәфтар ет» («Тәһрим» 9). Бу гәтијјәт вә түндлүк күфр вә нифага гаршыдыр. Рәсулуллаһ (с) зәрурәт заманы бу ҝөстәришләрдән истифадә едир вә күфр башчылары илә сәрт рәфтар едәрди.

Рәсулуллаһ (с) Мәккәнин фәтһи заманы Әбдүллаһ ибни Сә’д, Әбдүллаһ ибни Хәтл, Фәртәна, Гәрәјнә, Һәвирәс ибни Нәгид, әкрәмә, Һәмзәнин гатили Вәһши кими фитнәкарларын гәтлин ҝөстәриш верди. Ејни заманда үмуми әфв е’лан олунмушду. Тарихә әсасән Бәни-гәризә дөјүшүндә дүшмәдән алты вә ја једди јүзүнү шәһәр мејданында бојну вурулду. Һансы ки, Пејғәмбәр (с) алты мин әсири бирдәфәјә азад етмишди.

Һиҹаз јајынын шиддәтли истисиндә, еләҹә дә игтисади чәтинлик шәраитиндә Пејғәмбәр (с) өз үммәтини румлуларла Тәбук дөјүшүнә һазырладығы бир вахтда бир дәстә мүнафиг мүхтәлиф бәһанәләрлә халгы дөјүшдән чәкиндирир. «Дејирләр ки, јајын бу истисиндә ҹәбһәјә ҝетмәјин. Де ки, ҹәһәннәмин истиси даһа јандырыҹыдыр» («Төвбә» 81). Бир дәстә мүнафиг бир јәһудинин евиндә топланараг мүсәлманлары дөјүшдүрмәкдән чәкиндирмәк үчүн јол ахтарырдылар. Һәзрәт (с) бу гурғудан хәбәр тутур. Тәлһә ибни Үбејдуллаһы бир дәстә адамла ҝөндәрир ки, һәмин еви ода чәксинләр.

Дөјүшә һазырлыг ҝетдији бир вахтда мүнафигләр тәфригә салмаг үчүн мәсҹид тикмәјә башлајырлар. Мәсҹид тикиләндән сонра онун ачылышы үчүн Пејғәмбәри дә’вәт едирләр. Һәзрәт (с) дөјүшә һазырлыг ҝөрүдүјү үчүн үзүрлү олдуғуну сөјләјир. Тәбуг сәфәриндән сонра јолда икән Аллаһ-таала Пејғәмбәри аҝаһ едир ки, һәмин адамларын мәгсәди мәсҹиди тикмәк јох, тәфригә мәркәзи јаратмагдыр. «Мүсәлманлар арасында тәфригә салмаг, Аллаһ вә Пејғәмбәрлә вурушмаг үчүн мәсҹиди сечәнләр анд ичирләр ки, мәсҹиди тикмәкдә хош мәгсәдимиз вар. Аллаһ анд ичир ки, онлар јалан дејирләр» («Төвбә» 107).

Өзүнүз фикирләшин, мүнафигләр дини мәркәзи һансы мәгсәдлә тикирдиләр вә Аллаһ-таала һансы сәбәбләри ҝөстәрир – күфр, тәфригә мәркәзи вә Аллаһа, Пејғәмбәрә гаршы мүһарибә оҹағы. Һәтта халгы алдатмаг үчүн ачылыш мәрасиминә һәзрәти дә дә’вәт едирдиләр. Һәгигәтән Пејғәмбәр өзү онларын ишини бәјәнир. О заман ки, онларын алчаг нијјәтиндән хәбәр тутур, ҝөстәриш верир ки, мәсҹид сөкүлсүн.

Бүтүн бунлар Пејғәмбәрин кафирләр вә мүнафигләрә гаршы гәтијјәтини ҝөстәрир. Мәсҹид ады илә фитнә мәркәзи тикәнләрин көкүнү кәсир. Пејғәмбәрин кафирләрлә белә рәфтары бөјүк дәрсдир. Ислами үммәт үчүн, хүсуси илә ислами рәһбәрләр үчүн дејиләнләр нүмунәдир. Бу үсул ислам үммәтини бирләшдирир јени рәһбәрлик үсулу ортаја чыхардыр. Пејғәмбәрин (с) бу гәтијјәтинин тә’сири илә мүсәлман үммәт бирләшир вә там гүдрәтлә дүнја кафирләри илә үз-үзә ҝәлир. Һәзрәт бир чох рәһбәрләрә мәктуб ҝөндәрәрәк онлары һәгигәтин гәбулуна чағырыр. Һәтта о дөврүн зорлулары олан Рум вә Иран императорларына јазыр ки, ја һаггы гәбул едиб ислама ҝәлин, ја да сизинлә вурушаҹағыг. Бу нүмунәләрдән ајдын ҝөрүнүр ки, ислам рәһмәт дини олсада, һеч вахт фәсада гаршы јумшаглыг ҝөстәрмир. Имкан верилир ки, мүнафигләр мүсәлманлара һаким олуб, онларын азадлығыны һәдәләсинләр.

РәСУЛУЛЛАҺ (С) Вә әДАЛәТИН МӨҺКәМЛәНМәСИ

Пејғәмбәрин һәјатында ајдын ҝөрүнән иҹтимаи әсаслардан бири инсанларын һүгугларына риајјәт вә әдаләтин ҝерчәкләшмәсидир. О, чох сә’ј ҝөстәрирди ки, илаһи гурулуш чәрчивәсиндә, иҹтимаи мүнасибәтләрдә кимсәнин ән кичик һүгугу белә позулмасын. Һагларын горунмасы илә әдаләтин мөһкәмләндирир. Чүнки әдаләтин әсил мә’насы инсан һагларынын горунмасыдыр. Әдаләт бу дејил ки, һамы ејни имкана малик олсун. Бир инсан имтијаза малик олдуғу үчүн даһа артыг һүгуга малик ола биләр. Бу һалда бәрабәрлик јаратмаг өзү дә зүлмдүр. Мәсәлән, синифдә мүхтәлиф шаҝирдләр иштирак едир. Әҝәр мүәллим шаҝирдләри мүхтәлиф һазырлыгларына ҝөрә фәргли гијмәтләндирирсә бу өзү әдаләтдир. Амма фәрг гојмадан һамыны ејни ҹүр гијмәтләндирмәк зүлүмдүр. Мүмкүндүр ки, имтијаз олмадыгда бәрабәрлик әдаләт өлчүсү олсун. бу һала Пејғәмбәрин һәјатында да тәсадүф едилир. Һәзрәт мәҹлисдәкиләрә бахаркән өз нәзәрләрини бәрабәр бөләрди.

«Рәсулуллаһ (с) өз вахтыны әсһаб арасында бәрабәр бөләр вә һамыја ејни ҹүр бахарды». Лакин ләјагәт вә хидмәт бахымындан һәзрәт бу кејфијјәтләри әдаләт өлчүсү ҝөтүрәрди. Һәзрәтин хидмәтинә тәам ҝәтириләндә ону бүтүн сүфрәдә отураналара бәрабәр бөләрди. Лакин бу тәам һамыја чатмајаҹағы тәгдирдә ону даһа чох еһтијаҹы оланлара верәр вә башгаларындан үзр истәјиб, бујурарды: «Даһа чох еһтијаҹлы олдуглары үчүн онлара вердим» («Бәһар» 16). О, өз рисаләтинин иҹрасында чалышар, өҝеј мүнасибәт ҝөстәрмәз, кимсәнин һүгугун позмазды. Мүсәлманларын ишләри, бејтүл-мал онун ихтијарында иди вә бу бүдҹә тә’јинаты үзрә сәрф олунмалы иди. Һәзрәт (с) чалышырды ки, еһтијаҹлы инсанлар варкән пул јердә галмасын.

Һәзрәт (с) һансыса бир еһтијаҹлыны она мүраҹиәт етмәсини ҝөзләмәзди. Өзү беләләрини арајыб-ахтарарды. «Һара хәрҹләнмәси билинмәјән бир пул оланда вә ҝеҹә дүшәндә һәзрәт (с) еһтијаҹлы бир адам тапмајынҹа евә гајытмазды». Һүгугларын тә’мини үчүн һәзрәтин бу гәдәр чалышмасы өјрәдир ки, ҹәмијјәтә рәһбәрлик едән шәхсин өһдәсинә неҹә бөјүк бир мәс’улијјәт дүшүр. Һәзрәт (с) халга тапшырарды ки, фәрјад чәкмәјә ҝүҹү олмајанларын истәкләрини она чатдырсынлар. «Өз еһтијаҹларыны билдирмәјә гадир олмајанларын истәкләрини мәнә чатдырын» («Бәһар» 16).

Бу елә бир ме’јарын тәҹәллисидир ки, һеч бир мәрамда јохдур. Бу елә бир мәрамдыр ки, башгаларына лагејил оланлары диндән кәнар е’лан едир. «Мүсәлманларын ишләрини гајдаја салмаг барәдә дүшүнмәјән кәс мүсәлман дејил» («Үсуле-кафи» 2-ҹи ҹилд). Һәзрәт (с) бејтүл-мала елә нәзарәт едирди ки, орадан бир ијнә дә итмәсин. Һүнејн дөјүшүндә мүсәлманлар хејли гәнимәт әлә кечирдиләр. (Ијирими дөрд мин дәвә, гырх мин гојун вә с.). Әгил ибни Әбу Талиб иҹазәсиз олараг бир ијнә ҝөтүрмүшдү. Бирдән нида олунду ки, һәр кәс гәнимәт нә ҝөтүрүбсә, ҝери гајтарсын, һәтта ијнә дә олмуш олса. Әгил ијнәни һәзрәтә верди о, да алыб гәнимәтин үстүнә атды. Һәзрәт јанындакы дәвәнин түкүндән гопарыб, халга ҝөстәрәрәк бујурду: «Мәним гәнимәтдән, һәтта бу түкдән пајым бешдән бирдир». Һәзрәт үмуми бүдҹәјә белә мәс’улијјәтләр јанашарды.

Һәзрәт (с) вәфаты илә нәтиҹәләнән хәстәлик заманы хәбәр тутур ки, ихтијарында бөлүшдүрүлмәмиш бир нечә дирһәм галыр. Адам ҝөндәрди пулу ҝәтиртди. Лазымы шәкилдә бөләндән сонра өзүнә мүраҹиәтлә бујурду: «әҝәр бу пуллар өһдәндә гала-гала Аллаһын ҝөрүшүнә ҝетсәјдин, нә оларды!»

Һәмин хәстәлик һалында дәфәләрлә мәсҹиддә сөһбәт етмиш, халгдан һаллыг истәмәшди. Онлара бујурмушду ки, «һәр кәсин мәндән бир тәләби варса гој бу дүнјада тәләб етсин. дүнјадакы гисас ахирәтдәкиндән асандыр». Бу вхат Сәвадә ибни Гејс галхыб дејир ки, Таиф дөјүшүндән гајыдаркән дәвәјә вурдуғун чубуг мәнә дәјди. Һәзрәт (с) бу шәхс һаглы олмаса да (чубуг биләрәкдән дәјмәмишди) гисас үчүн һазыр олдуғуну билдирди.

жүктеу/скачать 0.7 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: