Аллаһын елчиси
РәСУЛУЛЛАҺ (С) Вә ПәРәСТИШ
жүктеу/скачать 0.7 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- НАМАЗ Вә ҜЕҸә ОЈАГЛЫҒЫ
- ҜЕҸә НАМАЗЫ
- РәСУЛУЛЛАҺ (С) Вә ЗӨҺД
РәСУЛУЛЛАҺ (С) Вә ПәРәСТИШИнсанын дахилиндә камиллик исте’дады ҝизләнмишдир. Амма бу исте’дадын чичәкләнмәсинин, ибадәт вә камиллик мәбдәсинә марағын сәбәбләри вар. Һәр бир инсанда бу фәзиләт тутуму вардыр. Бу тутум нә гәдәр бөјүк оларса, инсан даһа да јүксәкләрә уҹалар: «Һәр кәс иззәт, шәрәф истәсә, бүтүн иззәт вә шәрәф Аллаһа мәхсусдур» («Фатир» 10). Иззәт илаһи һүзурда сәҹдәјлә әлдә едилир. Пејғәмбәр (с) мә’рифәтдә нүмунә олдуғу кими пәрәстишдә дә һамыдан үстүндүр. О, һаггы танымыш илк шәхсдир: «Мән Аллаһы танымыш, төвһиди тәсдиг етмиш илк шәхсәм. Мән Аллаһын дә’вәтини гәбул етмиш илк шәхсәм» («Бәһар» 16). НАМАЗ Вә ҜЕҸә ОЈАГЛЫҒЫНамаз Аллаһ гаршысында бәндәлијин камиллијидир. Пејғәмбәр намазы «ҝөзүмүн нурудур» дејә тә’рифләјиб. Гур’ан һәзрәти (с) ибади ҹәһәтдән камала јетирмәк үчүн белә бујурур: «Еј бүрүнмүш Пејғәмбәр, ҝеҹә аз бир һиссәси истисна олмагла галхыб намаз гыл! Ҝеҹәнин јарысына гәдәр, јахуд бир гәдәр ондан аз. Ја да бир гәдәр ондан чох һәм дә арамла, ағыр-ағыр Гур’ан оху! Һәгигәтән биз сәнә ағыр бир кәлам вәһј едәҹәјик» («Муззәммил» 1-5). Гур’ан кими бөјүк бир фејзә наил олмаг үчүн ҝеҹәни ојаг галмаг лазымдыр. Һамынын раһатҹа јатагда ујудуғу бир заман галх вә өз Аллаһынла даныш. Ҝеҹәни сакит гәлбиндә галх, Аллаһы чағыр, Гур’аны ҝөзәл оху, камиллик мәбдәсинә әл ач ки, руһун әзәмәтләнсин, ағыр мәс’улијјәтләри, бөјүк рисаләти гәбул едә биләсән. ҜЕҸә НАМАЗЫ«Ҝеҹәнин бир вахты дуруб анҹаг сәнән хас олан әлавә намаз гыл. Ола билсин ки, Рәббин сәни бәјәнилмиш бир мәгама чатдырсын» («Исра» 79). Бәјәнилмиш мәгама чатмагда, јалныз һагга бағланмагда ҝеҹәни ојаг галмаг вә ҝеҹә намазы гылмаг чох фајдалыдыр. Һәзрәт Пејғәмбәр ҝеҹәни сүбһәдәк фасиләләрлә ибадәтә мәшғул оларды. Ола билмәзди ки, о, ҝеҹәни сүбһәдәк јатыб ҝеҹә намазы вахтында дурсун. О, азҹа истираһәтлә ибадәт едәр, јорулдуғу вахт гыса фасиләләр бурахарды. «Пејғәмбәр (с) иша намазы гылдыгдан сонра сују вә мисвакы јахында гојуб, үсүтүнү өртәрди. Азҹа јатыб ојанар, мисвак едиб, дәстәмаз алар, дөрд рәк’әт намаз гылыб, јатарды. Сонар јенә дә галхар, мисвак едәр, дәстәмаз алар, дөрд рәк’әт намаз гылар вә јенә дә јатарды. Сонра вәтр намазына дурарды» («Вәсаилүш-шиә» 3-ҹи ҹилд). Фәҹрин түлусунадәк дәфәләрлә ҝеҹә намазына дурар вә ојаг галарды. Узун сәҹдәләр вә тәсбиһләр јеринә јетирәрди. Ҝеҹәнин бир гисминдә Она сәҹдә ет вә ҝеҹә узуну да Ону тәгдис ет» («Инсан» 26). Һәзрәт (с) о гәдәр хүлусла, гәлбән намаз гыларды ки, һәр шеји унудар, диггәти јалныз Аллаһа јөнәләрди. Рәвајәт едилир ки, намаз заманы һәзрәт о гәдәр ибадәтә алудә оларды ки, санки о, кимсәни, кимсә дә ону танымырды. «намаза дајанаркән Аллаһ горхусундан рәнҝи гачарды». Һагг гаршысында о гәдәр әдәблә, тәвазө илә дајанарды ки, кәнара гојулмуш либас тәк һәрәкәтсиз оларды» (әрәби 4-ҹи ҹилд).
ОРУҸМадди не’мәтләрдән истифадә ҹисмин һәрәкәти үчүндүр. Беләҹә, ибадәт дә руһу гүввәләндирир. Дин бу ики шеј арасында таразлыг јарадыр. Бәдәнә гуллугла мәшғул олан руһу јаддан чыхарыр вә гаршысыалынмаз зәрәрләр ҝәтирир. Ҹисми ифрат дәрәҹәдә јаддан чыхармаг да мәзәммәт олунуб. Бу диггәтсизлик рөһбанијјәтдир вә инсаны әсил мәгсәддән јајындырыр. Дүнја һәјатыны тәрк едиб, јалныз ибадәтә ујмуш Осман ибни Мәғ’ун һаггында һәзрәт Пејғәмбәр (с) бујурур: «Бизим үчүн рөһбанијјәт – тәркидүнјалыг јохдур (гәрарлашмајыб)». Османын бу һәрәкәти һәзрәтә (с) дејиләндә ону бу әмәлдән чәкиндирәрәк бујурду ки, мәним үммәтимин тәркидүнјалығы Аллаһ јолунда ҹиһаддыр. («Бәһар» 8). Оруҹ организм гүввәләринин таразлашдырылмасы бахымындан руһун инкишафы үчүн бөјүк рола маликдир. Оруҹ еһтијаҹдан артыг гидалары тәнзимләјир, руһун диггәтини бәндәлик вә пәрәстишә јөнәлдир. Гүввәләрин таразлашмасы илә руһ пәрәстиши ҹанландырыр. Она ҝөрә дә сәмави дин буна лајигинҹә диггәт јетирир. Сәмави һөкумәтләрдә оруҹ әсас јерләрдән тутур вә руһун тәрбијәси, тәгваја доғру һәрәкәтинә шәраит јарадыр. Бу ишдә орта һәдд – ҹисмин гүввәләриндән истифадә етмәклә руһун пакланмасы Пејғәмбәр (с) јолудур. О, јејирди ки, гүввәли олсун вә ибадәт етсин. О, дири галмаг үчүн јејирди. О, јашамаг үчүн јејирди, јемәк үчүн јашамырды. Бу ики јанашмада фәрг чохдур. О, ики ҝүндән бир оруҹ тутурду (?). Шә’бан вә Рамазан ајларыны ардыҹыл оруҹ олурду. ХҮШУПејғәмбәр (с) малик олдуғу мәгама бахмајараг илаһи мәгам вә мәаддан чох еһтијад етмишдир. Гијамәт хәбәри чатанда сәсини галдырмыш, чөһрәси солмушдур. Санки горхулу бир дүшмәнин һүҹум хәбәри ҝәлмишдир. Хәбәр верилир ки, Аллаһ горхусундан о гәдәр ағлајырмыш ки, өзүндән ҝедирмиш. («Бәһар» 10-ҹу ҹилд). Илаһи горхудан о гәдәр ҝөз јашы ахыдырмыш ки, әтәји исланырмыш. О, мә’сум олсада өз мә’рифәти сәбәбиндән даим өзүнү борҹлу билирди вә горхурду. Аллаһа ән јахын инсан олса да е’тираф едәрәк дејирди: «Биз Сәнә мәгамына лаиг ибадәт етмәдик». Даим Аллаһа диггәти олараг бујурурду: «Худаја бизи бир ҝөз гырпымынҹа өз башына бурахма». («Бәһар» 14-ҹу ҹилд). Аллаһ өзү Пејғәмбәрин горхусу һаггында хәбәр верир: «Мән горхурам ки, ҝүнаһ едәрәмсә гијамәт ҝүнүн әзабына дүчар олум» («Нәһл» 50). РәСУЛУЛЛАҺ (С) Вә ЗӨҺДДүнјаја бағлылыг инсан фәзиләти үчүн горхулудур. Бу тәләләрдән гуртармаг һәр кәсин иши дејил. Әввәла бу тәһлүкәләри јахшыҹа вә вахтында танымаг лазымдыр. Бундан әлавә нәфсә нәзарәт баҹарығы лазымдыр ки, тәһлүкәни таныдыгдан сонра онунла үз-үзә ҝәлә биләсән. Инсанын ики чөһрәси – мадди вә илаһи чөһрәси вардыр. Мадди чөһрә дүнјапәрәстдир вә инсанын өтәри ләззәтләрлә алдадыр. Дүнја һәјаты вә дүнја малы тәкликдә фајдасыздыр. «Таһа» сурәсиндә белә бујурулур: «Кафирләрин бә’зи зүмәрләрини сынамаг үчүн онлара дүнја һәјатынын зинәти олараг вердијимиз мал-дөвләтә рәғбәт ҝөзү илә бахма! (ҝөзүнү дикмә)». О заманки вар-дөвләт, өвлад, миник, мәскән, аилә кими дүнјаја бағлылыг тәһлүкә олур инсаны чәкинмәјә чағырыблар: «Дүнјаја бағлылыг бүтүн хәтәр вә ҝүнаһларын мәншәсидир» («Бәһар» 51-ҹи ҹилд). О инсан нүмунә ола биләр ки, бу тәһлүкәләрдән гуртула билсин. Е’тибарсыз дүнјаја диггәт едилмәмәлидир. Чүнки дүнјаја бағлы инсан өз јерсиз истәкләри илә башгаларынын һүгугуну позур. Заһид вә дүнјаја рәғбәтсиз инсан бу тәһлүкәләрдән хилас ола биләр.
жүктеу/скачать 0.7 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|