1-кесте: келісім компоненттерінің әділ (қаржы бірлігінде)
Шарттың компоненттері
|
Әділ құны
|
Жол – негіз қабаттары
|
940
|
Жол – қаптардың шыққан қабаттары
|
110
|
Жолдың болашақ құны
|
1,050
|
Жылдық сервистік компонент
|
12
|
Маңызды пайыздық мөлшерлеме
|
6.18%
|
1 мысал: Концедент операторға төлемнің алдын ала анықталған сериясын жүргізеді
Қосымша талаптар
IE16. Келісім талаптарына сәйкес, концедент қоғамдық үшін жолды пайдалануға дайындығы үшін 3 – 10 жылдарда операторға жыл сайын 200ҚБ төлеу керек. Маңызды сыйақы (жыл сайынғы төлем 3 – 10 жылдарға 200ҚБ көлемінде ) 1-кестеде көрсетілген қызметтердің әрқайсысының әділ құнын көрсетеді. Бұл төлемдер 12ҚБ көлемінде жылдық пайдалану шығыстары жол құрылысы шығыстарын жабуға арналған және 110ҚБ көлемінде жылына 8 жол қабын ауыстыруға оператордың шығындарды өтеуі болып табылады.
Қаржылық есептілікке әсер ету
IE17. Концедент алғаш әділ құн бойынша (қаптаудың шыққан қабаттары құрылысына 110ҚБ және негіз қабаттарының құрылысына 940ҚБ, жалпы құны 1,050ҚБ) жылжымайтын мүлік, ғимарат және жабдықтар ретінде концессиялық активті мойындайды. Актив оның құрылыс мөлшеріне байланысты мойындалады (525ҚБ жылына 1 және 525ҚБ жылына 2). Амортизация жылына 3 бастап жыл сайын төлем жүргізіледі (56 ҚБ, негіз қабаттарын - 38ҚБ және қаптау қабаттарын - 18ҚБ қоса алғанда).
IE18. Концедент жыл соңында 1(525ҚБ) салынудағы активтің әділ құнына тең әділ құны бойынша қаржылық міндеттемені алғаш мойындайды. Міндет жыл соңында 2 өседі, төленбеген қаржылық міндеттемелерге қатысты қаржыландыру құны және құрылыстың әділ құны (525ҚБ) ретінде көрсетіледі. Онда қызметтерді ұсынуға концессиялық келісімнің сервистік компонентіне қатысты алдын ала анықталған төлем сомасы белгілі болғандықтан, міндеттемені төмендететін төлем сомасын анықтай алады. Бұдан әрі маңызды пайыздық мөлшерлемесіне саналған төлеу алымын, бұл сомаға қатысты қаржыландыру құнын қоса танылған бастапқы сомасы амортизациялық құны бойынша өлшенеді.
IE19. Жол қабын ауыстыруға сыйақы төлемдердің алғаш анықталған сериясына қосылған. Жол қабын ауыстыру ақша ағымдарына әсер етпейді; бірақ 9 жылдан бастап 110/6ҚБ =18ҚБ көлемінде концедент амортизациялық төлемді мойындайды және жұмыс жүргізілген актив ретінде қаптарды ауыстыруды растайды.
IE20. Техникалық қамтамасыз ету және жолды пайдалануға (12ҚБ) арналған сыйақы төлемдердің алдын ала анықталған сериясына қосылған. Бұл қызметтерге байланысты шығыс қаржы ағымына әсер ерпейді; бірақ концедент жыл сайын шығысты таниды.
IE21. Қызметтер құны 1 ҚСҚЕХС сәйкес есепке алынады.
Қаржылық ереже туралы есеп және қаржылық нәтижелер туралы есеп, қаржы ағындарының түрі
IE22. Концеденттің қаржы ағымдары қаржылық нәтижелер туралы есеп және қаржылық ережелер туралы есеп келісімнің әрекет етуші мерзімі кезеңінде 1.1–1.3 кестелерінде ұсынылатын болады. Сонымен қатар, 1.4-кестесінде қаржылық міндеттемедегі өзгерістер көрсетілген.
1.1 Кесте. Ақшалай ағындар (ақшалай бірліктермен көрсетілген)
Жыл
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
Барлығы
|
Төлемдердің алдын ала анықталған сериясы
|
–
|
–
|
(200)
|
(200)
|
(200)
|
(200)
|
(200)
|
(200)
|
(200)
|
(200)
|
(1,600)
|
Таза ағын/(ағын алды)
|
–
|
–
|
(200)
|
(200)
|
(200)
|
(200)
|
(200)
|
(200)
|
(200)
|
(200)
|
(1,600)
|
1.2 Кесте. Қаржылық нәтижелер туралы есеп (ақшалай бірліктермен көрсетілген)
Жыл
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
Барлығы
|
Сервистік шығыс
|
–
|
–
|
(12)
|
(12)
|
(12)
|
(12)
|
(12)
|
(12)
|
(12)
|
(12)
|
(96)
|
Қаржыландыру құны
|
–
|
(32)
|
(67)
|
(59)
|
(51)
|
(43)
|
(34)
|
(25)
|
(22)
|
(11)
|
(344)
|
Амортизация – негіз қабаттары
|
–
|
–
|
(38)
|
(38)
|
(38)
|
(38)
|
(38)
|
(38)
|
(38)
|
(38)
|
(304)
|
Амортизация – қаптың шыққан қабаты
|
–
|
–
|
(18)
|
(19)
|
(18)
|
(18)
|
(19)
|
(18)
|
–
|
–
|
(110)
|
Амортизация – қаптың жаңа қабаты
|
–
|
–
|
–
|
–
|
–
|
–
|
–
|
–
|
(18)
|
(19)
|
(37)
|
Барлық амортизация
|
–
|
–
|
(56)
|
(57)
|
(56)
|
(56)
|
(57)
|
(56)
|
(56)
|
(57)
|
(451)
|
Жылдық пайда/(шығын)
|
–
|
(32)
|
(135)
|
(128)
|
(119)
|
(111)
|
(103)
|
(93)
|
(90)
|
(80)
|
(891)
|
ЕСКЕРТУ:
-
Амортизация 3-8 жылдарда жол қабының бастапқы салыну амортизациясын бейнелейді. Ол бұл кезең уақытында толықтай амортизацияланады. Амортизация 9-10 жылдары 8 жылда танылған концессиялық активтің жаңа компонентінің (қабының) амортизациясын көрсетеді.
-
Бұл мысалдарында тура амортизация әдісі қолданылады, оның қолданылуы барлық жағдайға қарастырылмаған. 17 ҚСҚЕХС 76-параграфқа сәйкес «Амортизация төлем жүргізу әдісі» активтің қызметтік әлеуеті немесе экономикалық пайдаларға қатысты субъектінің қолдану сұлбасын көрсету керек». 31 ҚСҚЕХС 96 параграфына сәйкес аналогты «пайдалы қызметтің соңғы мерзімімен материалдық емес активтің амортизацияланатын биіктігі пайдалы қызмет мерзіміне жүйелік негізде бөліну керек».
|
1.3 Кесте. Қаржылық ереже туралы есеп (қаржылық бірліктерде)
Жыл
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
Концессиялық актив – негіздер қабаттары
|
525
|
940
|
902
|
864
|
826
|
788
|
750
|
712
|
674
|
636
|
Концессиялық актив – қаптың шығын қабаттары
|
–
|
110
|
92
|
73
|
55
|
37
|
18
|
–
|
–
|
–
|
Концессиялық актив – қаптың жаңа қабаттары
|
–
|
–
|
–
|
–
|
–
|
–
|
–
|
110
|
92
|
73
|
Барлық концессиялық актив
|
525
|
1,050
|
994
|
937
|
881
|
825
|
768
|
822
|
766
|
709
|
Қаржы құралдары
|
–
|
–
|
(200)
|
(400)
|
(600)
|
(800)
|
(1,000)
|
(1,200)
|
(1,400)
|
(1,600)
|
Қаржылық міндеттемелер
|
(525)
|
(1,082)
|
(961)
|
(832)
|
(695)
|
(550)
|
(396)
|
(343)
|
(177)
|
–
|
Кумулятивті пайда/(шығын)
|
–
|
32
|
167
|
295
|
414
|
525
|
628
|
721
|
811
|
891
|
ЕСКЕРТУ:
-
Бұл мысалда қаптаулар жылына 8, яғни, бастапқы түзілген жол қаптауы толық амортизацияланғанда ауысуы күтіледі. Егер жол қаптауын ауыстыру ерте жүргізіген болса, бастапқы құрылған жол қаптауы толық амортизацияланбайды және оның мойындалуын 17 ҚСҚЕХС сәйкес жол қаптауының ауысуына қатысты концессиялық активтің жаңа компонентін мойындағанға дейін тоқтату керек.
-
Жол қаптауының ауысуына қатысты концессиялық активтің жаңа компоненті жылына 8 мойындалады. 9-10 жылдар бұл қосымша компоненттің амортизациясын көрсетеді (1.2 кесте).
-
Қаржылық міндет концессиялық активтің жаңа компонентін мойындау үшін, жылына 8 өседі.
|
1.4 Кесте. Қаржылық міндеттемедегі өзгерістер (қаржылық міндеттемелерде)
Жыл
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
Ауысқан актив
|
–
|
525
|
1,082
|
961
|
832
|
695
|
550
|
396
|
343
|
177
|
Міндеттеме, бастапқы концессиялық активпен танылған
|
525
|
525
|
–
|
–
|
–
|
–
|
–
|
–
|
–
|
–
|
Төлемдерді жүзеге асырғанға дейін міндеттемеге қосылған қаржыландырудың құны
|
–
|
32
|
–
|
–
|
–
|
–
|
–
|
–
|
–
|
–
|
Төлемдердің алдын ала анықталған серияларының бөлігі, азаятын міндеттеме
|
–
|
–
|
(121)
|
(129)
|
(137)
|
(145)
|
(154)
|
(163)
|
(166)
|
(177)
|
Қаптаудың жаңа қабаттарымен бірге мойындалған міндеттеме
|
–
|
–
|
–
|
–
|
–
|
–
|
–
|
110
|
–
|
–
|
Ауыспалы қалдық
|
525
|
1,082
|
961
|
832
|
695
|
550
|
396
|
343
|
177
|
–
|
2-мысал: Концедент жолды пайдалану үшін, төлемдерді қолданушылардан алу құқығын операторға ұсынады
Келісімдердің қосымша талаптары
IE23. Келісім талаптары операторға жолды пайдаланатын жүргізушілерден төлем алуға рұқсат береді. Оператор автокөлік құралдарының саны келісім әрекеті мерзімі кезеңінде өзгеріссіз қалуын және жылына 3-тен 10 ға дейін жыл сайын 200ҚБ мөлшерінде жолды қолдану үшін, төлем алатындығын болжайды. Үлеспелі сыйақы (жылына 3-тен 10 ға дейін жыл сайын 200ҚБ мөлшерінде жолды қолдану үшін төлем) 1 кестеде көрсетілген әр қызметтің әділ құнын көрсетеді және жол құрылысына кеткен шығындарды жабуға арналған, жыл сайынғы операциялық шығындар 12 көлемінде және жол қаптауын ауыстыруға жылына 8, 110ҚБ көлемінде шығындарды операторға өтеледі.
Қаржылық есептілікке әсер ету
IE24. Концедент концессиондық активті жылжымайтын мүлік, ғимарат және жабдық ретінде, оның әділ құны бойынша (жалпы құны 1,050ҚБ, негіз қабаттары құрылысына 940ҚБ және қаптаудың шыққан қабаттары құрылысына 110ҚБ қоса отырып) бастапқыда мойындайды. Актив оның құрылыс шектеуі бойынша мойындалады (жылына 1,525ҚБ және жылына 2, 525ҚБ). Амортизация жыл сайын жүргізіледі (жылына 3 бастап, қаптау қабаттары - 18ҚБ және негіз қабаттары - 38ҚБ қоса 56ҚБ).
IE25. Концедент концессиондық активке сыйақы ретінде 3 тен 10 жылдарға 200ҚБ мөлшерінде жолды қолдану үшін, төлем алуға операторға құқық ұсыну үшін, операторға құқық беру моделі шектеуінде міндетті мойындайды.
IE26. Міндет 3 – 10 жылдары азаяды, және концедент осы негіздегі пайданы мойындайды, яғни концессиялық активке рұқсат активтің экономикалық пайдаларды әкелуге қабілеттілігі пайда болған уақыттан бастап қызметтерді ұсынуға концессиялық келісімнің әрекет етуші мерзімі кезеңінде тең ұсынылады деп күтіледі.
IE27. Жол қаптауын ауыстыру үшін, сыйақыны оператор күтетіндей жолақы төлеміне қосылған, ол қызметтерді ұсынуға концессиялық келісім әрекет етуші мерзімі кезеңінде алады. Жол қаптауларын ауыстыру қаржы ағымына тікелей әсер етпейді; бірақ концедент қаптау ауысуын актив ретінде мойындайды, жұмыс жүргізілген кезде, және 9 жылдан бастап 110/6ҚБ =18ҚБ көлемінде амортизациялық жою мойындалады.
IE28. Жолды техникалық қамтамасыз ету және пайдалану (12ҚБ) үшін, оператор қызметтерді мойындауға концессиялық келісімнің әрекет ету мерімі кезеңінде сыйақы алуды күтудегі жолды пайдалану үшін, төлемге қосылған. Бұл шығыс қызметтерге байланысты қаржылық есепке әсер етпейді. Ол қаржы ағымына әсер етпейді, өйткені шықпағандар концедентінде қаржы ағыны бар. Ол операциялық шығыс ретінде танылмайды, өйткені бастапқы танылған актив және міндеттемелердің әділ құны оператор алып жүре алатын қандайда бір сервистік шығындарды қоспайды.
Қаржылық ереже туралы есеп және қаржылық нәтижелер туралы есеп, қаржы ағындарының түрі
IE29. Қаржылық ереже туралы есеп және қаржылық нәтижелер туралы есеп, концеденттің қаржы ағымдары келісімнің мерзімі кезеңінде 2.1–2.3 кестелерінде ұсынылатын болады. Сонынмен қатар, 2.4 кестесінде міндеттегі өзгеріс көрсетілген.
2.1 Кесте. Ақшалай ағындар (ақшалай бірліктермен көрсетілген)
IE30. Операторға ешқандай төлем жүргізілмегендіктен, осы мысал қаржылық ағынға әсер етпейді.
2.2 кесте. Қаржылық нәтижелер туралы есеп (ақшалай бірліктермен көрсетілген)
Жыл
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
Барлығы
|
Пайда (міндеттеменің азаюы)
|
–
|
–
|
145
|
145
|
145
|
145
|
145
|
145
|
145
|
145
|
1160
|
Амортизация – негіз қабаттары
|
–
|
–
|
(38)
|
(38)
|
(38)
|
(38)
|
(38)
|
(38)
|
(38)
|
(38)
|
(304)
|
Амортизация – қаптаудың шығын қабаты
|
–
|
–
|
(18)
|
(19)
|
(18)
|
(18)
|
(19)
|
(18)
|
–
|
–
|
(110)
|
Амортизация – қаптаудың жаңа қабаты
|
–
|
–
|
–
|
–
|
–
|
–
|
–
|
–
|
(18)
|
(19)
|
(37)
|
Барлық амортизация
|
–
|
–
|
(56)
|
(57)
|
(56)
|
(56)
|
(57)
|
(56)
|
(56)
|
(57)
|
(451)
|
Жылдық пайда/(шығын)
|
–
|
–
|
89
|
88
|
89
|
89
|
88
|
89
|
89
|
88
|
709
|
ЕСКЕРТУ:
-
Өтемпұл 3-8 жылдары жол қаптауының құрылған бастапқы амортизациясын көрсетеді.Ол осы кезеңде толық амортизацияланады.
-
Өтемпұл 9-10 жылдары 8 жылда танылған концессиялық активтің жаңа компоненті (қабын) амортизациясын көрсетеді.
-
Қосымша міндеттен (2.3 кесте) алынған пайда пайданы қосады (азайту).
-
Барлық пайда қызметтерді ұсынуға концессиялық келісімнің әрекет етуші мерзімі кезеңіне тең танылады
|
Достарыңызбен бөлісу: |