-1-тарау. Астыққа және оның өмiрлiк циклiнiң процестерiне

      Ескерту. 2-1-тараумен толықтырылды - ҚР 2006.12.29 N 209 (қолданысқа енгiзiлу тәртiбiн 2-баптан қараңыз) Заңымен.

      9-1-бап. Техникалық реттеу объектiлерi

      Астық және оның өмiрлiк циклiнiң процестерi техникалық реттеу объектiлерi болып табылады.

      9-2-бап. Сәйкестiктi растау

      Астықтың техникалық регламенттерде айқындалған талаптарға сәйкестiгiн растау Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен жүзеге асырылады.

      9-3-бап. Астықтың қауiпсiздiгi мен сапасы туралы
              ақпаратқа қойылатын талаптар

      Тұтынушылардың астықтың қауiпсiздiгi мен сапасына қатысты жаңылысуына әкеп соқтыратын әрекеттердiң алдын алу мақсатында астық нарығына қатысушылар сатып алушыларға және (немесе) тұтынушыларға астықтың қауiпсiздiгi мен сапасының көрсеткiштерi туралы толық және дұрыс ақпарат беруге мiндеттi.

      9-4-бап. Астыққа қойылатын қауiпсiздiк талаптары

      1. Пайдалану мақсатына қарай астық қауiпсiздiктi қамтамасыз ететiн талаптардың кешенiне сәйкес келуге тиiс.

      2. Астық құрамындағы ықтимал қауiптi химиялық қосылыстар мен биологиялық объектiлер, пестицидтердiң және агрохимикаттардың қалдық мөлшерi, оның iшiнде фумиганттар, зиянды заттар мен қоспалар, сондай-ақ ылғал техникалық регламенттерде белгiленген мәндерге жол берiлген ең жоғары деңгейден аспауға тиiс.

      9-5-бап. Астықты өндiру кезiндегi қауiпсiздiк талаптары

      Жер учаскелерiнiң иелерi мен пайдаланушылары астық өндiрiсiн ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлердiң құнарлылығын қалпына келтiрудi қамтамасыз ететiн, сондай-ақ осындай қызметтiң қоршаған ортаға жағымсыз әсер етуiн жоятын немесе шектейтiн тәсiлдермен жүзеге асыруға мiндеттi.

      9-6-бап. Астықты сақтау кезiндегi қауiпсiздiк талаптары

      1. Астықты сақтау оның қауiпсiздiгiн қамтамасыз ететiн экологиялық, құрылыс, өрт, санитарлық-эпидемиологиялық және  фитосанитариялық талаптарға сай келетiн астық қоймаларында жүзеге асырылады.

      2. Астықты сақтау кезiндегi қауiпсiздiк талаптары тәуекел түрлерi бойынша техникалық регламенттерде белгiленедi.

      9-7-бап. Астықты тасымалдау кезiндегi қауiпсiздiк
              талаптары

      1. Астықты тасымалдау оның қауiпсiздiгi мен сапалық көрсеткiштерiнiң сақталуын қамтамасыз ететiн жағдайларда жүзеге асырылуға тиiс.

       2. Астық құрғақ, таза, бөгде иiссiз, зиянды ағзалармен залалданбаған көлiк құралдарымен тасымалданады.

      9-8-бап. Астықты кәдеге жарату және жою кезiндегi

      1. Зертханалық зерттеу нәтижелерi бойынша мақсатына қарай пайдалану үшiн жарамсыз деп танылған астыққа техникалық регламенттерде белгiленген тәртiппен одан әрi пайдалануды (кәдеге жаратуды) немесе жоюды анықтау тұрғысында сараптама жасалуға тиiс.

      2. Сараптама жасауға және оны одан әрi пайдалану (кәдеге жарату) немесе жою ықтималдығы туралы шешiм қабылдау қажет болатын кезеңдегi астық оның партиясының көлемi көрсетiле және астыққа қол жеткiзудi болғызбайтын жағдайлар сақтала отырып, жеке үй-жайларда сақталуға тиiс.

      3. Мақсатына қарай пайдалануға жарамсыз астықты тасымалдауға, сақтауға, сараптама жасауға, пайдалануға (кәдеге жаратуға) немесе жоюға байланысты шығындарды оның иесi өтейдi.

      10-бап. Мемлекеттiк қолдаудың нысандары

      Астық рыногының тұрақтылығын қамтамасыз ету мақсатында мемлекет астық өндiру мен сатуды қолдаудың мынадай нысандарын жүзеге асырады:

      1) Қазақстан Республикасының Үкiметi белгiлейтiн тәртiппен отандық ауыл шаруашылық тауар өндiрушiлерiне элиталық тұқым құнын арзандату;

      2) техника мен жабдықтардың лизингiлiк жеткiзiлiмiн ұйымдастыру;
      3) алып тасталды

      4) отандық астық өндiрушiлерден мемлекеттiк астық ресурстарына астықты нарықтық бағамен сатып алу;

      7) топырақтың құнарлылығын сақтау жөнiндегi ғылыми зерттеулер бағдарламаларын қаржыландыру;

      8) астықты өндiру мен сақтаудың жаңа озық технологияларын енгiзуге жәрдемдесу;

      9) отандық ауыл шаруашылық тауар өндiрушiлерiне мемлекеттiк жемдiк астық ресурстарынан жемдiк несие бөлу;

      10) астық қолхаттарының тиiмдi айналысы үшiн жағдай жасау;

      10-1) бюджеттiк бағдарламаларға сәйкес отандық ауыл шаруашылығы тауарын өндiрушiлерге минералдық тыңайтқыштар мен жанар-жағар май материалдарының құнын арзандату;

      11) iшкi рыноктың мұнай өнiмдерiне деген қажеттерiн дер кезiнде қамтамасыз ету жөнiнде қажеттi шаралар қолдану;
      12) алынып тасталды - ҚР 2006.01.10 N 116 Заңымен.

      13) агроөнеркәсiптiк кешен үшiн мемлекеттiк бiлiм беру тапсырысына сәйкес кадрлар даярлау;

      14) аймақтарда техникалық реттеу саласында сәйкестiктi растау жөнiнде қызметтер көрсету бойынша бәсекелестiк орта құру үшiн шаралар қолдану;

      15) астық өндiрушiлердi қорғау жөнiнде демпингке қарсы шаралар әзiрлеу;

      16) отандық ауыл шаруашылық машина жасау iсiн жаңғырту жөнiнде шаралар қолдану.
      Ескерту. 10-бапқа өзгерту енгiзiлдi - ҚР 2003.10.13 N 488, 2004.12.20 N 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгiзiледi), 2006.01.10 N 116 (2006 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгiзiледi), 2006.12.29 N 209 (қолданысқа енгiзiлу тәртiбiн 2-баптан қараңыз), 2009.12.11 N 229-IV (қолданысқа енгiзiлу тәртiбiн 2-б. қараңыз) Заңдарымен.

4-тарау. МЕМЛЕКЕТТIК АСТЫҚ РЕСУРСТАРЫ

      11-бап. Мемлекеттiк астық ресурстары

      11-1-бап. Мемлекеттiк астық ресурстарын қалыптастыру

      1. Мемлекеттiк астық ресурстарын қалыптастыру Қазақстан Республикасының Үкiметi белгiлеген тәртiппен:
      1) дәндi дақылдар егуге арналған екi жүз елу гектар немесе одан да көп егiс алаңы бар отандық астық өндiрушiлерден осы Заңның 11-2-бабына сәйкес астық сатып алу;
      2) агенттiң өнiмдi бөлу туралы келiсiмдер негiзiнде астық өндiрiсiне отандық астық өндiрушiлерге қаржы ресурстарын беру жолымен қатысуы;
      3) отандық астық өндiрушiлерден олардың ұсыныстары (офертасы) негiзiнде астық сатып алу;
      4) осы Заңның 12-3-бабына сәйкес астық экспорттаушылардан астық сатып алу арқылы жүзеге асырылады.
      2. Мемлекеттiк астық ресурстарына жеткiзiлетiн астыққа ақы төлеу сатып алу бағасы бойынша жүзеге асырылады.
      3. Астық мемлекеттiк астық ресурстарына астық қолхаттарына индоссамент жасау арқылы жеткiзiледi.
      4. Мемлекеттiк астық ресурстарына астық сатып алу жөнiндегi шығыстар:
      1) мемлекеттiк азық-түлiктiк астық резервi, мемлекеттiк сатылатын астық ресурстары, мемлекеттiк тұрақтандыру астық ресурстары үшiн - бюджет қаражаты;
      2) мемлекеттiк тұқым ресурстары, мемлекеттiк жемдiк астық ресурстары үшiн Қазақстан Республикасының Үкiметi айқындаған басқа да көздер есебiнен жүзеге асырылады.
      Мемлекеттiк тұрақтандыру астық ресурстарын қалыптастыру агенттiң басқаруына берiлетiн мемлекеттiк тұрақтандыру астық ресурстарын пайдаланудан түскен қаражат есебiнен де жүзеге асырылады.
      5. Агент мемлекеттiк астық ресурстарына астық сатып алуды күнтiзбелiк жыл бойына қамтамасыз етедi.
      Ескерту. Заң 11-1-баппен толықтырылды - ҚР 2009.12.11 N 229-IV (қолданысқа енгiзiлу тәртiбiн 2-б. қараңыз) Заңымен.

      11-2-бап. Отандық астық өндiрушiлердiң мемлекеттiк астық

      1. Дәндi дақылдар егуге арналған екi жүз елу гектар және одан да көп егiс алаңы бар отандық астық өндiрушiлер агентпен мемлекеттiк астық ресурстарына астық жеткiзу шартын жасасу арқылы мемлекеттiк астық ресурстарын қалыптастыруға ағымдағы жылғы 15 қазаннан кешiкпейтiн мерзiмде бiрiншi кезектегi тәртiппен қатысуға мiндеттi.

      12-бап. Мемлекеттiк астық ресурстарын басқару

      1. Мемлекеттiк астық ресурстарын басқаруды агент Қазақстан Республикасының Үкiметi мен уәкiлеттi орган айқындаған құзыретi шегiнде шарт негiзiнде жүзеге асырады.
      Агент мемлекеттiк астық ресурстарын басқаруға байланысты қызметтiң нәтижелерi бойынша уәкiлеттi органға есептiлiктi ұсынады және Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасына сәйкес мемлекеттiк астық ресурстарын тиiсiнше басқармағаны үшiн жауапты болады.
      2. Агенттiң мемлекеттiк астық ресурстарын басқаруына байланысты операциялардың есепке алынуын ол өзiнiң қаржы-шаруашылық қызметiнiң нәтижелерiн есепке алудан бөлек жүзеге асырады.
      Ескерту. 12-бап жаңа редакцияда - ҚР 2009.12.11 N 229-IV (қолданысқа енгiзiлу тәртiбiн 2-б. қараңыз) Заңымен.

  4-1-тарау. Астықты экспортқа шығарушылардың қызметiн мемлекеттiк реттеу

      12-1-бап. Астықты экспортқа шығарушылардың есептiлiгi
 
      1. Астықты экспортқа шығарушылар алғашқы статистикалық деректердi Қазақстан Республикасының мемлекеттiк статистика саласындағы заңнамасында белгiленген тәртiппен табыс етуге мiндеттi.
      2. Астықты экспортқа шығарушылар уәкiлеттi органның жазбаша сауалы бойынша астықты экспортқа өткiзу жөнiндегi қызметке байланысты ақпарат беруге мiндеттi.
      Ескерту. 12-1-бапқа өзгерту енгiзiлдi - ҚР 2009.12.11 N 229-IV (қолданысқа енгiзiлу тәртiбiн 2-б. қараңыз), 2010.03.19 № 258-IV Заңдарымен.

      12-2-бап. Астықты экспортқа өткiзу жөнiндегi қызметтi

      12-3-бап. Астық экспорттаушылардың мемлекеттiк астық

      1. Азық-түлiк қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету үшiн мемлекеттiк астық ресурстарын қалыптастыру мақсатында астық экспорттаушылар мемлекеттiк астық ресурстарына Қазақстан Республикасының Үкiметi айқындаған экспортталатын көлемге проценттiк қатынаспен есептелетiн мөлшерде астық жеткiзудi жүзеге асыруға мiндеттi.

      Ескерту. 5-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР 2009.12.11 N 229-IV (қолданысқа енгiзiлу тәртiбiн 2-б. қараңыз) Заңымен.

      13-бап. Астық қабылдау кәсiпорындарының қызметi

      1. Астық қабылдау кәсiпорындары жалпы пайдаланылатын тауар қоймасы деп танылады. Олардың астық сақтауға жасалатын шарттары (бұдан әрi - шарт) жария шарттар болып табылады.

      2. Астық сақтау жөнiндегi қызметтi лицензия негiзiнде астық қабылдау кәсiпорындары жүзеге асырады.
      Заңды тұлға Қазақстан Республикасының лицензиялау туралы  заңнамасында белгiленген тәртiппен бiр немесе бiрнеше астық қоймаларында (элеваторларда, астық қабылдау пункттерiнде) астықты қабылдау, өлшеу, кептiру, тазалау, сақтау және тиеп жiберу жөнiндегi қызметтi жүзеге асыру құқығына лицензия алуға құқылы.
      Астық қабылдау кәсiпорындарының қызметтiң осы түрi бойынша  бiлiктiлiк талаптарына сәйкес астықты қабылдау, өлшеу, кептiру, тазалау, сақтау және тиеп жiберу жөнiндегi өз қызметiн жүзеге асыру едәуiр нашарлап кететiн немесе мүлде мүмкiн болмай қалатын негiзгi құралдарды иелiктен айыруына тыйым салынады.

      3. Тиiстi лицензиясы жоқ бiрде-бiр тұлға:

      1) қырман шаруашылықтарында және (немесе) сервистiк-дайындау орталықтарында жүзеге асырылатын қызметтi қоспағанда, негiзгi немесе қосымша қызмет ретiнде астық сақтау жөнiнде қызмет көрсетуге;

      2) өз атауында, құжаттарында, хабарландырулары мен жарнамаларында "астық қабылдау кәсiпорны", "астық қоймасы", "астық қабылдау пунктi", "элеватор" деген сөздердi немесе ол астықты қабылдау, өлшеу, кептiру, тазалау, сақтау және тиеп жiберу жөнiндегi қызметтi жүзеге асырады деп ұйғарылатын, солардан туындайтын сөздердi пайдалануға құқылы емес.

      14-бап. Астық қабылдау кәсiпорнының мiндеттерi

      Астық қабылдау кәсiпорны:
      1) астық сақтау тәртiбiн, сондай-ақ олардың саны мен сапасы жағынан белгiленген тәртiппен бекiтiлген нормативтiк құқықтық актiге сәйкес сақталуын қамтамасыз ететiн iс-шараларды сақтауға;

      2) қажет болған жағдайларда белгiленген тәртiппен астық иелерiне оның сынамаларын iрiктеп алуды қамтамасыз етуге;

      3) астық қолхатын ұстаушының алғашқы талап етуi бойынша астық қолхатына айырбастап, осы Заңның 31 және 40-баптарында көзделген жағдайларды қоспағанда, сондай-ақ астық қолхатымен қамтамасыз етiлген астықты сақтағаны үшiн берешегi болмаса, шарт талаптарына сәйкес сақтаулы астықты толық көлемiнде босатуға;
      4) мемлекеттiк астық ресурстары астығын басым (бiрiншi кезектегi) тәртiппен қабылдауды, сақтауды және тиеп жөнелтудi қамтамасыз етуге мiндеттi.
      Ескерту. 14-бапқа өзгерту енгiзiлдi - ҚР 2009.12.11 N 229-IV (қолданысқа енгiзiлу тәртiбiн 2-б. қараңыз) Заңымен.

      15-бап. Астық қабылдау кәсiпорнының астық сақтау

      1. Астық қабылдау кәсiпорнының астық сақтау жөнiндегi шығындарының орнын толтыру шартқа сәйкес жүзеге асырылады.

      2. Астық қабылдау кәсiпорнының: 
      1) астық қолхатын ұстаушымен келiсе отырып, ақшалай не сақтаулы астықтың тиiстi мөлшерiн ұстап қалу жолымен оны кейiн астық рыногында еркiн өткiзу арқылы сақтау жөнiндегi шығындарын жабуға;

      2) астық қолхатын ұстаушының мүдделерiн көздеп өзге де операциялар бойынша шартта көзделген немесе заң актiлерiнде белгiленген шығындардың орнын толтыруға құқығы бар.

      16-бап. Астық қолхаттары бойынша мiндеттемелердi орындауға
               кепiлдiк беру жүйесi және қоры (қорлары)

      1. Астық қолхаттары бойынша мiндеттемелердi орындауға кепiлдiк беру қорымен (қорларымен) жасалған шарттардың негiзiнде астық қабылдау кәсiпорындары ғана астық қолхаттары бойынша мiндеттемелердi орындауға кепiлдiк беру жүйесiне қатысушы бола алады.

      16-1-бап. Қырман шаруашылықтары және сервистiк-дайындау

      Қырман шаруашылығы деп жеке немесе заңды тұлғаға меншiк құқығымен тиесiлi және астық пен тұқымның тауарлық партияларын қалыптастыру және оларды сақтау мақсатында астықты бастапқы өңдеуге арналған техникалық құрылыс танылады.