Ата жолың бақ жолың қадірлей білсең ағайын!
жүктеу/скачать 1.71 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Мұхаммед егер саған түсіргенімізден күдіктенсең, сенен бұрынғы Кітап берілгендерден
- Расында саған хақиқат келді. Сондықтан күдіктенушілерден болма.» (94) Сондай-ақ Алланың аяттарын
- Мұхамед өлең үйретпедік әрі ол, лайық емес. Ол бір үгіт және ашық Құран ғана: Тірі кісілерге ескерту, қарсы болғандарға байланысты сөз шынға айналу үшін.»
| хақиқат деп аталып, діндегі бөлшектену мен түрлі Құранды терісіне алған бұзықтықтарды түзеу үшін түсіретінін, ондай ұрпақтардың өмірге келетінін де Раббымыз ашық ескертеді. Және бұл жағдайдың тәубенің қабылданумен, тілектердің Алланың тарапына көтерілу белгісі 10-санымен яғни Жүніс сүресі, түркілік пайғамбар істерімен байланысты болып аятта; «Мұхаммед егер саған түсіргенімізден күдіктенсең, сенен бұрынғы Кітап берілгендерден (ақиреттік пайғамбарлардан, Алла достарынан, елшілерден) сұра. Расында саған хақиқат келді. Сондықтан күдіктенушілерден болма.» (94) Сондай-ақ Алланың аяттарын (аяндарын, көрсеткен түстерімен, әулиелер батасын) жасынға шығарушылардан болма. Онда зиян тартушылардан боласың.» (10-95) (105-ші кітап «Філ») Бұл аяттың ақирет тіршілігіне, өлім дәрежелеріне байланысты болған сандық мәндерімен насихатын толық ашып көрсеңіз, жүрек ашу мұғжизасының және ата жолының тылсымнан өліктер арқылы хабар алып, әулиелер батасымен тарихат істерін меңгерудің хикметтерін Мұхаммед пайғамбарымыздан да әріден келе жатқан істер (пайғамбарлар, елшілер меңгерген дүниесі) екенін білдіреді. Енді осы аяттардың насихатымен салыстыра отырсақ, ата жолымыздың бұрынғы тура жолдық дін ахуалымызды қазіргі таңдағы дінді жетік білеміз деген білімді, ілімді жағдайымызбен салыстырғанда бұрынғы уақыттарда қазақ халқының негізгі жағдайы басқа еді. Кеңес үкіметі дінге қарсы қанша ашық күрес жасағанымен қазақ аталарымыздың, аналарымыздың аруақ патшалығына яғни Раббысының нағыз иелік сипатына, Алланың құдіретті орындаушы қолына деген наным, сенімін, тылсымнан жеке оқитын кітаптарын, аяндарын ешқашан жоғалта алған жоқ. Және рухани өлімнің негізгі 3-сатысынан, екі кедергі тіл мен ерін, жүрек көздерін, аруақтарын меңгерумен бірге 90-шы сүреден сүрінбей өтіп, пайғамбарымыздың толық намаздары 92-ші сүренің тақуалық намаздарын орындай білген, бақсылар мен мағрипат дәрежесін меңгерген, көріпкел қасиетті сөз ғылымын меңгерген сұлтан, хандарымыз, билер, абыздарымыз, ишандарымыз сияқты аталарымыз кешеге дейін арамызда өмір сүргені де хақ. Бұндай жағдайларға дәлелел кешегі кеңестік «халық жауларын» тазарту кезінде атылып, айдалып қаза болған даналарымыздың еңбектері, шығармашылығы айқын дәлел бола алады. Керісінше егемендік алып, енді жоғалтқан дінімізді таптық дегендей, ұранмен келген тек арап тіліндегі кітаптық үгітке яғни Құранның рухани сүнетелудің үндік қасиетіне ғана ғана жүгінген қызылбастық жолдың арқасында аруақ яғни дініміздің тарихат, үнемі тарихи қауымызбен байланыста тұратын ғұрпымыздың әдеттерін де, астарлы сөз ұғымын қатаң ұстанған қарттарымыз ана дүниелік болып, «әй дейтін әже, қой дейтін қожа», қазақта азайғасын, өзге елдің жоғын түгендеген, өз ағайындарымыз, бекіген тура жолымызды мүлде ұмыттыру мақсатында, ешқандай ашық дәлелдерсіз-ақ, құр білімге жүгінген ой жору тәпсірлермен-ақ, «жансыз» надан тек ілімге ғана жүгінген діншілерді жоғары атақ дәрежелерге көтеріп, қолдан абырой бедел жасаумен; «Өтірікшінің куәсі қасында жүреді» мен өздерімен пәтуалас ел басшыларының, мемлекет қазынасымен байлық егелерінің қолдауымен дінді теріске алуға, ашықтай күрес жүргізіп және белгілі бір жағдайда, ақпарттық негізде нәтижеге, жеңіске жетіп те үлгірді де, табиғи тектілігіне қарай жаратқанан берілетін даналықтың орнына, жасанды сөз ұғымдардың, теріс рухты жансыз аяттардың пайда болуымен бірге, рухани қараңғылықтардың кең өрістеуі яғни жасанды атақ дәрежемен ғана өлшенген ғалымдық, аудармашылық, шығармашылық, пәтуа, ақындық, күйшілік т,б толып жатқан құран аяттарына, жаратқанның үкіміне ашық қарсылық білдірген туындылар мен саяси пікірлердің қалыптасуымен бірге дін ұстанымызда жалған; хазіреттік, дін ғалымдық, сопылық, тақуалық, имамдық бейнесі де қалыптасып үлгірді. Және бұл жағдайдың ерекшелігі де бұрын төре, қожа деп бұхара халықтың арасын құдай үйреткен ғұмыр-тағдыр шежіресін, гендік теңдікті, текті, жан ғылымын теріске алумен қалыптасқан теріс әдеттің, енді басқарушылық, «зайырлық», «светский», партияшылдық, ақсүйектік жікке бөлінумен және оның тек дүние байлығымен ғана өлшеніп; «Аузы қисық болса да байдың ұлы сөйлейтін» арсыздық бейнесін де қалыптастырып, белгілі заңдар арқылы енді қоғамның саналы, қасиетті, қадірлі жанды мүшелері емес керісінше, азғын, жеті атасына жалғанбаған жетесіз, ана ділінсіз, ұлттық ар-намыссыз, ұятсыз дарынсыз «светский-зайырлы» аталған жансыз, сезімсіз топтарының мүдесін қорғауға арналған жансыз, рухсыз «ата заңымыз» қалыптасты. Және дінде де, ғылым-білімде, өмір базарында да құдайлық аманат, уәде; «бір тіл, екі ерін» шарты да жоғалып, енді бір қазақ бір қазақты түсінуден қалғанымыз былай тұрсын, даналықтың, сөз ғылымының бейнесі философ деген ағайындардың еңбегі дінімізді, сөзіміздің атауларын, білімін түсіндіруге емес тек атақ дәреже алуға ғана жарамды болып қалды. Ата-бабамыздан мақалдармен, нақылдармен аманталған ар білімін енді тек түсіңізге еніп, (онда да жүрегіңіз бітеліп қалмаса,) бірақ қалай жоритынын меңгеру парыз болған имамдарды қояйықшы, жоғарғы діни білімді дін ғалымдарының арасынан да ондай таза білімді ар-намыстылықты емге де таба алмайтының хақ. Мысалға бір дәлел келтіре кетсек; Ислам өркениеті басылымның №18, 21-31 шілде басылымында; Жоғары дәрежелі жан ғылымының ғалымы- хазіреті мырзамыз Үндістанға құранды жатқа оқушы қарилар жарысына барып, 4-ші орын алғанымен мақтанып және соның құрметіне өте аса мәртебелі әрі ғалым, үндістан призиденті Абдул Кәләмнің қабылдауында болғанын мақтаныш етіп жазыпты. «Бізге хаттама қызметкері; «Сіздерге 9-минут бөлінді. Ол кісінің уақыты аз. Ол ядролық физика маманы, ғылым докторы, профессор. Уақытын алмаңыздар. Сұхбат тоғыз минутан аспасын.» ...»..Міне қараңыздаршы (құранды ақылсыз жатаудан) төртінші орын алыпты. Осының бәр тәуелсіздіктің арқасы. Қариларды бастап келген министірлердің кейбірін мен жылда қабылдаймын. Бұл жолы оларды емес сізді таңдадым Сіз де ғалым екенісіз..» Енді осындай хазіретіміздің ғалымдығының жарқын бейнесін суретеген барлық көрністерді тізіп жазу мүмкін емес, осы бір ғана белгіден, екі ғалымның (тырна мен түлкінің бір-біріне қонаққа баруындай) құранның маңызын, ғылымдық, ілімдік, білімдік адамзат өміріндегі, рух жандарындығы орындарын санмен белгіліп, көрсеткен жүздеген аятарды былай қойғанда қарапайым құран ашық аятының; «Мұхамед өлең үйретпедік әрі ол, лайық емес. Ол бір үгіт және ашық Құран ғана: Тірі кісілерге ескерту, қарсы болғандарға байланысты сөз шынға айналу үшін.» (36-70) Тірі кісілер тек түсініп оқысын дегенін де елемей, жастарды рухани азғындыққа, мәңгүттіке апарып соқтыратын, жазу, сызу дамымаған кездегі амал жоқ, осындай әдістермен құранды сақтау және қағазға жазылып қалса, тәурат сияқты арадағы дұшпандардың өзгертіп жібермеуін ескеріп, пайғамбарымыз ақиреттік болғанан кейін ғана уахи арқылы жетеленумен қайта қалыптастырып, қағазға түсіріп, сандық ғылымын белгілеумен енді жаттаудың мәні жойылғанын ескермей, аталарымыздың, «ала кеуімде екі қу кездесіпті» деген мысалына сай келеді. Ондай құранның қарапайым білімінде түсініп, меңгермеген ғалым, професор дегеніміз елімізде таяқ лақтырсаң, тәндері жынды судан тазармай, бастарынан күн өтумен, ұйқы бездерінің құлақтары тілінген, сонан түрлі жыныстық, уақтық, қандық ауруларға ұшыратқан тақыр бастарына «тоқ» ете қалатыны сөзсіз. Оған бола тау асып барып, мақтанбаса да болар еді. Егер қарилық немесе құранды арапша оқи білгендер тылсымен хабар алатын тарихаттық дәрежені меңгергендер масхаб ғалымдарының арсында болғанда; арғы бетен Беріш Құрбан атамыздың топырағын Сұлтан Бейбарыс деп, өздері және үкімет басшыларының да рухани жетімсіздіктерін әшкерегенімен тұрмай, бүкіл халықты алдаудан соңы, Құдай біледі болашақта қандай масқармен аяқталатынын. Сұлтан Бейбарыс атамыздың Астарханан бері жоңғарлар мекендеген далалықта жерленіп және үйде отырып-ақ басында қандай белгі, өзімен бірге қандай нәрсе бар екенін айтып бертін аққуларымыз бар ата жолында. Және дін басшымыз Қосшы аулында қарилар мектебін аштық деп мақтаныпты. Осы басылымды оқығандар, егер таныстарыңыз осындай мектепке баларын берген болса; уақыт оздырмай тез шығарып алғаны да жөн, себебі бұл жоғарғы жағдайдан да үлкен рухани масқаралыққа соқтыратын, болашақта түбінда жан сыры мәлім болатыны да хақ. Алдыңғы басылымдарда жан, рух ғылымынан құран, інжіл арқылы хабар беріп, біздің дін ғалымдармыздың мүндай ашық зұлымдығы түгіл, християн дінінің әкелерінің де жан ғылымнан жасаған зұлымдықтарын әшкерелеп және оны бүкіл әлем ғалымдары мойындауымен құранды зертеуге, Абай-Шәкәрім аталарымызбен, Ясауи хикметерінің құпиясы ашылуымен қазақ бабаларымыздың қалдырған, теріге жазылған әлемдік 5-ші негізгі хақиқат кітабы да табылатына уәде берумен және мұндай ғалымдықтың болашақтың алдында; осы кезеңде өмір сүріп жатқан бәріміздің, ел басшыларымен бірге әлем алдында тек күлкі болуымызға, тарихта қара таңдақ болып қалуымызға ғана себепші болмақ. Демек мұндай құранға қарсы ашық әрекет жасаумен, ой жорып, жастарды ақылынан тежеп, болашақта жансыздықтан азғындыққа соқтыратын жағдайды пайымдай білмеуінен де, олардың ұлттық сан-сезім қуаты жетілмеген, олай болса еліміздің көптеген білімді топтарының жандылығы тек салыстырмалы түрде. Егер европа және басқалай білімді өзге діндегілермен салыстырғанда жаны бар, ал исламдық және ата-бабаларымыз меңгерген рухани біліммен салыстырғанда жансыз, яғни өзге елдің мүдесін қорғап, рухани жағдайдағы «тыңшылық», шеріктік қызметке тұрып алған. Ал ілім тұрғысынан да осындай салыстырмалы түрде нақты анық білім Раббымыздан көрсетіліп, шындықтың дұрыс жорылып, шынға, хақиқатқа, іс-шараға айналумен салыстырар болсақ біздердің имамдарымыз түгіл; хазірет, дін тиеологтарымызда жансыз, дін ілімінің жолында өзге елдің тыңшылық қызметіне тұрғандары даусыз, бірақ рухы таза емес деп айта алмаймыз, тек толық тазарған да емес. Өйткен ұлттық хаждары, жер рухымен жалғану амалдары, көретін, оқитын, ақиретпен жалғанған діл білімдері мүлде жоқ. Және жан тәрбиесін былай қойғанда рухани тазарудың негізгі шарты хажды алсақ; Құрманың қазақ жерінде өспейтінін мүлде қаперге аламай, ендігі рухани хаж ағашымыз тек құрма мен кейбір жылы жерде ғана өсетін, жемісін тек саты қойып жинайтын ағаштарға айналды. Қазағымыздың рухани тегіміз, еркектеріміздің қайыңдай қайыспайтын, теректей иілмейтін, қара ағаштай төзімді, ал әйелдеріміздің алмадай жемісті көп берген сайын, жерге жақындай түсетін, сыр талындай иілгіш, бірақ сынбайтын қасиетеріміз, ішкі еріктілігіміз азайып, қазіргі таңда тек емге ғана табуға болатын, ауырғанда, құдайдың азабына ұшырап, жол жабылғанда ғана іздейтін дәрежеге жеткенімізді аңғарар да емеспіз. Сондықтан ендігі қатынбасты еркектердің басқаруына көшкен еліміздің негізгі рухани және жандық сипатымыз; жаны бар болса да өз ұлтың «Мені» жоқ, тірі өлікке ұқсаған рухани жансыз ата заңымыздың, біліміздің, философиямыздың ғана сипаты бар. Ал біздің діни философиялық ұғымымыз, сіздің де оқушым рухани еркіндігіңіз, егерде ар білімінен азғана хабарыңыз болып, құдайдан ұялумен тәніңізді жалаңаштамай және басыңыздағы дене мүшелерін қорғап, қаныңызды тазартып, санаңызды сақтауға бұйырған құдайдың үкімін орындауға және қызыңыздың да орамал тартып, зейнеттерін, ұятты жерлерін қорғаумен, етегін жауып, ал ұлыңыз да өз ұлттына сай әрекетпен ата-ана ғұрыптарын, оларға Раббысының көрсеткен бұйрықтарын ашық орындатпақ түгіл, мәдени ошақтарда, қоғамдық орындарда, оқу орындарда бәрібір ондай құдайлық іске тиым салынып, тазалықтың үлгісі медтина мекемелеріндегі арсыздықтың жоғарғы көрністерінің белгісі болғанын есептемегеннің өзінде, тіптен қақаған қыста да «теле арнаның» тілшілері жалаңбас тұруға міндетті болған, жындылық қуаттарды меңгеруге, шерік қосуға, қан азғындығын қалыптастыруға негізделген «европалық жансыз ата заңымыз» да бар. Яғни мағрипаттық біліміз, дініміздің қорғаны иманымыздың жартысы және діліміздің сауыты; жаулық философиясы ескіліктің қалдығы болып, ата заңымызбен, аналарымыздың қасиеттілігі, ұрпақтардың тектілігі де, ар білімі де мүлде қоғамнан аластатылды. Сондықтан да әрбір пендесіне ақ пен қарасын ажыратып, көрсетіп тұруға міндеттелген, тағайындалған аруақ атты серігін тыңдап, түсінде көріп ел, дін басқарушыларының өтірігін біліп қоймас үшін де, шайтан жамағатарына айналған жоғарғы қауым өкілдері де және бірде бір басылымдар да, теле арналарда ел билеушілер мен, саясатшы қауымның арасында да аруақ деген Алланың қозғалыс себепшісінен сүйенген сыйынған пендесін кездестіру қиын. Тек ел басшымыз ғана анда санда аруақтың растығын, хақиқатын халық алдында ашық айтып, дін имамдарымыздың тек сол кісіні ғана азғыруға жалған білімдерінің шамалары жетпейді, болмаса құдайдан емес алған қызметтерінен қорқуынан да жалған тәңірге табынып, дүниелік істерге шоқыну сипатын көруге болады. Сондықтан әлі буындары бекіп, 40-қа жетіп ақылы толмаған жастар түгіл, сауатты ел басшыларының өздері де рухани өлім сатыларынан, түрлі кедергілерден аман-есен жартқанның сынақтарынан сүрінбей өтуге қолдау беретін күрделі қанатты, жанды періште-аруағын ашық айтуға, жазуға ұялатын арсыз, намыссыз заманада (заманда емес) өмір сүріп жатқанымыз даусыз. Осыдан барып дініміздің де ой өрісі тарылып, аруақ заңдылығымен бірге, оның масхабы әдет-ғұрпымызда, дәстүрімізде әлсірегені де шындық. Ендігі діни салтымыз жартыкеш, жартылай азған християндық, исламдық орта топтың тек араптарға ғана берілген Құранның үгітіне ғана негізделген, адасқан қисық дәстүрімен, бүкіл мемлекет тұрғындарын соңы азаптар мен қиямет соғысына апартын жолға түсіп алдық. Құрандағы қандай санмен жансыз періштеге табынбаңдар, қай санмен жанды періштелері, сүйікті құлдары біртұтас денемен Алланың өзі деген ұғымды жоғарыдағы басылым басындағы мысалға алған үш дін ғалымының соңына ерген барлық дін мүшелері де тіптен Нұр Мүббәрәк жоғарғы дін оқытушыларының, шет елден келген бастықтарынан бастап, бірі де білмейтіне бәс тігуге болады. Ал енді хақиқатына жүгініп, қудалуға түскен ата жолының рухани өлімнен зейнетелу қағидасымен салыстырып көрсек; Ата жолының шариғат ұстанымының, бірінші орында дәрет, кәлима т,б сияқты шариғат тазалықтарын меңгеруді және қалай зияраттау, құран оқу, қалай бағыштау т,б ұлттық шариғат ерекшеліктерінің ұстанымдарын үйретумен; негізінен керуен арқылы жердің есігін, көктің сатыларын табуға, сол арқылы «Уақ»-тың ала жібіне, мүшелдік ішкі тағдыры 13-не жалғанып, өз тағдырына аяттар яғни аяндармен жетеленуге, «Ар»-білімін толық меңгеру үшін аруақтар батасымен жетеленіп жол көрсетіледі. Қандағы көктік элементердің киелі ойпаттар арқылы хаж ағаштарымен жалғанып, көкпен тұрақты байланысын қалыптастырумен, сана қуатын тазарту арқылы ұлттық нәсілмен берген қандағы 11-санды рухани жанды тірілтіп, оятуға, ал өзіңді жүргізіп, тұрғызып, ойландырып, сөйлетіп үйреткен 15-тік «насыр» аманат жанды өз иесіне қайтарумен өз дін-жаныңды өсіруге және оны да қайта-қайта 1000-рет өлтіріп, тірілтумен ақирет тіршілігіне бағыттауға, көк жолдарымен өз аяғымен басып, жүріп үйретуге негізделеді. Сондықтан жалпы орындалатын шартты бұл қағидаларды жол ашу яғни жер кезіп, өз тағдырына байланысты жеке-жеке жол-жобасын алу, яғни екі көзбен; бірі табиғи жартылыстан рухпен қоса берілген жан-жүрекпен, екінші жанның яғни жүрек көзімен, көңіл көзі-ар- ұждан арқылы көруді меңгеру болып саналады. Ол үшінде әрбір бұл керуен жолына келген пендеге аққу, сұңқарлардың тәндік жүрек арқылы тілге келген ішкі сезімен байланысты емес, мөр арқылы жүрекке рухани сезімдердің, арттағы ерген жүрек арқылы бес беліг жилікпен, үш түрлі жағдай сандық мәнімен беріліп, және тәннің тазалығына байланысты көкейге, екі ерінге келетін аруақтар батасының көмегімен, адам баласының ішкі дүние сырларын, өткен өмірлеріндегі кейбір жаңсақ кеткен қателіктерін көрсету арқылы, күнәлі өмірі қараңғылықтары жарыққа шығумен, күнәсін мойындап, тәубеге келуімен, ескі күнәлі өмірінің рухани өліп тоқтауы, алғашқы рухани адамгершілік тәубеге келуі болады. Бұл әрбір облыстарда және Алматы қаласының маңындағыларға өз мекендеріне сай 5-аталары «Ар-қылы» (ар-жібі) тәндік сезімдік қуатқа, тылсымнан келетін әрекеттік бес сезімдік рухани қуаттарына жалғану кіші зиярат керуені арқылы атқарылуға тиісті болды. Бұдан әрі қарай үлкен керуенге шығумен төбе арқылы көктік мүліктерге жалғанумен және табан арқылы 41-жер есіктерінен, ойпаттардан өтумен және бойындағы «қара шекпен» киім болып қалыптасқан кәпір жындарын, көлеңке еріп жүретін жаман иістерін өлтірумен және табиғи бес сезімдік рухани қуаттармен қоса, дін-жерімізге байланысты табиғи жаратылыстық 40-әулиелік шілтендермен байланысқа түсіп белгілерін алумен бірге, Айша ана, Қарашаш, Гауһар, Домалақ, Зеріп, Сыланды, Гүлнұр ана т,б көптеген әулие аналарымыз арқылы 7-қазынаның яғни жанның киеліктеріне кездесіп, зейнетелумен де ерекшеленеді. Ал, бұндай алғашқы рухани өлімінен босаған, тазарған жан, сезім үйдің 10-түрлі бөлмелерінің де ұзақ уақыт бос тұрып, қара күштердің ықпалына түсіп кетпеуі үшін де, жаның өсіп тез жетілуі үшін де, алдымен күнәлі болмысын анықтап, бата арқылы қателіктерін, сақсынантын нәрселерін ашық ескертіп көрсетумен, жаңадан бұрынғы қазақтың болмысын қалыптастыру және тура жолға өз бетінше білім шамасына, қабілетіне қарай ізденуге жеке-жеке жол-жобасын (аралық Уақ-жібі мен көктік Ар-қылын) және бұл бағыттан жаңылыс кетпеу үшін 9-жылда жылда қайталанып орындалатын хаж амалдарымен; 9-рухани өлім тәубе сатыларынан өтуімен алғашқы мұсылмандық қарыздар шариғаттық тәубе міндетті болғандықтан да 10-дәрежелі рухани сүнетелудің яғни белгілі бір әулиелердің қасиеттілік шамасына қарай өзі пір болып, жетекке алуымен, өткен күнәлі болмысындағы оқиғалардың алдына тағдырға, кітаптарға айналып, қайталанбауы үшін де, түсінде көретін жаман оқиғалы түстерді теріс жорып, тазартумен және аят-аяндарды тағдырға бағдар қылып алумен, әрбір пенденің өзіне тән ғана белгілі рухани өлім сатыларынан құрабандықтар шалумен, қосылатын шеріктерін мал қанымен жуып тазартып алумен ғана өтіп отыруға тиісті. Сондықтан мүфтияттық масхаб мектебінен айырмашылығы да бұл жолдың негізгі бағыт беріп жолға салушы жоғарғы дәрежелі әулие-әмбилер болғанымен, әр ата жолына келген адам баласының өз қауымынан көтерілген аруақтардың және тұрақты жүрек мөрінің ашылуының негізгі киелері болған; Жетісулық 5-атаның тылсымнан батамен ұстаздық етумен және бұл жолда әрбір пенденің жеке ізденістері мен рухани білімдерін жетілу намаздарын меңгеруге де байланысты. Негізінен ата жолын жетеке алып тылсым үкімдерін оқушы 103-әулие және 33-сахабаның тұрақты Раббымыздың алдында есеп беріп отыратынын да білгеніңіз жөн. Және ата жолының ерекшелігі тек рухани намаздарды оқумен, орындаумен ғана шектеліп қоймай өмір сүру, тіршілік шаруашылықтарына да байланысты намаздарды шамасына қарай орындаумен яғни сауап жасаумен, құрбандықтармен, Алла жолында артық хайыр жасаумен жер, көк есіктерінен, тау-тас, киелі бұлақтар арқылы, судың буы ақылмен жетілген нұрмен сүнетелуді бұйырады. Негізінен бұндай істерді ретілігін тауып, намаздарды толық орындай білуді меңгеруге және білімді, ілімді жетілген сау адамның да ақылына сыймайтын хикметті істердің, жоғарғы білімді, қасиетті, ілімді ел басқарушы, ерекше нығмет берілген топтардың емес, қарапайым қара халықтың, жастардың арасына жеңілдікпен нығмет болып келуінен, әрине мұндай үнемі ел кезіп зиярат жасауға, және дүниесін шашып құрбандықтар шалуға уақыты жоқ, ішкі білімді жетілген жандылар мен және ілім жолында өздерін білімдіміз деп санайтын бірақ іргелі ғылымнан да, ақиреттік таза білім, кітаптан да хабарсыз сондықтанда жансыз; тек бес сезімдік қуаттарға ғана негізделген ақылы да естілігі де есепшіл, дүние тапқыш болып қалыптасқандар арасында қарсылықтарын да, көреалмастықтарын да туындатуы да сөзсіз. Бұндай жағдайға басты себептің бірі; жүрек, көңіл көзі жомартыққа, ескі қазақтық, ұлттық табиғи көзқараспен емес, европа немесе қызылбастық көзсіздік, ысырапқа жібермейтін, қалтасының, ақшасының таусылып қалмауынан қорқатын, несбе ризықты құдайдан деп білмейтін, жаңа қазақтық, жаратқаның берген нығметінің арқасында күрек ұстап жер қазбай, маңдай терлемей-ақ табыс тауып, бір орында отыра беруден қарын, тоқ ішек бездерінің бүлініп, ішек майларының арамдануынан, есепсіз артық қадам баспайтын, дүниеқоңыздық іштарлықтықтың да пайда болуымен, жоғарғы топтардың, көре алмастық, қызғаныштарын тудыруы олар үшін жаратақанан берілген арнаулы сынақ болды. Кезінде тарихта өткен «феодалдар» мен қарапайым шаруалар арасындағы болған және одан кейін дін ілімінің кітаптары түгелденіп, дін істерінің толық бекіп жемісін бергеннен кейін, сондай нәсілдік ұрықтардан пайда болған білімді меңгерген ел басқарушылары мен ілімді меңгерген дін басқарушыларының адамзаттың тұтас рухани құндылықтарын ілімен- білім арасын екіге бөлуге, яғни бір ұрықты екі жарып себуге, бағыталған рухани негіздегі ақпарттық соғысы сияқты сипатта болды. Ал бұл сауатты топтың да арасынан қызығушылықпен немесе жоғарыдағы көрсетілген сияқты түрлі кедергілерге тап болуымен, немесе аруағының яғни ішкі «кармасының», рухани сезімінің түрткілеуімен, қызметіне, білімділігіне қарай жартушы тарпынан міндеттелген қолдау беруші әулиелер аруақтарының жетелеуімен барған кейбір басқарушы, халыққа несібе мен ақыл үлестіруші пенделердің әулие аруақтар тарапынан жастардың яғни аққулармен, сұңқарлар арқылы берген батасымен берілетін түрлі жағдайдағы ескерту және өздеріне тән ақыл алуы, әрине олардың көбінің ар біліміне намысына, ортасына қарай бағаланатын адами құндылық дәрежелеріне сәйкес келмей, тек жасырын жағдайларын түзеу мақсатында ғана пайдаланып, сондықтанда тылсым сырына терең бойлай алмауынан да, еліміздегі ата жолының рухани жетілмеуінің қалыптасуына да себепші болды. Ал кейбір осындай ортаға келіп, бата, аяндармен ескертулер алғанымен, бірақ Құдайдың бар пендесін іс әрекет түгіл, ойын да оқитынын ұмытып, яғни аруағының ескертулерін, көрсеткендерін дұрыс жорып түсіне алмай, ашық қарсылық білдірумен аяқталғаны да растық. Яғни көбіне елімізде сол кезде қызу науқанға айналған ата жолға қарсы бағыталған ақпарат соғысының, масхаб діншілерінің «мұнафықтық» насихаттары, Рабымыздан түскен аяттарды ашық келмеждеп, мазақтаулары жемісін беріп, көбінесе осындай екіжүзділік тәубенің ақыл-ой сынағынан өте алмады. Бірақ ел басқарушылары мен білімді аталған жоғары топтардың ішінен де аздаған кісілердің бұндай рухани жетістіктен, ақыл-ойға берілген рухани өлімдерді жеңе білу дәрежелерінен үлгі алып, шамасына қарай өз алған білімдерін тазартып, белгілі жағдайда өмірлерін түзеп, бірақ мұндай көргенді сауатты, ел басқарушы азаматтарының арамызда аз болуымен, көп надандарға қарсы тұра алмай, ата-жолына ашық қолдау беруге әзірше дауыстарының шыға алмай жатқаны да хақ. Олай болса ата жолының тарихы да желтоқсан уақиғасын қайталауы да хақ. Негізінен осындай ата жолының 9-жылдық, мұсымандық 3-сатылық және шариғатты толық меңгерумен 4-дәрежелі тәубелік сынақтарына өтіп мүмін болып және одан әрі қарай тақуалық негіздегі жоғарғы дәрежедегі 11-санды кезеңдермен бөлінген 9-түрлі рухани өлім сатысынан өтіп, мағрипатқа бөленіп, арнаулы кітаптар алумен, тәубенің 13-дәрежелі иманның 130 бұтағын алумен, хақиқатқа жетіп, ғылым білімде қазақ елінің озық ойлы екенін, әлем алдына көрсету осы топтағылардың, ел басқарушыларының еншісіне тиісті болатын. Және ата жолының білімді, ілімді ел басқартын аққу, сұңқарларын яғни пайғамбарлық қасиеттерді меңгерген ел, сөз, дін басқарушыларын қалыптастыру арқылы ғана әлем көш басшысына айналдыру; Ақ ұлымызға мөрмен берілген мұғжизаның хикметінің хақиқатқа айналуымен, бұзықтықтардың мүлде жойылып, иманды елдің жоғарғы дәрежесіне жетуге және әлемнің иман көшінің керуенін бастап, жол көрсету ата жолының да басты мақсаты еді. Ал қарапайым халықтың арасынан, сауатсыз аталған топтар арасынан шыққан, көп жағдайда жансыз-білімсіз болғанымен, бірақ рухани тазарған аққу, сұңқарларымыз ата бабаларымыз меңгерген ақ бақсылықтың және тура жолдың сопылық тақуалық негіздегі құпия дәуріштік, тазарту қасиеттік дарындылық саласын меңгеумен, тақуалықты жетілдіріп, нәпсілерін, қандарын тазартумен және ұлттық ғұрыптық діл білімін жетілдірумен, өмірге киелі ұрпақтарды әкеліп, санасы ашық, тәні арамнан таза жастарды тәрбиелеп жетілдірумен, төменгі топпен жоғарғы топтың арасындағы ғасырлар бойы қалыптасқан, атақ дәрежелерге, жалған тәңірге, дүние ақшаға негізделген айырмашылық жікті жойып, әділетті қоғамды адамдар арасындағы ақыл-естің теңдігін қалыптастыратын тақуалықты меңгерумен ерекшелену керек еді. Яғни жастар бұндай жаратқанан келетін рухани құндылықтың, дарындылықтардың қадір қасиетін нағыз періштелік сипатты; «жұлдыздың» жаңа, хахиқатты үлгісін қалыптастырып, жастарымыздың, қарапайым қара халқымыздың да мәңгілік өмірдің хақтығын түсінумен, жаратқанан келген нұр баққа мас болып, еліктеу арқылы яғни қазіргі жалған, тозақтық азғындық, арсыздық дүние қызықтарына мас болу емес; нағыз Құдайлық шарап ішіп, әлем халқына да заман қуаты болған ар білімінен, тіршілік намаздары арқылы үлгі өнеге көрсетумен жақсылыққа жарысуға шақыру тиісті болатын. Осындай негізде тәрбие алып, ғылым-білімін, жанын өсіріп жетілдіруге тырысып өскен жастар, болашақ ел басқару істерінде әлемге жаңа өнеге, үлгімен әлем бейбітшілігін алтын ғасырдың ұрпақтарын тәрбиелеуде көрегендік, кемеңгерлік қасиеттерді меңгерумен дұрыс заңдар, пәтуалар шығарумен, әлем көшін бастайтын болашақтың текті халқын қалыптастыруға арналған, ел басқарушы төрелік айтушы рұқтарды, номадтық нәсілдерді, тектерді қайта тірілтіп, жаңғыртуға болашақтың жоғарғы саналы қуатты адамзат тегін қалыптастыруға тиісті болды. «Болды» деп өткен шақпен айтылғанмен, бұл біздің сіздермен бірге де енді өткен сүрінген сынағымыз және алдағы әрбір мемлекеттің және әлемнің де саналы таңдаулы құлдарының алдына тағдыр болып жазылып жатқан, қуанышын да қайғысын да, егерде тура келетін ажалдан аман болсақ, алдағы уақытарда бірге көтеретін жаратқанның үкімі деп біліңіз. Ал қоғамнан бөлек көрген қуаныштың өзі болашақтағы алдымыздан тағдыр болып тосып тұратын қайғы қасірет деп біліңіз. Сондықтан Абай атамыз; «...Сөз сатып алып не керек тағдыр сені екі сөзбен атқан» деген ескертуден, енді осындай екі ғана емес енді оған бүгінгі 4-сөз тағдырымызбен бірге 6-сөзбен тәңір оғы тиген, рухани жаралы халыққа айналдық. Ел басшыларымен, дін ғалымдарымыздың барлық уәдені үйіп төгіп, халықты тыныш отырсаңдар өзіміз қағазға жазылған заңдармен қорғап, қарық қылып, бәрінен озып, еңбек етпей хайуан сияқты жатып жейсіңдер,- дегенімізбен ал, шындығында өмірде олай болып жатқан жоқ және алдағы уақытта рухани жаралы халықты Құдайдың қандай сынағы, жазылмаған заңдарының үкімі, аяндары хақиқаттарының бейнеленіп қозғалыстарға, түрлі азаптарға, аурулармен апаттар, тосынан келетін ажалдарға яғни шынға айналуы да тосып тұрғаныны да хақ. Раббымыз, бұндай қияметті мезгілді, яғни көктегі жердегі жайсыз жағдайлардың келетінін ескертумен бірге, жалпыға келген рухани өлімнен, « жүктеу/скачать 1.71 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|