Қазақ тілі лексика, фонетика, морфология мен синтаксис
жүктеу/скачать 3.22 Mb. Pdf көрінісі
|
| қолын бұлғады,біреулері оның атын атап айғайлады.
а) ыңғайлас салалас в) қарсылықты салалас с)себеп-салдар салалас d) түсіндірмелі салалас е) талғаулықты салалас. 12) Сабақтас құрмалас сөйлемді көрсетіңіз: а) Қаңтарулы аты қасында, қамшы мен шылбыр белінде. в) Ол неше түрлі әңгімелерді маған айтады, мен аузымның суы құрып тыңдаймын. с) Еңбекті қанша істесең, табысты сонша табасың. d) Уайым түбі-тұңғиық, батасың да кетесің. е) Бардық, көрдік, жеңдік. 13) Аралас құрмалас сөйлемнің құрамындағы жай сөйлемдердің байланысын көрсетіңіз: Биені жыққан соң, төрт аяғын буады да, қыл бұрау салғаннан кейін тақымын бұрайды. а) Іргелес тұру арқылы а) шылау арқылы с) интонация арқылы 14) Бағыныңқы сөйлемнің баяндауышының қандай тұлғада тұрғанын көрсетіңіз: Төстік ауылдан ұзап шыққан соң, Шалқұйрық атқа тіл бітеді. а) есімше в) көсемше с) шартты райлы етістік d) есімше мен септеулік шылаудың тіркесі е) ашық рай 15) Сөйлем құрмаластың қай түріне жататынын көрсетіңіз. Қыстың басы тақау болғанмен, әлі қар түсе қойған жоқ. а) салалас құрмалас в) сабақтас құрмалас с) аралас құрмалас 357 16) Сөйлем салаластың қай түріне жататынын көрсетіңіз: Ауру жаныма батып барады, алайда сыр берген жоқпын. а) ыңғайлас в) түсіндірмелі с) қарсылықты d) себеп-салдар е) кезектес 17) Шартты- бағыныңқылы сабақтас сөйлемді көрсетіңіз: а) Ділдәні Абайға айттырған уақытта Алшынбай аулы күміс тартқан. в) Бір елді бір ел жақсы білсе, жақсы өнегесін де алар еді. с) Туысқан бола тұрып, екеуі жат адамдар сияқты. d) Әуежайды қалың тұман басып, бұлар мінген ұшақ Қарағандыға қонды. е) Еңбек қылмай тапқан мал дәулет болмас, қардың суы секілді тез суалар. 18) Сөйлем құрмаластың қай түріне жататынын көрсетіңіз: Бәйтеректің тереңге бойлаған тамырлары, желкілдей өскен жапырағы өзіне ғана емес, көпке қызмет етеді, көпке сая болады. а) салалас құрмалас в) сабақтас құрмалас с) аралас құрмалас. 19) Сөйлем салаластың қай түріне жататынын көрсетіңіз: Осы айтқанын бұлжытпай орындады да, қашқындар тарта берді. а) талғаулықты в) ыңғайлас с) себеп-салдар d) қарсылықты е) кезектес 20) Сөйлем құрмаластың қай түріне жататынын көрсетіңіз: Сүгірбай әбден түрткілеп қоймаған соң, Кәлен өз білгенін жеткізген болды. а) салалас құрмалас в) сабақтас құрмалас с) аралас құрмалас 21) Көп бағыныңқылы сабақтас сөйлемді көрсетіңіз: а) Бұрын кейбір балалық мінездері байқалса, енді әр мінезінен , тұлғасынан бойжеткендік байқалады. в) Терезенің түбінен қатты жүрген аттылар өтіп, ауыл иті шабаланып үріп қоя бергенде, үйдегі шешелер ояу еді. с) Мен тастан қорған соқпағанда, бәріңді де айдаһар жұтып қояр еді, қыз да, сендер де жоқ едіңдер. d) Ушаков ығыспайтынын ашық көрсетпек еді, онысы бүркеліп қалыпты. е) Жабай шығып кеткенде, Игілік жігіттерді сөзге айналдырып бөгей тұрмақ еді, ол ойы іске аспады. 22) Сөйлем салаластың қай түріне жататынын көрсетіңіз: Күн бесіндіге келген кезде Көркемтайдың аулы астаң-кестең болды: кемсеңдеп кемпір-шал жылады, қанын тартып, сұрланып, сең соққан балықтай мең-зең болып жастар тұрды. а) ыңғайлас салалас в) қарсылықты салалас с) себеп-салдар салалас d) түсіндірмелі салалас е) кезектес салалас 23) Төлеу сөзді көрсетіңіз: а) «Жақсы сөзді ел жаттар, Ел жаттар сөзде салмақ бар» -деді Жамбыл. в) Мұқтар Әуезов: «Кімде-кім ана тілін, өзінің әдебиетін сыйламаса, оны сауатты, мәдениетті адам деп санауға болмайды» -деді. с) Ғабит Мүсірепов ана тілін ұмытқан адамның өз халқының өткенінен де, болашағынан да қол үзетіндігін айтты. d) - Ана тілін ұмытқан адам, - деп жазды Ғабит Мүсірепов өзінің мақаласында, - өз халқының өткенінен де, болашағынан да қол үзеді. е) Мұқтар Әуезов өзінің ана тілін, әдебиетін сыйламаған адамды сауатты, мәдениетті адам деп есептеуге болмайтынын айтты. 24) Төлеу сөзді көрсетіңіз: а) Абай бұған күлді де, Шыңғыс деген белгілі хан екенін айтты. в) Құнанбай Абайға: –Ана шешелерің жаққа бар, балам, амандас, - деді. с) -Балалар, мен бір ақыл таптым, - деді ол. d) Абай бұған күлді де: - Шыңғыс деген атақты хан болған, -деді е) –Балалар,-деді ол, - мен бір ақыл таптым ! 25) Төл сөздің бастауышы төлеу сөзде қандай қызмет атқарып тұрғанын көрсетіңіз: Абай өзінің жасында ғылым бар деп ескермегеніне өкінетінін айтты. а) анықтауыш в) толықтауыш с) пысықтауыш d) баяндауыш е) бастауыш. жүктеу/скачать 3.22 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|