Қазақcтан Республикасы білім және ғылым министрлігі
жүктеу/скачать 1.11 Mb.
|
Кәсіби құзырлықАрнайы Әлеуметтік Тұлғалық және Өзінің мамандығына сәйкес білімі, біліктілігі, дағдысы, жаңа білім мен білікті өз бетімен меңгеру, өз еңбегінің нәтижесін бағалау, біліктілігінің болуы. Тіл туралы білімінің, коммуникативті мәдениетінің, топтық іс-әрекетке, басқамен ынтымақтастыққа қабілет-тілігінің, өзінің іс-әрекеттінің нәтижесіне, қоршаған ортасымен құндылыққа дайындығының болуы Өзін-өзі тану бойынша біліктілік, дағдысының, кәсіби үнемі жетілдіруге, өзін-өзі белсендіруге, рефлексияға, кәсіби іс-әрекет тұлғаның дамуына дайындығының болуы. Өзінің саласына сұранысы бар кәсіби маман А.К.Маркова мұғалімнің дара ерекшеліктеріне қарай төрт түрлі құзыреттіліктің болуын ұсынады: арнайы дайындық, әлеуметтік даярлық, тұлғалық, дара ерекшеліктерін кәсіби талаптарға сай жетілдіруге дайындық. Кәсіби құзырлықты жетілдіру Е.И.Роговтың пікірі бойынша үш жолмен өтеді: - қызмет жүйесінің толықтай өзгеруі арқылы, педагогтың өзіндік қызмет стилінің пайда болуы; - педагогтың субъект ретінде тұлғалық өзгеруі: ойының, көзқарасының, сыртай мәдениетінің, т.б.; - педагогтың субъект ретінде өзінің қызмет объектісіне басқаша өзгерген түрдегі қатынасы; - когнитивтік-объект туралы ақпараттың болуы, оның мәнін түсіну; - эмоционалдық объектке қызығушылық таныту, әрекеттесуге ұмтылу; - тәжірибелік объектке ықпал ету үшін өзінің мумкіндігін білу. Кәсіби құзырлықты жетілдіру педагогикалық қызметті ұзақ атқару арқылы дамиды. Кәсіби құзырлық педагогикалық іскерлік арқылы қалыптасады. А.В. Мудрик дидактикалық іскерліктерді үш топқа бөлген. Ендеше жоғарыдағы құзырлық мәселесінің мәніне жасалған шолу мынадай қорытынды жасауға мүмкіндік береді: -ғылыми әдістемелік басылымдарда білім саясатын анықтайтын құжат- тарда және педагогика саласындағы зерттеулерде жалпы педагогикалық, дидактикалық, әдіснамалық деңгейде көрініс беруі; -бұл ұғымның мәні жалпы білім берудегі жүйелік-тәжірибелік қызметімен және интеграциялық метапәндік рөлімен де байланыстылығы; -құзырлеттілік, яғни, құзырлық қандай да бір саладағы адамның білімі мен тәжірибесімен және оларды нақты бір жағдайда соған сай қолдана білу біліктілігімен байланысты тұлғаның қасиетін білдіретін ұғым; -әлеуметтік және тұлғалық құзырлық кез келген маманға тән қасиет. Құзырлылық өз саласына сәйкес білім мен біліктілікпен қаруланған, негізгі ой-тұжырым жасайтын және тиімді әрекет ете алатын адамды белгілі бір саладағы құзырлықты меңгерген деп түсінуге болады. Өзін тексеруге арналған сұрақтар мен тапсырмалар: 1.Педагогикалық қызметте мұғалімнің құзырлығын қалыптастыру қажеттілігі қандай? 2. Кәсіби құзырлықты қандай ғалымдар зерттеген? 3. Кәсіби құзырлықтың қандай түрлерін білесіз? 4. Мұғалімнің құзырлы болуы не үшін қажет? 5.“ құзырлық ”,“ құзыреттілік” ұғымдарының айырмашылығы неде? жүктеу/скачать 1.11 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|