Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі Оңтүстік Қазақстан облысының білім басқармасы «ішкі жұҚпалы емес аурулар клиникалық диагностика ренгинологиясымен»
жүктеу/скачать 1.47 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- «ІШКІ ЖҰҚПАЛЫ ЕМЕС АУРУЛАР КЛИНИКАЛЫҚ ДИАГНОСТИКА РЕНГИНОЛОГИЯСЫМЕН»
- № «____»________2016жыл. Колледждің әдістемелік кеңесінде бекітілді. Хаттама № «____»________2016жыл. Мазмұны
- ЖАЛПЫ ДИАГНОСТИКА НЕГІЗДЕРІ № 1 сабақ
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі Оңтүстік Қазақстан облысының білім басқармасы «ІШКІ ЖҰҚПАЛЫ ЕМЕС АУРУЛАР КЛИНИКАЛЫҚ ДИАГНОСТИКА РЕНГИНОЛОГИЯСЫМЕН» пәніне арналған оқу-әдістемелік құралы (1-бөлім)
Әдістемелік нұсқау « » пәнінің оқу жоспары мен бағдарламасын талаптарына сәйкес құрастырылған. Әдістемелік нұсқау 1513000 «Ветеринария» мамандығының білім алушыларына арналған «Арнайы пәндер» ЦК отырысында қаралды. Хаттама № «____»________2016жыл. Колледждің әдістемелік кеңесінде бекітілді. Хаттама № «____»________2016жыл. Мазмұны Мазмұны 3 Кіріспе 9 1.ЖАЛПЫ ДИАГНОСТИКА НЕГІЗДЕРІ 11 № 1 сабақ 11 Әдістемелік нұсқау 11 1.1Ауыл шаруашылық малдарымен жұмыс жасау ережелері 11 Бақылау сұрақтары: 14 № 2 сабақ 15 Тапсырмалар: 15 Әдістемелік нұсқау 15 2.1Жануарларды тіркеу 15 2.2Жануарларды жалпы зерттеу әдістері 18 2.3Арнайы зерттеу әдістері 19 Бақылау сұрақтары: 20 № 3 сабақ 20 Тапсырмалар: 20 Әдістемелік нұсқау 3.1 Габитусты зерттеу 21 3.2Конъюнктива және басқа да кілегейлі қабықтарды зерттеу 22 3.3Тері және тері туындыларын тексеру 24 3.4Малдың лимфа бездерін зерттеу 26 3.5Дене қызуын өлшеу-термометрия 27 Бақылау сұрақтары: 29 Әдебиеттер: 1, 2, 4, 6, 12 30 2.ЖЕКЕ ДИАГНОСТИКА НЕГІЗДЕРІ 30 № 4 сабақ 30 Әдістемелік нұсқау 30 4.1Жүрек аймағын қарау, пальпациялау және перкуссиялау 30 әдістемесі 30 Бақылау сұрақтары: 33 № 5 сабақ 33 Әдістемелік нұсқау 33 5.1Жүректі аускультациялау әдістемесі 33 5.2Артерия қантамырын зерттеу 36 5.3Сыртқы вена тамырын зерттеу 37 Бақылау сұрақтары: 41 Әдебиеттер: 1, 2, 4 41 № 6 сабақ 41 6.1Мұрын қуысын зерттеу 43 6.2Көмекей мен кеңірдекті зерттеу 46 6.3Қалқанша бездерін зерттеу 47 Бақылау сұрақтары: 47 Әдебиеттер: 1, 2, 4 48 № 7 сабақ 48 7.1Кеуде қуысын жалпы зерттеу әдістері 49 Кесте 3 - Жануарларда тыныс алу жиілігінің ауытқуы 50 7.2Кеуде қуысын графикалық әдіспен зерттеу 63 Бақылау сұрақтары: 64 Әдебиеттер: 1, 2, 4 65 № 8 сабақ 65 Тапсырмалар: 65 Әдістемелік нұсқау 65 8.1Азық қабылдау және су ішуді зерттеу 65 8.2Ауыз қуысы мүшелерін зерттеу 66 8.3Жұтқыншақты зерттеу 67 8.4Өңешті зерттеу 67 8.5Құстардың жемсауын зерттеу 68 Бақылау сұрақтары: 68 № 9 сабақ 69 Әдістемелік нұсқау 69 9.1Алдыңғы қарындарды және ұлтабарды зерттеу 69 9.2Ішектерді зерттеу 74 9.3Нәжісті зерттеу 74 Бақылау сұрақтары: 76 Әдебиеттер: 1, 2, 4, 9 76 № 10 сабақ 76 Әдістемелік нұсқау 76 10.1Бауырды жалпы зерттеу әдістері 76 10.2Бауырды арнайы зерттеу әдістері 77 Бақылау сұрақтары: 78 Әдебиеттер: 1, 2, 4 78 № 11 сабақ 78 Әдістемелік нұсқау 79 11.1Несепті бөлуді зерттеу 79 11.2Бүйректі зерттеу 81 11.3Несепағарларды зерттеу 83 11.4Қуықты зерттеу 83 Бақылау сұрақтары: 84 Әдебиеттер: 1, 2, 4 84 № 12 сабақ 84 Әдістемелік нұсқау 85 11.1Жануарларға катетеризация жасау техникасы және қуығына 85 дәрілік заттарды енгізу 85 Әдебиеттер: 1, 2, 4 87 № 13 сабақ 87 Әдістемелік нұсқау 87 13.1Жануардың мінез-құлқын зерттеу 87 13.2Бас сүйегін және омыртқа бағанасын зерттеу 88 13.3Сезім мүшелерін зерттеу 89 Бақылау сұрақтары: 89 Әдебиеттер: 1, 2, 4 89 № 14 сабақ 89 Әдістемелік нұсқау 90 14.1Сезімталдылығын зерттеу 90 14.2Тітіркендіргішті (рефлексті) зерттеу 90 14.3Қозғалыс аппаратын зерттеу 91 14.4Вегетативті жүйке жүйелерін зерттеу 91 Бақылау сұрақтары: 91 Әдебиеттер: 1, 2, 4 92 № 15 сабақ 92 Әдістемелік нұсқау 92 15.1Рентгеноскопия. Рентгенография 92 15.2Рентгенофлюорография тәсілі 93 Бақылау сұрақтары: 94 Әдебиеттер: 1, 2, 4 94 Ұсынылатын әдебиеттер 95 Жануарлардың алдыңғы қарындарын және ултабарын, ішектерін зерттеу Бауырды клиникалық және функционалдық түрғыда Мазмұны 3 Кіріспе 9 1.ЖАЛПЫ ДИАГНОСТИКА НЕГІЗДЕРІ 11 № 1 сабақ 11 Әдістемелік нұсқау 11 1.1Ауыл шаруашылық малдарымен жұмыс жасау ережелері 11 Бақылау сұрақтары: 14 № 2 сабақ 15 Тапсырмалар: 15 Әдістемелік нұсқау 15 2.1Жануарларды тіркеу 15 2.2Жануарларды жалпы зерттеу әдістері 18 2.3Арнайы зерттеу әдістері 19 Бақылау сұрақтары: 20 № 3 сабақ 20 Тапсырмалар: 20 Әдістемелік нұсқау 3.1 Габитусты зерттеу 21 3.2Конъюнктива және басқа да кілегейлі қабықтарды зерттеу 22 3.3Тері және тері туындыларын тексеру 24 3.4Малдың лимфа бездерін зерттеу 26 3.5Дене қызуын өлшеу-термометрия 27 Бақылау сұрақтары: 29 Әдебиеттер: 1, 2, 4, 6, 12 30 2.ЖЕКЕ ДИАГНОСТИКА НЕГІЗДЕРІ 30 № 4 сабақ 30 Әдістемелік нұсқау 30 4.1Жүрек аймағын қарау, пальпациялау және перкуссиялау 30 әдістемесі 30 Бақылау сұрақтары: 33 № 5 сабақ 33 Әдістемелік нұсқау 33 5.1Жүректі аускультациялау әдістемесі 33 5.2Артерия қантамырын зерттеу 36 5.3Сыртқы вена тамырын зерттеу 37 Бақылау сұрақтары: 41 Әдебиеттер: 1, 2, 4 41 № 6 сабақ 41 6.1Мұрын қуысын зерттеу 43 6.2Көмекей мен кеңірдекті зерттеу 46 6.3Қалқанша бездерін зерттеу 47 Бақылау сұрақтары: 47 Әдебиеттер: 1, 2, 4 48 № 7 сабақ 48 7.1Кеуде қуысын жалпы зерттеу әдістері 49 Кесте 3 - Жануарларда тыныс алу жиілігінің ауытқуы 50 7.2Кеуде қуысын графикалық әдіспен зерттеу 63 Бақылау сұрақтары: 64 Әдебиеттер: 1, 2, 4 65 № 8 сабақ 65 Тапсырмалар: 65 Әдістемелік нұсқау 65 8.1Азық қабылдау және су ішуді зерттеу 65 8.2Ауыз қуысы мүшелерін зерттеу 66 8.3Жұтқыншақты зерттеу 67 8.4Өңешті зерттеу 67 8.5Құстардың жемсауын зерттеу 68 Бақылау сұрақтары: 68 № 9 сабақ 69 Әдістемелік нұсқау 69 9.1Алдыңғы қарындарды және ұлтабарды зерттеу 69 9.2Ішектерді зерттеу 74 9.3Нәжісті зерттеу 74 Бақылау сұрақтары: 76 Әдебиеттер: 1, 2, 4, 9 76 № 10 сабақ 76 Әдістемелік нұсқау 76 10.1Бауырды жалпы зерттеу әдістері 76 10.2Бауырды арнайы зерттеу әдістері 77 Бақылау сұрақтары: 78 Әдебиеттер: 1, 2, 4 78 № 11 сабақ 78 Әдістемелік нұсқау 79 11.1Несепті бөлуді зерттеу 79 11.2Бүйректі зерттеу 81 11.3Несепағарларды зерттеу 83 11.4Қуықты зерттеу 83 Бақылау сұрақтары: 84 Әдебиеттер: 1, 2, 4 84 № 12 сабақ 84 Әдістемелік нұсқау 85 11.1Жануарларға катетеризация жасау техникасы және қуығына 85 дәрілік заттарды енгізу 85 Әдебиеттер: 1, 2, 4 87 № 13 сабақ 87 Әдістемелік нұсқау 87 13.1Жануардың мінез-құлқын зерттеу 87 13.2Бас сүйегін және омыртқа бағанасын зерттеу 88 13.3Сезім мүшелерін зерттеу 89 Бақылау сұрақтары: 89 Әдебиеттер: 1, 2, 4 89 № 14 сабақ 89 Әдістемелік нұсқау 90 14.1Сезімталдылығын зерттеу 90 14.2Тітіркендіргішті (рефлексті) зерттеу 90 14.3Қозғалыс аппаратын зерттеу 91 14.4Вегетативті жүйке жүйелерін зерттеу 91 Бақылау сұрақтары: 91 Әдебиеттер: 1, 2, 4 92 № 15 сабақ 92 Әдістемелік нұсқау 92 15.1Рентгеноскопия. Рентгенография 92 15.2Рентгенофлюорография тәсілі 93 Бақылау сұрақтары: 94 Әдебиеттер: 1, 2, 4 94 Ұсынылатын әдебиеттер 95 Кіріспе Қазіргі кезде еліміздің тәуелсіздігін нығайтып, экономикасын жоғары деңгейге жеткізу мақсатында кәсіби біліктілігі жоғары ветеринар дәрігерлерінің алатын орны ерекше. Өндірістік мал шаруашылығы орындарында, түрлі қүрылымдар мен емдеу орындарында алдын-алу, диагностикалық емдеу жүмыстарын дүрыс жолға қою ветеринария мамандарының кәсіби деңгейіне тікелей байланысты. Клиникалық балау бүл диагнозды дүрыс қойып емдеу және алдын алу шараларды дәлелдейтін ветеринарлық ғылымның бір бөлігі. Бүл пәннің үш зерттеу тақырыптары бар: Дәрігер техникасы; Симптомалогия; Клиникалық логика. Дәрігер техникасы - жануарлар ауруларын зерттеу әдістерін баяндайтын үғым. Бүнда әрбір әдісті қолдану ережелері, олардың физикалық-химиялық негіздері, клиникалық маңызы көрсетілген. Симптомалогия - ауру белгілері (симптомдар) туралы ілім. Бүл бөлімді үйрену кезінде, студенттер әрбір үлпа, ағза, мүше, торшалардың өзгерістерін талдап, олардың пайда болу механизмін, бір-бірімен қарым- қатынасын және байланыстарын түсінеді. Клиникалык логика - мал дәрігердің аурутану жүмысының ең маңызды, аяқталу кезеңі. Бүл кезде (анализ) талдау мен синтезге сүйене отырып, дедукция мен индукцияны пайдаланып, логикалық қорытынды жасалады. Логикалық қорытынды жасау үшін терең теоретикалық білім, үлкен тәжірибе қажет. Барлық ветеринарлық пәндердің жүйесінде клиникалық балау пәні аралық орын алып түр. Бір жағынан ол жалпы теоретикалық пәндерге сүйеніп (анатомия, физика, химия және т.б.), негізделеді. Ал басқа жағынан, бүл пән барлық кейінгі (кезектегі) клиникалық пәндердің (жеке патология мен терапия, акушерлік, хирургия, эпизоотология, паразитология) негізі болып есептеледі. Себебі, әр аурудың емі мен алдын алуы алдымен ауру танудан басталады, ал ауруларды тану үшін дәл осындай жалпы тәсіл, әдістер мен шарттар қолданылады. Сондықтан, клиникалық балауды бүкіл клиникалық тәжірибенің негізі деп атайды. Клиникалық балау курсы бойынша білім алушыларды жан-жақты дайындау үшін оқу-әдістемелік қүралында жүйелі түрде зерттеу мен аурудың клиникалық белгілерін дүрыс түжырымдата алатындай клиникалық зерттеу жоба-нүсқасы, ауру тарихы, курстық жүмыс және өзге ветеринарлық-клиникалық қүжаттамаларды қатесіз тіркеп-баяндау жобасы келтірілген. Оқу-әдістемелік қүралы мал дәрігерлерге де қажет болады деп сенеміз. Себебі, әрбір жүйенің зерттеу үлгісі мен кейбір аурулардың клиникалық белгілері көрсетілген. Осы жағдай басқа да клиникалық пәндер бойынша жазылатын курстық жұмыстарына көп көмегі тиері айдан анық. Оқу жоспарына сай ветеринарлык медицина мамандығының білім алушыларына арналған бул оқу-әдістемелік құралы ауру малды клиникалық тұрғыдан зерттеп, дұрыс толық диагноз қойып, соңында сау және жоғары өнімді малдарды өсірудің жолдарын үйретеді деген сенімдеміз. ЖАЛПЫ ДИАГНОСТИКА НЕГІЗДЕРІ № 1 сабақ жүктеу/скачать 1.47 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|