Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі Оңтүстік Қазақстан облысының білім басқармасы «ішкі жұҚпалы емес аурулар клиникалық диагностика ренгинологиясымен»
жүктеу/скачать 1.47 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Ішектерді зерттеу
- Нәжісті зерттеу
- Бақылау сұрақтары
- Әдебиеттер: 1, 2, 4, 9 № 10 сабақ
| Ұлтабарды (жұмыршақ) зерттеу. ¥лтабар-күйіс қайыратын малдың негізгі қарыны. Бул қарынға сөл төлдің қурсақтағы жеті айлық кезінен бастап бөліне бастайды. ¥лтабардан азық ішекке ауысады. ¥лгабарды сипап қарау әдісімен оның қабынуы, жара шығу және улану кезінде болатын ауырсынуын анықтайды.
(сол жақтан): 1- мес қарын; 2 - тақия қарын; М - мықын сызығы; П - иық буын сызығы; а — қатты тимпаникалық дыбыс; б - бәсеңдеу тимпаникалық дыбыс; в - бәсеңдеу атимпаникалық; г -бәсең дыбыс Ж Сурет 19 - Ірі қара малдың құрсақ қуысы мүшелерінің топографиясы (оң жағы): 1 - тік ішек; 2 - соқыр ішек; 3 - шеңбер ішектер; 4 - оң бүйрек; 5- бауыр; 6-жалбыршақ; 7-жумыршақ қарын; 9 - мықын ішек. Сурет 18 - Ірі қара малдың құрсақ қуысы мүшелерінің топографиясы ылқыныц асқазанын зерттеу. Жылқы қарынының көлемі 9-25 л. Оның қарынының кіре берісінде күмбез тәрізді соқыр қапшығы бар. Бул қапшықта микроорганизмдердің қатысуымен көмір сутектің ашу үрдісі болады. Жылқының қарнында сөл үнемі бөлінеді. Тәулігіне жылқы қарнынан 30 л сөл бөлінеді. С урет 20 - Ірі қара малдың қүрсақ және жамбас қуысының оң жағы: 1- өңеш; 2 - тақия қарын; 3 - үлтабар; 4 - аш ішек; 5 - соқыр ішек; 6 - шеңбер і Жылқының қарынын тексерудегі ең негізгі әдіс - зондпен тексеру, яғни зонд енгізу (резина түтікше). Сонымен қатар, рентген сәулесіне түсіру жэне оның сөлінің физика-химиялық қасиеттерін зерттейді. Сурет 21 - Қүрсақ қуысы мүшелерінің перкуссиялык аймақтары: 1- асқазан; 2 - сол бүйрек; 3- көк бауыр; 4 - шеңбер ішек; 5 - аш ішек; М - мықын сызығы; П - иық буын сызығы. шек; 7 - үйқыбезі; 8-бауыр Сурет 22 - Жылқының қурсақ және жамбас қуыстарының сол жағы: 1 - аш ішектер; 2 - кіші шенбер ішектің тізесі; 3 - үлкен шеңбер ішектің сол, төменгі тізесі; 4 - асқазан; 5 - бауыр; 6 - көк бауыр
Сурет 23 - Жылқының қүрсақ және жамбас қуыстарының оң жағы: 1 - үлкен шеңбер ішектің оң тізесі; 2 - соқыр ішек; 3 - аш ішектер; 4 - он екі елі ішек; 5 - бауыр Ішектерді зерттеу Ащы ішекті зерттеу. Ащы ішектің манайын пальпациялау және перкуссия тәсілдерімен тексерген кезде оның ауырсынуын және сезімталдығын зерттейді. Фонендоскоп арқылы малдың ащы ішекте пайда болатын дыбыстардың естілу мен естілмеуін анықтайды және олардың өзара ерекшеліктеріне (су сылдыры, су шалпылы, тамшының дыбысы және басқа дыбыстар) назар аударылады. Тоқ ішекті зерттеу. Тоқ ішектің түсын перкуссиялап отыра, онан шыққан дыбыстарды (шыңқылдаған, сызданған, даңғырлаған) дыбыстардын өзгеруін анықтайды, ал тыңдағанда қырылдаған, шүрқырау, күрсілдеу, дүрсілдеу дыбыстар естіледі. ж Сурет 24 - Жарақатты ретикулиті. Кеуде қуысының сол жағынан албыршақтың ауырсыну аймағы көрсетілген Нәжісті зерттеу Нәжіс бөлуі. Жиілігі - қалыпты, жиі, сирек, мүлдем жоқ. Мал түрысы - табиғи, өзіне тән емес (қалай білінгені), күшенуі, мазасыздануы. Нәжіс шығаруы - еркін, қиындық тудырады, қиналады (тенезімдер), ауырсынады. Өздігінен бөліне беруі. Нәжіс бөлуге жалған дайындалулары. Профузды іш өтулері. Г аздар шығуы - жиі, сирек, байқалмайды. Нәжісі (қиы). Мөлшері - орташа, көп, аз. Пішіні - өзіндік (скибулалар, жапалар, шүжықшалар, қүмалақшалар), бейнеленген, бейнеленбеген. Түсі - қоңыр-жасыл, қарақоңыр, қара-көкшіл, қайың майы тәрізді, торф тәрізді, балшықтай сары, сүрғылт балшықтай (ахолиялы), сүрғылтым ақ. Консистенциясы - тығыз, борпылдақ, ботқа тәріздес, сүйық. Иісі- өзіндік, күрт өзіндік, қышқыл, жағымсыз иісті, шіріген иісті. Қорытылуы - жақсы, қанағаттанарлықтай, нашар. Қоспалары (беткейінде және ішкі қабаттарында) - газ, кілегей, қабыршақтар (ақ кызыл, қоңыр, қайың майы тәрізді), паразиттер (аскаридалар, стронгилидтер, бөгелек личинкалары т.б.). Бақылау сұрақтары: Алдынғы қарындарды атаңыз, қандай әдістерді қолданып зерттейді? Қандай ауруларда өзгерістері кездеседі? Күйіс қайыратын малдардың үлтабар және шошқаның, жылқының иттің асқазаны орналасқан жерін атаңыз (топографиясын). І.қ.м., жылқы және шошқаның ішегін зерттеу әдістерін атаңыз, сипаттама беріңіз. Әдебиеттер: 1, 2, 4, 9 № 10 сабақ жүктеу/скачать 1.47 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|