We locked the door to keep thieves out

32 
қолданады. Ақырында, синонимді сөйлемдер эксплицип деңгейдің көмегімен 
бірдей емес болады. Кейбір ерекшеліктер сөйлемде айтылуы мүмкін, ал 
кейбіреулері жасырын түрде қала береді, яғни сөйлем қандай да бір ойды 
қысқаша жеткізеді. Мысалы орыс тіліндегі келесі сөйлемдер: 
Он постучал и вошел. - Он постучал и вошел в комнату. 
Я не могу его сдвинуть. - Я не могу его сдвинуть с места. 
Она сидела, откинувшись в кресле. - Она сидела, откинувшись на спинку 
кресла 
Келтірілген мысалдар эксплицит деңгейінің көп немесе аз болуы, қандай 
да бір қайнар көзге тәуелді. Сөйлемде эксплицит және имплицит деңгейлерінің 
қарым-қатынасы тілдік жүйе қызметінің ерекшелектері арқылы анықталады. 
Ағылшын тілінде имплицит деңгейі орыс тілге қарағанда көбірек. Осыған 
байланысты ағылшын-орыс аудармаларында эксплицит деңгейі түпнұсқаға 
қарағанда көбірек кездеседі. Мысалы: 
1. 
"Will you come here, my - Miss?" Jean went. - "Прошу вас, пройдите 
сюда, ми... мисс". Джин вошла вслед за ним. «Мені, ханым, осында өтуіңізді 
өтінемін» -Джим оның артынан кірді. 
2. 
People went into rooms as if they meant to stay there. - Каждый 
устраивался у себя в комнате так, словно собираясь обосноваться в ней 
навсегда. Осында әрқашан болатындай, адамдар өз бөлмелерінде төрлетті. 
Ағылшын тілінде эксплицит деңгейдің көп болуы сиректеу көрінеді. 
Аудармада қандай да бір бөлшектердің түсіп қалуы, міндетті түрде болуы 
мүмкін емес. Бұл құбылысты, аудармашы дұрыс аударуға жету үшін, 
қолданады. Мысалы: 
He opened а desk drawer, took out cigarettes and offered them to Christine. - 
...и достав из стола сигареты, предложил Кристине - .....үстелден темекіні 
алып, Кристинаға ұсынды. 
Аудармашыларға сөйлемнің кейбір сөздерін аударуға керек емес, - деген 
ойға келеді (мысалы: жәшіктен бірдемені алу ушін, оны ең алдымен ашу керек). 
He drove on. They had their backs to the sunlight now. - Он повел машину 
дальше. Теперь солнце светило им в спину. Ол машинені әрі қарай жүргізе 
берді. Енді оның арқасына күннің көзі түсіп тұрған еді. 
Do I look all right? - У меня приличный вид?- Түрім қалай, жаман емес пе? 
Will you marry me, Lady Aline? - Хотите ли вы, чтобы я стал вашим 
мужем, леди Элин?- Леди Элин, сіз менің сіздің күйеуіңіз болуымды қалайсыз 
ба? 
"You'll make yourself ill" said Betsey, "and you know that will not be good 
either for you or for my god-daughter." (Ch. Dickens). - Вы доведете себя до 
болезни, - заметила Бетси, - и это может плохо кончиться и для вас и для моей 
крестницы. Сіз, өзіңізді аураға шалдырасыз, -деді Бэтси, - бұл сіз және менің 

33 
қызым үшін жаман жағдайға шалдықтыруы мүмкін? (Пер. А. Кривцовой и Е. 
Ланна). 
Стилистикалық мақсатқа жету үшін, аударманың сөйлемдерінде белгілер 
ауысып қолданылады. Бұл құбылыс ауызекі сөйлеу тілінде қарапайымдылықты 
көрсету үшін пайдаланылады. Мысалы: 
 
I haven't had а joint with you, old man, since we went up to Carmarthen Van in 
that fog before the war. Remember? (J. Galsworthy). - Помнишь, как мы 
взбирались в тумане на Кармартен, Вэн, сразу после войны? Это была наша 
последняя прогулка с тобой, старина. (Пер. К. Корнеева и П. Мелковой).- Сенің 
есінде ме, біздің соғыстан кейін тұманды күні Кармартен, Вэнге 
шыққанымыз? Бұл біздің ең ақырғы серуендеуіміз болды, ақсакал. 
Келтірілген 
мысалдардан, 
семантикалық 
ауыстырылымдардың 
комплекстік ерекшелігін көреміз. Бұл ерекшелігін белгілер байланыс тәсілін 
ауыстыруымен қатар, бастапқы суреттеу нүктесін, белгілердің бөлінуін 
қамтиды. Егер алдынғы үш эквиваленттерде аударманың тек негізгі ойы 
сақталып, кейбір сөздердің түсіп қалуы болса, келесі екі эквивалент типтерінде 
аударманың синтаксисі мен лексика жағынан, дәл болуы міндетті. Осы екі 
типтерде «не үшін», «не туралы» және «не» айтылғанмен бөлек бұл қалайша 
айтылады? – деген сұрақ туады.  

жүктеу/скачать 0.88 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: