Қазақстан республикасы білім және ғылым
жүктеу/скачать 2.94 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Күңгірт-күрең
| тісізденген қаратопырақ республиканың қиыр солтүстігіндегі
орманды дала аймағының шағын ғана ауданын (0,4 млн.га) алып жатыр. Бұлардың аралығында орманның сұр топырағы кезде- седі. Оңтүстікке қарай, қоңыржай қуаң далада, Қазақстан топы- рағының 4,6% мөлшерін қамтитын кәдімгі қаратопырақ зона тармағы орналасқан. Оны оңтүстіктің қаратопырақ зона тар- мағы ауыстырады, оның ауданы кәдімгі қара топырақ зона тармағымен шамалас (4,9%). Қара топырақ 53 0 солтүстік ендіктен оңтүстікке қарай күрең топырақпен алмасады. Бұл зона батыстан шығысқа қарай ені кейде 700 км-ге жететін тұтас жалпақ жолақ жасап, созыла орналасқан. Мұндай топырақ түр- лері Каспий маңы ойпатының солтүстік бөлігінде, Жем үстірті- нің біраз бөлігінде, Торғай үстіртінің оңтүстік бөлігінде, Сарыарқада, т.б. жерлерде кең таралған. Күрең топырақ Ақмола, Қарағанды, Ақтөбе, Семей, Орал, Қостанай, Торғай облыстарында басым. Топырақтың бұл түрінің жалпы үлесі 34,3%. Күрең топырақ аймағы да бірқатар зона тармақтарына бөлінеді. Солтүстіктен оңтүстікке қарай күңгірт-күрең топырақ күрең топырақпен, ол одан әрі ашық- күрең топырақпен алмасады. Бұлар Қазақстан топырағының 10,5% - на дейінгі бөлігін қамтиды. Күңгірт-күрең және күрең топырақ түрлері құрғақ зона тармағында, ал ашық-күрең топырақ шөлейт зоналарда қалыптасқан. 48 0 солтүстік ендіктен оңтүстікке қарай шөл зонасы басталады, мұнда құба және сұр- құба топырақтар кеңінен таралған. Топырақ типтерінің бұлайша алмасуы жауын-шашын максимумының көктемгі және қысқы маусымдарға алмасуымен жусанды-астық тұқымдас өсімдік жамылғысының жусанды-сораңды өсімдік жамылғысына алма- суына сәйкес келеді. Мұндағы құба және сұр-құба топырақтар республика аумағының көп бөлігін қамтып (43,6%), Үстірт, Каспий маңы ойпаты, Торғай төрткүлді өлкесі, Бетпақдалада және басқа ірі ойпаттарда үлкен массивтер түрінде таралған. жүктеу/скачать 2.94 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|